Giải bài tập Tập viết và xâu chuỗi: Bài tập viết ghép trang 8 trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 tập 2. Bài 3. Thêm một mệnh đề vào chỗ trống để tạo thành câu ghép
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Mỗi khi dời nhà, con khỉ luôn nhảy lên ngồi trên lưng con chó to. Nếu con chó đi chậm, con khỉ sẽ kéo tai nó. Nếu con chó chạy nhanh, con khỉ sẽ ngồi lên lưng như người cưỡi ngựa. Nhưng nếu con chó chạy chậm, con khỉ sẽ buông tay và ngồi thoải mái.
Đội Tuyển Xuất Sắc
1. Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên và xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu.
2. Phân loại các câu trên vào các nhóm sau:
a) Câu đơn (câu có một cụm chủ ngữ - vị ngữ).
b) Câu ghép (câu có nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bằng nhau).
3. Liệu có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép trên thành câu đơn được không? Tại sao?
Phương pháp giải:
- Hãy đọc kỹ đề và làm theo yêu cầu của đề bài.
Lời giải chi tiết:
1. Đánh số thứ tự và xác định C - V trong từng câu:
Chú ý:
- C đại diện cho chủ ngữ, C1 là chủ ngữ 1, C2 là chủ ngữ 2
- V đại diện cho vị ngữ, V1 là vị ngữ 1, V2 là vị ngữ 2
2. Phân loại các câu trên vào nhóm phù hợp:
- Câu 1: câu đơn
- Các câu 2, 3, 4 đều là câu ghép
3. Phân tích:
Không thể chia mỗi cụm C - V trong các câu ghép trên thành câu đơn vì các phần câu miêu tả những ý liên quan chặt chẽ. Chia mỗi phần câu thành câu riêng (kể cả khi bỏ từ liên kết hễ...thì) sẽ tạo ra một loạt câu không liên quan, không có sự kết nối về ý nghĩa.
II. Luyện tập
1. Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Xác định các vế câu trong từng câu ghép.
Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ... Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.
Theo VŨ TÚ NAM
2. Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được không ? Vì sao?
3. Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép :
a) Mùa xuân đã về, ...
b) Mặt trời mọc, ...
c) Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn ...
d) Vì trời mưa to ...
Phương pháp giải:
1) Câu ghép là câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành.
2) Con thử tách ra xem câu có còn ý nghĩa và sự liên kết với nhau không?
3) Con hãy đọc kĩ vế câu đã cho và điền tiếp một vế câu nữa có sự liên kết về ý nghĩa với vế câu đã cho.
Lời giải chi tiết:
1)
Số thứ tự |
Vế 1 |
Vế 2 |
Câu 1 |
Trời / xanh thẳm |
biển / cũng thẳm xanh, như dâng cao lên chắc nịch. |
Câu 2 |
Trời /rải mây trắng nhạt,
|
biển / mơ màng dịu hơi sương.
|
Câu 3 |
Trời/âm u mây mưa, |
biển /xám xịt nặng nề.
|
Câu 4 |
Trời / ầm ầm dông gió, |
biển / đục ngầu giận dữ.
|
Câu 5 |
Biển / nhiều khi rất đẹp,
|
ai / cũng thấy như thế |
2) Không thể tách mỗi vế câu ghép nói trên thành một câu đơn vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ rất chặt chẽ với ý của vế câu khác.
3)
a) Mùa xuân đã về, trăm hoa đua nở khắp nơi.
b) Mặt trời mọc, sương tan dần.
c) Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì lười biếng, tham lam.
d) Vì trời mưa to nên tôi không đến thăm anh được.