Tế bào gốc trong lĩnh vực y học được ứng dụng như thế nào?

1. Khái niệm về tế bào gốc

Tế bào gốc là những tế bào cơ bản được thu thập từ cơ thể con người. Cụ thể, chúng là những tế bào nguyên thể trong cơ thể, có khả năng phát triển thành các loại tế bào khác nhau để thay thế hoặc phục hồi các tế bào hỏng của cơ thể. Ngày nay, trong lĩnh vực y học phát triển mạnh mẽ, tế bào gốc được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh nguy hiểm như ung thư.

Loại nguyên liệu quý này đã được nghiên cứu và phát triển từ những năm 1945, đặc biệt là ở các nước phát triển như Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc,... Đến nay, tế bào gốc đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Mặc dù tế bào gốc đã trở thành một phương pháp điều trị phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nguồn gốc và quy trình thu thập tế bào gốc. Dựa vào tính chất của chúng, tế bào gốc có thể được chia thành hai loại chính:

Tế bào gốc phôi thai:

Đây là loại tế bào gốc được lấy từ những phôi thai mới được vài ngày tuổi (khoảng 3 - 5 ngày tuổi). Giai đoạn này có khoảng 150 tế bào và phôi được gọi là blastocyst. Loại tế bào gốc này còn được biết đến với tên gọi tế bào gốc toàn diện vì khả năng biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau là rất cao.

Tế bào phôi thai có thể được thu thập từ những phôi thai mấy ngày tuổi, nhau thai, mô bào thai, máu dây rốn hoặc màng dây rốn. Mặc dù mỗi lần thu thập tế bào gốc từ phôi thai chỉ thu được một lượng nhỏ tế bào, nhưng khả năng phân chia để tạo ra các tế bào gốc phôi hệ con cháu là rất lớn.

Tế bào gốc trưởng thành:

Loại tế bào gốc này được lấy từ cơ thể người và được sử dụng trong các nghiên cứu khoa học để tạo ra những tế bào hệ tiếp theo. Khả năng biệt hóa thành các dạng tế bào khác nhau từ loại tế bào gốc trưởng thành gần như không có, chúng chỉ có thể tạo ra các tế bào cùng loại.

Ngoài ra, chỉ có một số cơ quan trong cơ thể con người như tủy xương, mô mỡ và máu mới cho phép thu thập tế bào gốc trưởng thành. Vì vậy, số lượng tế bào gốc tạo ra cũng rất ít và đa dạng không cao.

Nghiên cứu cho thấy, ngoài tế bào gốc từ dây rốn, chúng cũng có thể được tìm thấy trong nước ối, có khả năng biến đổi thành các loại tế bào chuyên biệt. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về chúng, cần phải tiến hành nhiều nghiên cứu sâu hơn.

Tế bào gốc có thể được lấy từ phôi thai

2. Tế bào gốc trong điều trị bệnh?

Tế bào gốc trong điều trị các bệnh về não: Bệnh Alzheimer và Parkinson là hai căn bệnh khó chữa khỏi nhưng nhờ các liệu pháp tế bào gốc, có thể thay thế các mô tế bào bị tổn thương trong não.

Điều trị bệnh tim bằng tế bào gốc: Mặc dù phương pháp này mới đang được thử nghiệm, nhưng đã cho thấy kết quả đáng chú ý. Do đó, có hy vọng rằng người bệnh tim mạch nghiêm trọng sẽ sớm được hỗ trợ điều trị bằng cách này.

Điều trị các bệnh về máu: Hầu hết các loại tế bào gốc từ tủy xương và máu đều có thể sản xuất ra các loại tế bào máu, từ phổ biến đến hiếm. Người bệnh mắc các bệnh về máu nguy hiểm như thiếu máu, thiếu bạch cầu hoặc suy giảm miễn dịch có thể được điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc.

Tế bào gốc cũng có thể được hiến tặng cho người thân đang mắc bệnh nguy hiểm để giảm chi phí điều trị và tăng khả năng tương thích. Chúng cũng có thể được lưu trữ để đề phòng tương lai. Thông thường, tế bào gốc được lấy từ tủy xương, máu cuống rốn và tế bào gốc ngoại vi.

Ngoài ra, có một số căn bệnh phổ biến có thể sử dụng tế bào gốc để điều trị như: tiểu đường, viêm khớp, tật bẩm sinh, ung thư, thay thế răng, điều trị vấn đề thị lực và thính giác, hỗ trợ vô sinh,...

Tế bào gốc có thể được áp dụng để điều trị bệnh thiếu máu

3. Ứng dụng của tế bào gốc trong lĩnh vực thẩm mỹ?

Từ khi tế bào gốc được phát hiện và nghiên cứu từ những năm đầu, chúng không chỉ mang lại lợi ích trong điều trị bệnh mà còn là một phương tiện quan trọng trong thẩm mỹ, đặc biệt là với vấn đề da liễu. Việc sử dụng tế bào gốc trong làm đẹp da đã trở nên phổ biến. Một số ứng dụng của tế bào gốc trong làm đẹp da bao gồm:

• Điều trị sẹo rỗ và sẹo lõm.

• Trị thâm da và nám da.

• Chữa mụn bằng tế bào gốc.

• Chăm sóc và tái tạo da, cũng như hỗ trợ phục hồi da hỏng.

• Giảm nguy cơ lão hóa da.

Tế bào gốc được áp dụng trong lĩnh vực thẩm mỹ da liễu có thể thu được từ các loài động vật, trong đó phổ biến nhất là tế bào gốc từ nhau thai cừu.

Tế bào gốc trong thẩm mỹ da liễu có thể lấy từ nhau thai cừu

Việc điều trị thẩm mỹ da bằng tế bào gốc hiệu quả nhất khi được áp dụng trực tiếp lên da. Do đó, thường sử dụng tế bào gốc dưới dạng serum để người bệnh dễ sử dụng nhất.

Mặc dù có nhiều sản phẩm dưỡng da hoặc điều trị da trên thị trường, không phải sản phẩm nào cũng hiệu quả đối với người dùng, đặc biệt là khi không có sự hỗ trợ từ các chuyên gia da liễu. Đã có nhiều trường hợp người dùng tự mua sản phẩm tế bào gốc về nhà để điều trị da nhưng không thấy tiến triển tốt và gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.