Ngày Tết ở Nhật Bản
Năm mới (正月, shōgatsu) được coi là ngày lễ quan trọng nhất tại Nhật Bản. Trong khoảng thời gian từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 1, hầu hết các doanh nghiệp đều nghỉ và các gia đình thường tụ tập cùng nhau. Theo truyền thống, mỗi năm mới là một khởi đầu mới, nên mọi người thường hoàn thành mọi công việc vào cuối năm.
Vào đêm giao thừa, mọi người thường ăn toshikoshi soba (mì kiều mạch) để tượng trưng cho sự trường thọ. Một phong tục phổ biến khác là xem 'kohaku uta gassen', một chương trình ca nhạc truyền hình nổi tiếng với sự tham gia của nhiều ca sĩ J-pop và enka hàng đầu Nhật Bản. Từ năm 1873, dưới thời Minh Trị, Tết ở Nhật Bản chính thức được tổ chức vào ngày 1 tháng 1 theo lịch Gregorian, thay vì theo lịch âm (Tết Nguyên Đán). Lễ hội hàng năm tại Nhật Bản đi kèm với nhiều truyền thống và phong tục, mỗi phong tục mang ý nghĩa riêng.
Người Nhật chúc phúc cho năm mới bằng cách cầu nguyện tại các đền chùa
Vào dịp Tết, gia đình tập trung ở nhà và mời họ hàng đến tham dự tiệc tại nhà người trưởng thọ
Những điểm nhấn trong ngày Tết
2.1 Tháng 12 (Shiwasu) - Tết Nhật Bản
Tháng 12, gọi là Shiwasu (師走) trong tiếng Nhật, có nghĩa là “thầy chạy”. Đây là thời điểm mà các giáo viên và sư thầy rất bận rộn với công việc. Cuối năm, người Nhật thường gửi quà Oseibo (お歳暮) cho người quản lý, khách hàng và giáo viên để bày tỏ lòng biết ơn trong năm đã qua. Quà thường là thực phẩm tươi sống, gia vị, bia, trà/cà phê, hoặc thực phẩm đóng hộp. Trước khi các công ty đóng cửa, có nhiều bữa tiệc cuối năm với đồng nghiệp và sếp, gọi là Bonenkai (忘年会), có nghĩa là “bữa tiệc quên năm”.
Bonenkai sẽ diễn ra trong tháng 12 trước Tết Nhật Bản, cùng với đồng nghiệp để quên đi năm cũ
2.2 Từ ngày 13 đến ngày 28 tháng 12
Từ ngày 13 đến ngày 28 tháng 12 là thời gian mọi người tập trung vào việc dọn dẹp nhà cửa, văn phòng và cơ sở kinh doanh. Hành động này, gọi là Oosouji (大掃除), nghĩa là “cuộc dọn dẹp lớn”, giúp loại bỏ bụi bẩn và lộn xộn của năm cũ, chuẩn bị cho năm mới với không khí trong lành và sạch sẽ.
Sau khi dọn dẹp nhà cửa, trước ngày 29 tháng 12, các đồ trang trí năm mới như kado matsu (門松) sẽ được đặt ở hai bên lối vào phía trước. Chúng làm từ gỗ thông và ba thân tre, cắt theo đường chéo với độ dài khác nhau. Cành thông biểu tượng cho sự trường thọ, trong khi thân tre biểu thị sự thịnh vượng.
Việc dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ trước khi Tết đến là một phong tục truyền thống của các quốc gia Châu Á.
Một cặp cây thông kadomatsu được trang trí ở cổng chào đón năm mới. Ảnh: katorisi
Ngày 28 tháng 12 có sự kiện Mochi Tsuki (餅つき), hoặc là giã gạo nếp để làm mochi, là một sự kiện truyền thống quan trọng để chuẩn bị cho Tết ở Nhật Bản và thường được tổ chức vào ngày này.
Theo kinh nghiệm du lịch, người Nhật thường bày đồ trang trí truyền thống kagami mochi (鏡餅) ngay trong nhà. Kagami mochi là hai chiếc mochi tròn, chiếc nhỏ được đặt lên trên chiếc lớn, tượng trưng cho sự hòa thuận trong gia đình và niềm hy vọng về sự trường thọ. Sau đó, một quả cam Nhật Bản 'daidai' được đặt lên trên bánh mochi, cùng với lá và các đồ trang trí khác.
