
Có điều gì chung giữa tác phẩm của Murakami Haruki và Thám tử Conan? Ngoài nguồn gốc Nhật Bản, dường như không có gì giống nhau: một bên là tiểu thuyết đặc sắc, một bên là truyện tranh; một bên là những suy tư sâu sắc về bản ngã, một bên là truyện tranh trinh thám phức tạp về kẻ xấu và người tốt. Tuy vậy, sau khi đọc xong cuốn Tazaki Tsukuru vô sắc và những năm tháng du hành, tôi nhận ra nhiều điểm tương đồng hơn là những gì tưởng tượng được giữa tác phẩm này và bộ truyện tranh nổi tiếng của Aoyama Gosho.
Ấn tượng đầu tiên về cuốn Tazaki Tsukuru là về sự đa dạng màu sắc của các nhân vật, một cách bất ngờ, giống với một vụ án trong Conan cũng có những nhân vật được gọi bằng màu. Trong nhóm bạn thời trung học với bốn người bạn đều có màu sắc trong tên, chỉ có Tazaki Tsukuru là không. Sáu người bạn sống chung nhà trong vụ án bức tường đỏ của Conan cũng đều có tên mang màu sắc. Thực tế, đây là một hiện tượng phổ biến ở Nhật Bản, thậm chí cả tên của tác giả Aoyama cũng chứa yếu tố màu xanh (Ao). Nhưng điều đáng chú ý hơn là ý nghĩa biểu tượng của những cái tên này khi áp dụng vào cốt truyện.
Màu trắng, biểu tượng của sự trong trắng, rất thích hợp để miêu tả cô bạn Shirane Yuzuki trong sáng, hiền hậu mà Tsukuru biết từ trung học. Nhưng cô cũng chính là nguồn gốc khiến nhóm bạn xa lánh Tsukuru, và sau đó là xa lánh lẫn nhau, để cuối cùng cô còn lại một mình và chết trong cô độc. Trong vai trò đó, cô tỏ ra giống với Naoki Shirou, người cũng đã tự đem cái chết đến cho mình bằng cách tống tiền thủ phạm của một vụ án trong Conan, cũng chính là một người bạn cùng nhà trước kia. Màu trắng trong cách xử sự này là màu trắng của sự lạnh lùng, như trong thành ngữ “Shiroi me de miru” (白い目で見る), nghĩa đen là nhìn bằng lòng trắng của mắt, và nghĩa bóng là đối xử một cách lạnh lùng, khinh bỉ.
Màu trắng trong nền văn hoá Nhật đại diện cho sự tinh khiết, sạch sẽ, và hòa hợp. Đây cũng là màu ánh sáng mặt trời, biểu tượng thiêng liêng trong tín ngưỡng cổ truyền Nhật Bản.Tazaki Tsukuru, với nhân vật Trắng, thể hiện sự đa nghĩa và mâu thuẫn.
Nhân vật mang tên Xanh trong hai câu chuyện chia sẻ nét biểu tượng. Màu xanh biển, màu được yêu thích, khiến người đọc dễ dàng yêu thương nhân vật mang tên Xanh.Conan và Tazaki Tsukuru, với Kobashi Aoi và Oumi Yoshio, thể hiện sự tương đồng và tính cách biểu tượng.
Màu Đỏ, mặc dù mang ý nghĩa may mắn, nhưng cũng là màu của sự nóng giận. Nhân vật Đỏ trong cả hai câu chuyện đều không được yêu thích, nhưng thực tâm vẫn là những người tốt.Tazaki Tsukuru và Conan, với Akamatsu Kei và Akashi Shuusaku, thể hiện sự trùng hợp trong tính cách.
Màu Đen, trong Conan là màu của kẻ thủ ác, nhưng trong Tazaki Tsukuru lại là sứ giả của sự thật, giải thoát cho nhân vật khỏi bóng ma của bí mật.
Cả Tazaki Tsukuru và Conan đều coi trọng những cái tên. Tên Tsukuru và Kudo Shinichi đều mang ý nghĩa biểu tượng và liên quan đến tính cách và nội dung của câu chuyện.
Mặc dù có những tương đồng về cấu trúc với truyện trinh thám, Tazaki Tsukuru vẫn giữ điểm khác biệt riêng. Sự hồi hộp của câu chuyện không chỉ nằm ở việc khám phá bí ẩn mà còn ở sự mơ hồ và phản chiếu cuộc sống.
Điểm độc đáo của Tazaki Tsukuru so với truyện trinh thám là sự mơ hồ của động cơ nhân vật, tạo ra sự phức tạp và khó đoán trong câu chuyện.
Dù khác biệt về thể loại, cả hai tác phẩm vẫn chứa đựng những nét văn hoá tương đồng, mỗi tác phẩm là một cánh cửa nhìn ra thế giới khác nhau.
Mytour / Thanh Huệ