Buzz
Tết Nguyên Tiêu là một ngày lễ truyền thống
Tết Nguyên Tiêu là ngày rằm tháng Giêng âm lịch (từ 14 – 15 âm lịch). Lễ hội này có nguồn gốc từ Trung Quốc và đã được du nhập vào Việt Nam, được người dân đón nhận nhờ ý nghĩa văn hóa đặc sắc.
Tết Nguyên Tiêu diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng âm lịch, một truyền thống lâu đời.Hành trình ra đời và nguồn gốc của Tết Nguyên Tiêu
Theo một số nghiên cứu, Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ thời Tây Hán ở Trung Quốc. Vào mùa xuân, các cung nữ trong cung cấm rất nhớ nhà nhưng không thể trở về vì những nghiêm ngặt trong việc canh gác của hoàng cung.
Tết Nguyên Tiêu có nguồn gốc từ thời kỳ Tây Hán tại Trung Quốc.Một viên thần trong triều Hán Vũ Đế, tên Đông Phương Sóc, cảm động trước nỗi nhớ gia đình của các cung nữ. Ông đã nghĩ ra kế giúp họ trở về nhà bằng cách tung tin thành Trường An sắp bị Hỏa thần thiêu rụi. Ông đề xuất với vua đi lánh nạn ngoài cung và treo đèn lồng khắp nơi để giả vờ như có cháy, qua đó lừa Hỏa thần.
Vì thấy hợp lý, Hán Vũ Đế đã đồng ý với kế hoạch của Đông Phương Sóc. Từ đó, tục lệ rằm tháng Giêng được hình thành, với khắp nơi ở Trung Hoa đều treo đèn lồng sáng rực. Các cung nữ cũng được phép trở về nhà để đoàn tụ với gia đình và người thân yêu.
Khi Tết Nguyên Tiêu du nhập vào Việt Nam, lễ hội này đã được điều chỉnh và biến tấu phù hợp với đời sống tâm linh, nhu cầu và văn hóa đặc trưng của người Việt.
Tết Nguyên Tiêu tại Việt Nam có nhiều sự thay đổi để hòa nhập với đời sống tâm linh và văn hóa của người dân nơi đây.Ý nghĩa của Tết Nguyên Tiêu
Sau khi hiểu rõ Tết Nguyên Tiêu là gì, bạn có thể sẽ thắc mắc ý nghĩa của ngày lễ này. Thực tế, đây là rằm đầu tiên của năm mới, với 'Nguyên' có nghĩa là đầu tiên, còn 'Tiêu' chỉ về ban đêm.
Ngoài tên gọi Tết Nguyên Tiêu, dịp rằm tháng Giêng còn được biết đến với cái tên Tết Thượng Nguyên. Tên này dùng để phân biệt với Tết Trung Nguyên (rằm tháng 7 âm lịch) và Tết Hạ Nguyên, hay còn gọi là Lễ Mừng Lúa Mới (rằm tháng 10 âm lịch).
Tết Nguyên Tiêu mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tinh thần của người Việt. Chính vì thế, ông bà ta có câu: 'Lễ quanh năm không bằng lễ Rằm tháng Giêng'.
Tết Nguyên Tiêu là một ngày lễ vô cùng quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam.Vào rằm tháng Giêng – Tết Nguyên Tiêu, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ để dâng lên ông bà, tổ tiên và thần Phật, bày tỏ lòng thành kính và biết ơn. Mâm cúng có thể là lễ mặn hoặc lễ ngọt, tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình và phong tục vùng miền.
Phong tục Tết Nguyên Tiêu tại các quốc gia
Tết Nguyên Tiêu tại Việt Nam
Như đã chia sẻ trong phần về Tết Nguyên Tiêu, rằm tháng Giêng âm lịch là một ngày lễ quan trọng đối với người Việt. Bên cạnh việc chuẩn bị mâm cúng dâng lên ông bà, tổ tiên và thần linh, người dân Việt Nam còn đến chùa cầu mong bình an, sức khỏe, tài lộc, và đặc biệt là cúng sao giải hạn.
