STEAM trong giáo dục mầm non là gì và tại sao nó quan trọng?
STEAM là gì?
STEAM là sự hòa quyện giữa STEM và nghệ thuật sáng tạo, đẩy mạnh phát triển toàn diện cho trẻ em và gắn kết kiến thức với thực tiễn thông qua sự sáng tạo nghệ thuật.
STEAM đã nhanh chóng trở thành một xu hướng giáo dục toàn cầu và được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại các trường mầm non ở Việt Nam.
Đến thời điểm này, phương pháp STEAM đã trở thành một người bạn đồng hành đáng tin cậy cùng các phương pháp như Reggio Emilia, Montessori, Glenn Doman, giúp cha mẹ giáo dục trẻ một cách tốt nhất từ những giai đoạn đầu tiên.
STEAM trong giáo dục mầm non là sự hòa nhập của 5 lĩnh vực chính mà trẻ em cần phát triển:
- - Khoa học (S)
- Công nghệ (T)
- Kỹ thuật (E)
- Nghệ thuật (A)
- Toán học (M)
Nhờ phát triển kỹ năng thông qua các hoạt động sáng tạo, STEAM giúp trẻ em phát huy tối đa tiềm năng của mình, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.
STEAM là sự kết hợp độc đáo giữa phương pháp STEM và nghệ thuật sáng tạo (ART)
Ngoài ra, khi được học theo phương pháp giáo dục STEAM, trẻ em còn có cơ hội rèn luyện tính chủ động, sáng tạo, từ đó có thể khám phá nhiều hơn về thế giới xung quanh.
Hình thức học này hoàn toàn khác biệt so với các phương pháp truyền thống, nơi học sinh chỉ ngồi nghe giáo viên giảng dạy. Qua các hoạt động thực hành trong giáo trình STEAM, trẻ em dần học và hoàn thiện các kỹ năng để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
So với việc đánh giá năng lực của trẻ qua điểm số vào cuối mỗi học kỳ, với phương pháp giáo dục STEAM, giáo viên sẽ xây dựng “hồ sơ năng lực” của trẻ qua quá trình học tập. Điều này giúp giảm áp lực học tập đối với trẻ.
Hơn nữa, việc kết hợp kỹ năng từ các môn học khác nhau trong phương pháp STEAM giúp trẻ em nắm bắt được kiến thức từ lý thuyết đến thực hành một cách toàn diện. Đồng thời, với phương pháp này, trẻ em được khuyến khích sáng tạo, tìm kiếm và sản xuất các sản phẩm khoa học khác nhau, từ đó thúc đẩy sự hứng thú trong việc học tập.
Ưu, nhược điểm của phương pháp giáo dục STEAM
Tương tự như các phương pháp giáo dục khác, mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non cũng có một số hạn chế tồn tại.
Ưu điểm của phương pháp STEAM
- Kích thích khả năng sáng tạo của trẻ, đặc biệt là đối với trẻ chuẩn bị bước vào mầm non.
Phương pháp STEAM giúp trẻ tự chủ hơn trong việc học các môn học
Nhược điểm của phương pháp STEAM
- Không có tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá giáo viên, điều này có thể làm cho việc quản lý trở nên khó khăn.
STEAM phù hợp với trẻ ở độ tuổi nào?
Việc áp dụng các kỹ năng mềm trong các lĩnh vực khoa học, nghệ thuật, công nghệ yêu cầu phương pháp STEAM phải được áp dụng vào độ tuổi phù hợp. Vậy, ba mẹ nên khi nào cho trẻ tiếp cận phương pháp STEAM?
Hiện nay, Việt Nam đã và đang áp dụng phương pháp giáo dục STEAM vào chương trình giảng dạy tại các trường mầm non trên toàn quốc. Không chỉ thế, các trường đại học, cao đẳng cũng đã thử nghiệm thành công phương pháp này.
Phương pháp STEAM phù hợp với trẻ đã biết nói và có khả năng nhận thức tốt
Để áp dụng hình thức học thông qua các hoạt động thực hành sáng tạo, trẻ cần phải nói tốt, có khả năng nhận biết tư duy và có thể bắt chước lời giáo viên.
Trong giai đoạn này, giáo viên sẽ là người bạn đồng hành của trẻ, hỗ trợ trẻ khám phá kiến thức các môn học theo cách riêng của mình. Phương pháp này mang lại hiệu quả học tập tốt hơn, đồng thời giúp trẻ phát triển các kỹ năng một cách toàn diện nhất.
