Tất cả về bệnh đái tháo đường

1. Lý do và biểu hiện của tiền tiểu đường

1.1. Đặc điểm của tiền tiểu đường

Mức đường glucose trong máu sau thời gian nhịn ăn (ít nhất 8 giờ) ở những người bình thường dao động từ 70 - 100mg/dL (3.9 - 6.4mmol/L). Tiền tiểu đường là khi mức đường glucose trong máu sau thời gian nhịn ăn cao hơn mức trên và trong khoảng từ 100 - 125 mg/dL (5.6 - 6.9 mmol/L). 

Tiền tiểu đường xảy ra khi glucose trong máu dao động từ 100 - 125 mg/dL (5.6 – 6.9 mmol/L)

Tiền tiểu đường có thể được coi là một dạng rối loạn dung nạp glucose hoặc rối loạn glucose khi đói. Điều này là kết quả của sự rối loạn trong quá trình sản xuất insulin và giảm độ nhạy của cơ thể với insulin. Ở những người mắc bệnh tiền tiểu đường, mức đường trong máu cao hơn bình thường nhưng vẫn chưa đủ để chẩn đoán là tiểu đường type 2.

1.2. Nguyên nhân gây ra tiền tiểu đường là gì?

Hiện nay vẫn chưa có thông tin chính xác về nguyên nhân gây ra giai đoạn tiền tiểu đường, nhưng yếu tố tiền sử gia đình và di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bệnh. Ở những người mắc tiền tiểu đường, cơ thể không thể xử lý glucose đúng cách.

Phần lớn glucose trong cơ thể được cung cấp từ thực phẩm. Khi thức ăn nhập vào cơ thể, glucose sẽ được hấp thụ vào máu và insulin sẽ giúp glucose vào tế bào đồng thời làm giảm nồng độ glucose trong máu.

Insulin được sản xuất bởi tuyến tụy. Khi ăn, tuyến tụy sẽ tiết insulin vào máu. Nếu nồng độ glucose trong máu giảm, tuyến tụy sẽ giảm tiết insulin vào máu.

Trong trường hợp bị tiền tiểu đường, quá trình này sẽ không diễn ra bình thường nữa, khiến glucose tích tụ trong máu thay vì được chuyển vào tế bào để cung cấp năng lượng. Nguyên nhân của điều này có thể là:

- Tuyến tụy không sản xuất đủ insulin.

- Tế bào trở nên kháng insulin, không cho phép glucose vào bên trong cơ thể.

1.3. Dấu hiệu gợi ý tiền tiểu đường

Đa số bệnh nhân không nhận ra dấu hiệu tiền tiểu đường vì thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số người có thể có những dấu hiệu gợi ý như:

- Da ở một số vùng trên cơ thể bị sậm màu, thường gặp nhất ở: bẹn, nách, cổ.

- Cảm thấy khát nước thường xuyên, buộc phải uống nhiều nước và đi tiểu nhiều lần.

- Có vấn đề về tầm nhìn hoặc thị lực kém.

- Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung.

Một số vùng da bị sậm màu có thể là dấu hiệu gợi ý về tiền tiểu đường

2. Tiền tiểu đường tiến triển thành tiểu đường trong bao lâu và làm cách nào để điều trị?

2.1. Bao lâu sau khi phát hiện tiền tiểu đường thì nó sẽ tiến triển thành tiểu đường và phương pháp điều trị là gì?

Không phải mọi trường hợp tiền tiểu đường đều tiến triển thành tiểu đường. Việc này phụ thuộc rất nhiều vào chế độ ăn uống. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo: nếu không điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống, khoảng 37% người mắc tiền tiểu đường sẽ tiến triển thành tiểu đường type 2 sau khoảng 4 năm.

Những người thay đổi lối sống và chế độ ăn uống khoa học có thể kéo dài thời gian tiền tiểu đường thành tiểu đường type 2 lên đến khoảng 10 năm và có thể ngăn chặn hoàn toàn sự tiến triển.

2.2. Phương pháp điều trị tiền tiểu đường

2.2.1. Chẩn đoán tiền tiểu đường

Để xác định tình trạng tiền tiểu đường chính xác, người bệnh cần phải thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán như sau:

- Xét nghiệm HbA1C: đo mức độ đường huyết trung bình trong 2 - 3 tháng qua để đo tỷ lệ đường huyết gắn với một protein vận chuyển oxy trong tế bào hồng cầu là hemoglobin. Lượng đường huyết càng cao thì càng có nhiều hemoglobin gắn đường. Một số trường hợp xét nghiệm có thể không chính xác như: hemoglobin bất thường, mang thai.

- Xét nghiệm đường huyết sau khi nhịn đói ít nhất 8 giờ.

- Dung nạp glucose đường uống: dùng để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ.

2.2.2. Phương pháp điều trị tiền tiểu đường

Phương pháp điều trị tiền tiểu đường hiện đang được áp dụng là điều chỉnh lối sống của người bệnh thông qua thay đổi chế độ ăn, luyện tập và vận động. Đặc biệt, nếu người bị tiền tiểu đường cũng bị thừa cân, việc giảm cân là quan trọng nhất vì đây là yếu tố nguy cơ tiến triển tiểu đường type 2.

Điều chỉnh chế độ ăn có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và hỗ trợ điều trị tiền tiểu đường hiệu quả

- Chế độ ăn uống

+ Luôn đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể.

+ Ưu tiên lựa chọn thực phẩm tốt cho người bị tiền tiểu đường như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu chất xơ,... để giảm hấp thụ cholesterol trong máu.

+ Chọn dầu thực vật thay vì mỡ động vật.

+ Tăng cường đạm thực vật trong khẩu phần hàng ngày và ăn cá ít nhất 2 lần mỗi tuần.

+ Hạn chế dung nạp thực phẩm giàu chất béo bão hòa và cholesterol.

+ Giảm lượng muối khi chế biến thực phẩm và hạn chế sử dụng các loại nước chấm, đồ ăn chế biến sẵn.

+ Tránh sử dụng chất kích thích, thuốc lá và đồ uống có cồn.

+ Tránh hoặc hạn chế thức uống ngọt và đồ ngọt.

- Lập kế hoạch tập luyện

Người mắc tiền tiểu đường nên thường xuyên tập thể dục không chỉ để duy trì cân nặng mà còn để giảm cân (đối với những người bị béo phì hoặc thừa cân) vì mỡ thừa có thể tăng nguy cơ tăng đường huyết và rối loạn dung nạp đường.

Trong quá trình tập luyện, cần đảm bảo lựa chọn cường độ thích hợp phù hợp với tình trạng sức khỏe. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn phương pháp tập luyện thích hợp. Ban đầu chỉ nên bắt đầu với cường độ trung bình và sau đó tăng dần.

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Như đã đề cập ở trên, tiền tiểu đường có thể phát triển thành tiểu đường type 2 trong khoảng 5 - 10 năm. Do đó, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để theo dõi và phát hiện sớm nguy cơ này, từ đó điều trị kịp thời và ngăn chặn các biến chứng của tiểu đường.

Ngoài ra, vì các dấu hiệu của tiền tiểu đường thường không xuất hiện rõ ràng, việc thăm khám định kỳ cũng là cách tốt nhất để phát hiện sớm tình trạng này.