Vào dịp Tết Nguyên Tiêu, người dân Việt Nam thường đến chùa để cầu chúc bình an và may mắn cho bản thân và gia đình.Tết Nguyên Tiêu được tổ chức khắp cả nước, nhưng đặc biệt sẽ sôi động hơn ở những nơi có cộng đồng người Hoa đông đảo, như Chợ Lớn, Quận 5, Quận 11, hay Hội An,…
Tết Nguyên Tiêu trong cộng đồng người Hoa
Ở những khu vực có đông người Hoa sinh sống như TP.HCM hay Hội An, Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ hội vô cùng náo nhiệt. Người Hoa tổ chức nhiều hoạt động đặc sắc tại các hội quán và gia đình như: diễu hành, biểu diễn ca kịch, múa lân, thư pháp, thả hoa đăng và treo đèn lồng, tạo nên không khí rực rỡ, sôi động.
Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ truyền thống của người Hoa, với các hoạt động như múa lân đầy sức sống và rực rỡ.Tại các chùa, trong suốt tháng Giêng, các nghi lễ Đàn Dược Sư và tụng kinh Dược Sư được tổ chức để cầu mong sự bình an, tài lộc và may mắn cho năm mới.
Tết Nguyên Tiêu ở Trung Quốc
Tại Trung Quốc, quê hương của Tết Nguyên Tiêu, ngày lễ này còn được gọi là Tết Thượng Nguyên hoặc Tết Trạng Nguyên. Người dân sẽ đến chùa cầu phước, ăn bánh trôi và tham gia nhiều hoạt động thú vị như thi đoán hình thù trên đèn lồng, ngâm thơ, viết ước nguyện và thả đèn hoa đăng.
Tại Trung Quốc, Tết Nguyên Tiêu nổi bật với cảnh sắc rực rỡ của những chiếc đèn lồng treo khắp mọi nơi.Tết Nguyên Tiêu tại Hàn Quốc
Ngoài Việt Nam và Trung Quốc, Hàn Quốc cũng tổ chức Tết Nguyên Tiêu với tên gọi Daeboreum. Vào dịp này, người Hàn tham gia các hoạt động dân gian truyền thống như lễ hội lửa Jeongwol Daeboreum (Samulnori) và leo núi ngắm trăng để cầu may mắn và bình an.
Tết Nguyên Tiêu tại Hàn Quốc còn đặc sắc với lễ hội lửa ấm cúng đầy ý nghĩa.Tết Nguyên Tiêu tại Nhật Bản
Vào rằm tháng Giêng âm lịch, người Nhật tổ chức Koshōgatsu, dịp đặc biệt để thưởng thức món cháo đậu đỏ và cầu nguyện cho một mùa màng bội thu trong năm mới.
Tết Nguyên Tiêu tại Nhật Bản là dịp để thưởng thức cháo đậu đỏ và cầu nguyện cho mùa màng bội thu.Mâm cúng Tết Nguyên Tiêu ở Việt Nam
Mâm cúng mặn
Mâm cúng mặn trong dịp Tết Nguyên Tiêu của người Việt Nam thường bao gồm các món lễ vật sau đây:
- Heo luộc
- Măng xào
- Đĩa rau củ xào
- Nem rán
- Giò chả
- Xôi gấc
- Trái cây
- Chè trôi nước
- Cùng các vật phẩm khác như trầu cau, rượu, đèn nến, hương hoa, vàng mã.
Tết Nguyên Tiêu là dịp cúng mặn với các món lễ vật như heo luộc, xôi gấc và chè trôi nước của người Việt.Mâm cúng chay
Ngoài mâm cúng mặn, một số gia đình trong dịp Tết Nguyên Tiêu cũng chuẩn bị mâm cúng chay. Mâm cúng chay thường đơn giản hơn, bao gồm các món như sau:
- Trái cây tươi
- Đậu hũ hoặc đậu xanh
- Xôi gấc hoặc xôi đậu
- Chè trôi nước
- Rau củ xào
- Trái cây tươi
- Trầu cau, rượu, đèn nến, hương hoa, vàng mã.