Trước khi đưa trẻ đến trường, cha mẹ cũng có thể áp dụng phương pháp giáo dục STEAM tại nhà để khuyến khích sự tò mò và giúp con làm quen với thế giới xung quanh. Mọi vật trong nhà đều có thể trở thành công cụ học STEAM.
STEAM giúp trẻ phát triển những kỹ năng gì?
Nhờ tính linh hoạt và đa dạng, phương pháp giáo dục STEAM đã thực sự chinh phục được những phụ huynh khó tính nhất.
Học theo phương pháp STEAM, trẻ sẽ có cơ hội rèn luyện các kỹ năng quan trọng trong cuộc sống như:
Các kỹ năng liên quan đến khoa học (Science)
Môn học này sẽ giúp trẻ hiểu về nguyên lý và cách hoạt động của các hiện tượng hàng ngày trong cuộc sống. Nhờ đó, trẻ có thể áp dụng để giải thích những sự kiện thực tế như: hơi nước ngưng tụ sẽ tạo ra mưa, ...
Các kỹ năng liên quan đến công nghệ (Technology)
Trong các hoạt động liên quan, trẻ sẽ tiếp xúc với nhiều công nghệ tiên tiến trên thế giới, từ đó có thể sáng tạo ra các mô hình, thậm chí sản phẩm khoa học chất lượng cao. Đây là ứng dụng tuyệt vời của Robotics trong phương pháp giáo dục STEAM.
Phương pháp STEAM giúp trẻ có cơ hội rèn luyện kỹ năng toán học từ khi còn nhỏ
Trong lĩnh vực kỹ thuật (Engineering), trẻ sẽ được hướng dẫn cách sản xuất và vận hành một số sản phẩm quen thuộc như ô tô, robot, để từ đó tự mình lắp ráp thành mô hình hoàn chỉnh.
STEAM giúp trẻ làm quen với toán học từ thời kỳ mầm non, thông qua các con số, phép tính đơn giản và thú vị. Việc này giúp trẻ tăng tương tác, phản xạ và ứng dụng toán vào thực tế một cách dễ dàng.
Trong lĩnh vực toán học (Mathematics), trẻ được học cách làm quen với các khái niệm và kỹ năng toán học từ giai đoạn mầm non, giúp xây dựng nền tảng vững chắc cho việc học tương lai.
Nghệ thuật (Art) không chỉ là việc vẽ tranh hoặc điêu khắc mà còn là việc khám phá sự sáng tạo trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Qua đó, trẻ phát triển khả năng sáng tạo và tư duy linh hoạt.
Thông qua việc học kỹ năng nghệ thuật (Art), trẻ có cơ hội phát triển khả năng sáng tạo và tư duy linh hoạt, từ đó tạo ra những tác phẩm độc đáo và thú vị.
STEAM và STEM là hai phương pháp giáo dục khác biệt nhau. Trong khi STEM tập trung vào trí tuệ, STEAM lại kết hợp cả nghệ thuật. Điều này giúp trẻ có cơ hội khám phá và sáng tạo tự do, từ đó tạo ra niềm vui trong cuộc sống hàng ngày.
Ba cách áp dụng STEAM tại nhà
Để áp dụng phương pháp STEAM tại nhà, ba mẹ có thể tham khảo những cách sau đây:
Khám phá cùng con về đồ vật và động vật trong nhà
Mỗi ngày, ba mẹ có thể giới thiệu cho con các đồ vật quen thuộc trong gia đình và giải thích về chúng, từ nguyên liệu, công dụng cho đến cách sản xuất.
Thử sức cùng con với các trò chơi sáng tạo từ vật dụng có sẵn trong nhà
Sử dụng chai nhựa, bìa cứng, giấy màu,... để tạo ra các sản phẩm khoa học thực tế cho trẻ. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để khơi gợi sự sáng tạo và kỹ năng thực hành của trẻ ngay từ khi còn nhỏ.
Cùng con tham gia giải các câu đố vui để giúp trẻ làm quen với phương pháp STEAM
Câu đố vui
Câu hỏi đố vui giúp rèn luyện tư duy và nhận thức của trẻ. Phương pháp giáo dục STEAM đòi hỏi trẻ phản xạ và giải quyết tình huống nhanh chóng, vì vậy ba mẹ có thể đặt nhiều câu hỏi để kích thích suy nghĩ và phát triển cả hai bán cầu não.
Phương pháp giáo dục STEAM giúp xây dựng nền tảng tư duy vững chắc và khơi gợi niềm đam mê khám phá thế giới của trẻ. Hy vọng với những chia sẻ trên, ba mẹ sẽ hiểu rõ hơn về STEAM và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho bé yêu, giúp bé sẵn sàng trên con đường học tập.
Tổng hợp bởi Lan Anh