Buzz
Cần trục phản lực (trên) và rover Curiosity (dưới).
Trong chuyến hành trình dài 9 tháng tới Sao Hỏa, Curiosity được giám sát và kiểm tra chặt chẽ bởi nhóm 400 nhà khoa học và kỹ sư. Tuy nhiên, trong suốt giai đoạn xâm nhập, giảm tốc và hạ cánh kéo dài 7 phút, con tàu trị giá 2,5 tỷ USD phải tự vận hành hoàn toàn. Mệnh lệnh cuối cùng từ Trái đất đã được gửi cách đó 2 tiếng. Do chênh lệch thời gian giữa hai hành tinh, các nhà khoa học không biết liệu Curiosity đã hạ cánh thành công hay gặp sự cố cho đến 15 phút sau khi nó tiếp đất.
Sứ mệnh được xác nhận thành công ngay khi rover 6 bánh của Curiosity hạ cánh tại miệng hố Gale rộng 154 km và 10 thiết bị khoa học của nó hoạt động tốt. Các kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) đã vui mừng nhảy lên khi biết rằng Curiosity đã đáp xuống an toàn.
Quá trình hạ cánh phức tạp của Curiosity được gọi là “7 phút kinh hoàng.”
Khi phương pháp EDL bằng cần trục trên không được đề xuất vào đầu thập niên 2000 như cách duy nhất để hạ cánh một rover hạng nặng trên Sao Hỏa, nó đã gây ra sự hoài nghi lớn, một phần vì NASA lúc đó đã gặp một số thất bại nghiêm trọng trên hành tinh đỏ.
Ý tưởng đặt cần trục phản lực phía trên rover thay vì dưới như cách truyền thống đã khiến nhiều người nghi ngờ. Rob Manning, thành viên của JPL, nhớ lại: “Mọi người đều mặc định rằng động cơ đẩy phải nằm dưới, giống như trong các bộ phim khoa học viễn tưởng cũ khi tên lửa hạ cánh trên hành tinh.”
Adam Steltzner, người đứng đầu quy trình EDL, đã chia sẻ: “Nếu mọi thứ không suôn sẻ, chúng tôi sẽ không thể ẩn mình, và bất cứ ai chúng tôi gặp trên phố đều sẽ chỉ trích rằng họ đã biết điều đó sẽ không hiệu quả.” Cựu giám đốc NASA Mike Griffin cũng đã nói với đội điều khiển sứ mệnh rằng mặc dù ý tưởng này có vẻ điên rồ, nhưng chính sự điên rồ đó lại là lý do để thực hiện nó.
Công nghệ mới này đã thành công đến mức vào năm 2021, NASA đã áp dụng phương pháp cần trục trên không tương tự để hạ cánh thành công rover Perseverance. Các nhà khoa học cho biết công nghệ này có thể được mở rộng cho các tàu vũ trụ lớn hơn, không chỉ hướng tới Sao Hỏa mà còn đến các địa điểm khác trong Hệ mặt trời.
Theo [1], [2].
