1. Bệnh suy tĩnh mạch ở chân - cơ chế và nguyên nhân gây ra
1.1. Cơ chế gây ra bệnh suy tĩnh mạch ở chân
Suy giảm tuần hoàn máu ở chân là tình trạng các tĩnh mạch nông ở chân bị giãn ra, phồng lên, máu ứ đọng thành các dây mạch nông nằm ở gần bề mặt da, có màu xanh hoặc tím. Bệnh này có ba loại: suy giảm tuần hoàn máu ở các tĩnh mạch nông gần bề mặt da, suy giảm tuần hoàn máu ở các tĩnh mạch sâu nằm giữa các nhóm cơ và suy giảm tuần hoàn máu ở các tĩnh mạch xuyên nối giữa các tĩnh mạch nông và sâu.
Bệnh nhân đang trải qua giai đoạn đầu của tình trạng giãn nở các tĩnh mạch ở chân
Nguyên nhân gây ra tình trạng giãn nở các tĩnh mạch ở chân là như sau:
- Dưới da, tại các vị trí đặc biệt của chân, các tĩnh mạch có các van máu. Cấu trúc của các van máu này bao gồm hai lá van. Một đầu của mỗi lá van gắn liền với thành của tĩnh mạch, trong khi đầu kia của lá van tự do nằm trong lòng tĩnh mạch.
Khi chân hoạt động, cơ bắp hoạt động và bơm máu từ chân lên cao hơn. Đây cũng là lúc các lá van mở ra để cho máu giàu CO2 trở lại tim. Khi chân không hoạt động, máu có thể trôi ngược từ trên xuống dưới dưới tác động của trọng lực, nhưng vì các van đã đóng lại, máu không thể trôi ngược. Do đó, trong tĩnh mạch, có một hệ thống dòng chảy một chiều do các van tạo ra.
Để rõ hơn, khi các van trong tĩnh mạch không hoạt động đúng cách, máu sẽ trôi ngược, gây ra tình trạng suy giãn tĩnh mạch. Điều này có nghĩa là máu thay vì được đẩy từ chân lên tim, lại trôi ngược và tăng áp lực trong tĩnh mạch, khiến cho tĩnh mạch bị căng ra và van mở ra nhiều hơn, tạo điều kiện cho dòng chảy ngược. Hậu quả là trên chân sẽ xuất hiện các tĩnh mạch giãn to, méo mó dưới da hoặc các vấn đề viêm nhiễm gây phù, viêm cẳng chân và loét da.
1.2. Nguyên nhân gây ra bệnh suy giãn tĩnh mạch ở chân
Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh suy giãn tĩnh mạch
Người phụ nữ mang thai thuộc nhóm có rủi ro cao với bệnh giãn tĩnh mạch ở chân
- Duy trì tư thế đứng hoặc ngồi lâu, ít vận động, thường xuyên nâng vật nặng gây dồn máu xuống chân và tích tụ ở đó, tạo áp lực ngăn cản sự trở về tim của máu.
- Quá trình mang thai tăng hormone và sự phát triển của thai làm tĩnh mạch bị chèn ép, gây cản trở cho quá trình trở về tim của máu.
- Thường xuyên mang giày cao gót hoặc mặc quần áo bó sát tăng áp lực lên hệ tĩnh mạch ngoại biên, làm tăng áp lực trên chân và dẫn đến suy giãn tĩnh mạch ở chân.
- Người béo phì, ăn uống không lành mạnh, ít vận động, thiếu chất xơ, có cơ thể nặng nề gây áp lực lớn xuống chân và dễ gây ra suy giãn tĩnh mạch.
Ngoài ra, quá trình lão hóa, phẫu thuật chỉnh hình, làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, hoặc phải nằm bất động sau tai biến cũng được coi là những nguyên nhân gây ra tình trạng suy giãn tĩnh mạch ở chân.
2. Triệu chứng và biến chứng nhận diện bệnh suy tĩnh mạch ở chân
2.1. Biến chứng xuất phát từ suy tĩnh mạch chân
Khi suy tĩnh mạch ở chân tiến triển không được điều trị, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều nguy hại khác như:
Các giai đoạn tiến triển của suy tĩnh mạch chân
- Thường xuyên cảm thấy đau nhức, mệt mỏi ở bắp chân.
- Thường xuyên có cảm giác ngứa ở chân hoặc bị chuột rút vào ban đêm.
- Huyết khối ở tĩnh mạch nông: các tĩnh mạch phình lên trên da, dễ nhìn thấy, chạm vào thấy ấm và cứng, có thể đi kèm với da đỏ và đau đớn.
- Huyết khối ở tĩnh mạch sâu: chân sưng đỏ, nóng, đau nhức, có thể xuất hiện chảy máu, ngứa hoặc nhiễm trùng. Nếu huyết khối di chuyển lên phổi và gây tắc mạch phổi, nguy cơ tử vong rất cao.
- Da chân bị bong tróc, chảy nước, dày và phù nề.
- Vết loét ở chân: xuất hiện các vết loét đau đớn trên da, dễ bị nhiễm vi khuẩn.
2.2. Triệu chứng nhận biết bệnh
- Ở giai đoạn ban đầu
Lúc này, các triệu chứng của suy giãn tĩnh mạch ở chân thường còn không rõ ràng nên ít người nhận ra. Một số người có thể cảm thấy chân nặng, đau hoặc thấy giày dép chật hơn bình thường, chân mệt và phù nhẹ nếu ngồi lâu hoặc đứng nhiều, cảm giác chuột rút, như bị kim đâm, các mạch máu nhỏ xuất hiện dưới bàn chân và cổ chân.
- Ở giai đoạn phát triển
Ở giai đoạn này, triệu chứng của suy giãn tĩnh mạch ở chân trở nên dễ nhận biết hơn:
+ Chân bị phù, thường là nhiều nhất ở bàn chân hoặc mắt cá chân.
+ Da ở vùng cẳng chân thay đổi màu sắc do máu ứ ở tĩnh mạch trong thời gian dài gây ra tình trạng loạn dưỡng.
+ Tĩnh mạch sưng phồng gây đau, nặng hoặc chân bị phù.
+ Nếu tình trạng nặng, có thể thấy trên da có các búi tĩnh mạch phồng lên, da xuất hiện các vùng bầm máu,...
Trong giai đoạn biến chứng
Khi tiến vào giai đoạn này, suy giãn tĩnh mạch ở chân có thể gây ra các vấn đề phức tạp như đã đề cập trước đó.
Suy giãn tĩnh mạch ở chân thường không đe dọa tính mạng nhưng có thể gây ra sự không thoải mái, đau đớn và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể phát triển thành biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, khi nhận biết các triệu chứng của bệnh, quan trọng nhất là phải tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để ngăn ngừa tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.