Ở Việt Nam, Tết nguyên đán thường là vào ngày 1/1 âm lịch, nhưng người Khmer lại có lịch Tết riêng. Để hiểu rõ về Tết Khmer 2023, hãy cùng Mytour khám phá thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây.
Tìm hiểu về Tết Khmer
Tết Khmer (gọi là Chaul Chnam Thmay hoặc Chôl Chnăm Thmây) là lễ hội năm mới truyền thống của người Khmer. 'Chaul' nghĩa là 'Vào' và 'Chnam Thmay' nghĩa là 'Năm Mới'. Lễ hội thường diễn ra giữa tháng 4 và có nhiều nghi lễ truyền thống, trò chơi dân gian.
Chaul Chnam Thmay là lễ hội lớn nhất hàng năm của người Khmer, với hơn 1,3 triệu dân tộc Khmer gốc Việt. Lễ hội có sự tương đồng với Bunpimay của Lào, Songkran của Thái Lan và Thingyan của Myanmar.
Tết Khmer 2023 vào ngày nào?
Tết Khmer 2023 sẽ diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 4 dương lịch. Theo Phật lịch, Tết Chol Chnam Thmay 2023 theo lịch âm dương Campuchia sẽ là năm 2567. Tuy theo lịch vạn niên, ngày lễ này được chọn để đảm bảo mọi sự kiện hàng năm diễn ra vào cùng một thời điểm.
Theo truyền thống, Tết người Khmer kéo dài từ 3 đến 4 ngày, nghỉ ngơi và sum họp cùng gia đình. Đây là thời gian dừng lại mọi công việc để tận hưởng niềm vui và giải trí.
Tết Khmer kéo dài mấy ngày?
Lịch sử ghi chép Tết Khmer kéo dài 10 - 15 ngày, đánh dấu mùa vụ mới. Nhưng hiện nay, với xu hướng đơn giản hóa, lễ hội chỉ kéo dài 3 ngày (không kể những ngày chuẩn bị trước đó).
Ba ngày này được tính theo lịch Khmer Campuchia, kết hợp sự chuyển động của mặt trăng và mặt trời. 'Chôl' (tháng 4 dương lịch) và 'Chnăm' (tùy theo trạng thái trăng) là cách tính đầu năm của người Khmer.
Đêm giao thừa
Việc chào đón Tết của người Khmer liên quan đến sự xuất hiện của Nữ thần Mặt trăng, một trong bảy người con gái của thần Maha Prum. Bà đến để thay thế vị thần cũ và mang đến phước lành cho mọi người trong năm mới.
A Cha, một nhà sư rất được kính trọng, thực hiện một nghi lễ trong các ngôi đền và thông báo rằng năm mới đã đến với mọi người.
Vào đêm giao thừa, bàn thờ trang trí lễ vật để chào đón linh hồn và tổ tiên. Lễ vật bao gồm năm ngọn nến, năm nén hương, năm bát xôi, một cặp dừa, hai ly nước, hoa tươi và 11 loại trái cây khác nhau. Gia đình ngồi trước bàn thờ, cúi đầu khấn vái, hy vọng được phúc lành trong năm mới.
Ngày thứ nhất: Chôl Sangkran Thmây
Trong ngày đầu năm Tết Khmer, hoạt động quan trọng nhất là Lễ rước Đại lịch (Maha Sangkran). Mọi người tắm gội, trang điểm và đến chùa. Lễ rước diễn ra vào giờ tốt, bất kể là sáng hay chiều.
Đại lịch được đặt trong khay sơn son thếp vàng, di chuyển quanh chính điện 3 vòng trọng thể. Hành động này không chỉ chào mừng năm mới mà còn mang ý nghĩa dự báo điều tốt hay xấu cho năm mới. Sau đó, mọi người vào lễ Phật tụng kinh chúc mừng năm mới.
Ý nghĩa của Lễ rước Đại lịch tương tự như lễ đón giao thừa trong Tết Nguyên đán của người Việt, với mong muốn tiễn những điều xui xẻo và chào đón điều mới mẻ, may mắn trong năm mới.
Ngày thứ hai: Wonbơf
Trong ngày thứ hai của Tết Khmer (Wonbơf), hai lễ diễn ra: dâng cơm và đắp núi cát.
Vào ngày thường, lễ dâng cơm diễn ra khi các vị sư, sãi mang bình bát vào các phum sóc người Khmer vào buổi sáng. Trong Tết Chol Chnam Thmay, người Khmer trong phum sóc đến chùa mang theo cơm, dâng cho các vị sư sãi và lắng nghe kinh Phật.
Lễ đắp núi cát diễn ra vào chiều ngày thứ hai của Tết Khmer, thể hiện lòng thành của những người tham gia. Mỗi hạt cát đắp lên núi đại diện cho việc giải thoát một kẻ có tội. Người Khmer đắp núi cát nhiệt tình, hy vọng nhận được phước lành từ Đức Phật.
Hiện nay, việc đắp núi cát chỉ diễn ra khi chùa đang xây dựng. Cát mang đến sẽ được sử dụng cho xây dựng chùa hoặc thay thế bằng núi gạo, núi lúa. Lúa gạo được dùng để cung cấp thực phẩm cho sư sãi hoặc người nghèo.
Ngày thứ ba: Lơng Săk
Vào ngày thứ ba của Tết Khmer, người dân tham gia Lễ tắm tượng Phật và Lễ cầu siêu.
Buổi chiều diễn ra Lễ tắm tượng Phật. Phật được đặt trong thau lớn với hoa tươi, các sư sãi nhúng cành hoa vào nước thơm để tắm tượng. Sau lễ tắm tượng Phật ở chùa, người Khmer tiếp tục lễ tắm tại nhà, biểu hiện lòng biết ơn đối với Đức Phật và loại bỏ điều không may trong năm cũ, chào đón điều may mắn trong năm mới.
Sau lễ tắm tượng Phật, cùng tắm sư sãi, người dân hội tụ với các vị Acha tại tháp hài cốt để cầu siêu cho linh hồn các nhà sư và người thân. Đây là nghi lễ cuối cùng kết thúc Tết Chol Chnam Thmay của người Khmer.
Một số bài nhạc cho ngày Tết Khmer
Tết Chol Chnam Thmay, lễ hội truyền thống của người Khmer, là dịp làm tôn lên văn hoá độc đáo của họ. Cùng Mytour khám phá những bản nhạc Tết Khmer và liên kết nghe nhạc nhé.
- Pen Pchum Pen:
- Rom Vong: link nghe nhạc sẽ được cập nhật
- Pak Pong Vong: link nghe nhạc sẽ được cập nhật
- Peut peut:
- Cari Mama Muda:
- Rodov Pleang Tleak:
- Roam chhnam tiet me daoy tha n nue thang:
- Luok Ko Yun:
- Thomeet:
- Chhb troam:
- Kroma Khmer: https://open.spotify.com/track/5qsoyK6eT47U2F4ISn5PkC
- Somros Neary Khmer - Meng Keo Pichenda:
Mytour hy vọng, thông tin về Tết Khmer, ngày diễn ra và thời gian kéo dài sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa và văn hóa của người dân tộc Khmer. Hãy tiếp tục ủng hộ và theo dõi bài viết tiếp theo để khám phá thêm kiến thức bổ ích.