Tết Nguyên Tiêu là dịp để cúng chay với các món như xôi gấc, đậu hũ, và chè trôi nước của người Việt Nam.Lưu ý: Như đã đề cập trong phần Tết Nguyên Tiêu là gì, đây là ngày rất quan trọng, vì vậy gia chủ cần chú ý khi chọn giờ cúng. Thời gian lý tưởng nhất là vào ngày 14 tháng Giêng âm lịch, với giờ Ngọ (từ 11h00 đến 13h00).
Xem ngay: Bài Cúng 30 Tết Cổ Truyền, Đúng Chuẩn Phong Tục Việt Nam
Những lưu ý trong ngày Tết Nguyên Tiêu
Các việc cần làm trong Tết Nguyên Tiêu:
- Vào dịp Tết Nguyên Tiêu, tức là ngày 14 – 15 tháng Giêng âm lịch, mọi người thường đến chùa lễ Phật, sám hối cầu bình an, và cúng sao giải hạn cho gia đình.
- Thực hiện những hành động thiện nguyện, giúp đỡ những người xung quanh để tâm hồn cảm thấy an yên.
- Nhiều người còn làm việc thiện bằng cách phóng sinh cá chép, chim hay các loài động vật khác.
- Dọn dẹp bàn thờ và khu vực thờ cúng tổ tiên, thần thánh thật sạch sẽ.
- Khi làm lễ cúng, cần mặc trang phục nghiêm túc, lịch sự, tránh mặc đồ quá thoải mái như quần đùi, áo cộc.
- Nhiều nơi còn tổ chức các hoạt động vui chơi như thả đèn hoa đăng cầu may mắn, hy vọng thành công trong năm mới.
Trong dịp Tết Nguyên Tiêu, vào ngày 14 – 15 tháng Giêng âm lịch, mọi người thường đến chùa cầu an và làm việc thiện.Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết Nguyên Tiêu:
- Không nên để thùng gạo trống vơi, nếu thùng gạo gần hết sẽ mang điềm xấu, có thể gặp khó khăn về tài chính trong năm mới.
- Không nên câu cá vào ngày rằm vì người xưa cho rằng điều này sẽ mang đến sự xui xẻo.
- Tránh sử dụng lời lẽ thô tục, xui xẻo trong ngày này có thể gây ra nhiều điều không hay.
- Hạn chế đến những nơi có âm khí như nghĩa địa, mồ mả, bệnh viện để tránh mang vận xui vào năm mới.
- Cần tuyệt đối tránh di chuyển bát hương khi dọn dẹp bàn thờ vì điều này có thể gây bất lợi cho gia đình.
Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ quan trọng, đặc biệt cần tránh di chuyển bát hương trong quá trình lau dọn bàn thờ.- Hoa và trái cây dùng để dâng lễ trong Tết Nguyên Tiêu cần phải là đồ thật, không sử dụng đồ giả vì đó là hành động thiếu thành tâm và bất kính.
- Nếu đặt tiền lên bàn thờ để cầu tài lộc, hãy sử dụng tiền thật, không nên đặt tiền giả.
- Mâm cúng rằm tháng Giêng có thể là mâm chay hoặc mặn, nhưng tuyệt đối không nên cúng đầu lợn.
- Tránh để trẻ nhỏ quấy khóc trong lúc cúng lễ vì điều này có thể mang đến vận xui.
- Một số gia đình còn kiêng ăn những món không may mắn như thịt chó, giả cầy, thịt vịt… để tránh những điều xui rủi.
Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ quan trọng, khi chọn hoa và trái cây dâng cúng, cần tránh sử dụng đồ giả.Trên đây là thông tin chia sẻ từ Mytour về câu hỏi Tết Nguyên Tiêu là gì. Hy vọng qua bài viết này bạn đã hiểu thêm về ngày Tết Nguyên Tiêu và thêm những kiến thức về văn hóa truyền thống của người Việt. Lưu ý, các thông tin trên chỉ mang tính tham khảo. Đừng quên ghé thăm Mytour.vn để cập nhật những tin tức về phong thủy, nhà đất, nội thất, kiến trúc và bất động sản mới nhất hiện nay nhé.