Gia đình và họ hàng thường sum họp bên nhau vào dịp Tết Nhật Bản để làm mochi.
Đồ trang trí kagami mochi thường được bày trí trong nhà, hình dạng tròn biểu hiện sự trường thọ. Ảnh: ruiruito - stock.adobe.com
Ngày 29 đến ngày 31 tháng 12 là thời gian quan trọng trong chuẩn bị cho Tết ở Nhật Bản.
Thường từ ngày 29, mọi người trong gia đình sẽ tụ họp để chuẩn bị món ăn truyền thống cho Tết. Món ăn Tết Nhật Bản được gọi là osechi ryori (おせち料理) hoặc gọi tắt là osechi (おせち).
Osechi ryori, với đủ các món ăn đầy màu sắc và lộng lẫy, đã trở thành một phần không thể thiếu trong dịp Tết của người Nhật từ thời xa xưa.
Đêm giao thừa được gọi là Omisoka (大晦日). Người Nhật thường tổ chức đêm giao thừa và ngày đầu năm mới cùng gia đình. Trước khi kết thúc năm, người Nhật thường ăn Toshikoshi Soba (年越し蕎麦) vì sợi mì dài và mỏng tượng trưng cho sự trường thọ.
Trong bữa tối đêm giao thừa, người Nhật thường thưởng thức các món như sushi, sashimi, lẩu sukiyaki, shabu shabu,...
Theo truyền thống ở Nhật Bản, vào dịp Tết người dân thường thức đến nửa đêm để nghe 108 tiếng chuông chùa - joya no kane. Trước nửa đêm, các chùa trên khắp đất nước sẽ đánh chuông lớn. Theo tín ngưỡng Phật giáo, việc rung chuông 108 lần giúp con người thoát khỏi những đam mê và ham muốn xấu xa, thanh lọc tâm hồn cho một năm mới.
Món mì truyền thống Toshikoshi Soba mang ý nghĩa đặc biệt và thường được thưởng thức vào dịp năm mới.
Lễ đón năm mới ở Nhật Bản kéo dài ba ngày đầu tháng. Các doanh nghiệp thường đóng cửa từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 1, và mọi người thường trở về quê hương để sum họp. Vào ngày đầu tiên của năm mới, nhiều người sẽ dậy sớm để đến các danh lam thắng cảnh đón mặt trời mọc đầu tiên, gọi là hatsuhinode. Sáng ngày 1 tháng 1, mọi người sẽ cùng nhau thưởng thức osechi ryori, các món ăn truyền thống được đóng gói trong hộp jubako.
Ngày đầu tiên của năm mới ở Nhật Bản là Ganjitsu. Mọi người thường cố gắng dậy sớm để chứng kiến mặt trời mọc đầu tiên, và sau đó thưởng thức các món ăn truyền thống.
Sau bữa ăn, cả gia đình tụ tập đọc nengajo (年賀状), những thiệp chúc mừng năm mới sẽ được gửi vào ngày 1 tháng Giêng. Đặc biệt, trẻ em thường rất háo hức nhận otoshidama (お年玉), một món quà tiền bạc được đặt trong phong bì nhỏ từ cha mẹ, người thân hoặc người quen.
Trong ba ngày đầu năm mới, người Nhật thường đi viếng đền chùa để cầu may mắn và hạnh phúc, thứ này được gọi là hatsumōde (初詣). Nhiều phụ nữ thường mặc kimono sặc sỡ khi thực hiện hành động này. Du khách thăm Nhật Bản vào thời gian này cũng thường mua omamori (お守り), một loại bùa may mắn để bảo vệ khỏi bệnh tật, tai nạn và thiên tai.
Khi bước sang năm mới, bạn sẽ thấy bánh mochi màu hồng nhạt, được gọi là hanabira mochi (花びら餅) xuất hiện khắp nơi. Bánh này chỉ có vào tháng 1 và thường được phục vụ trong buổi trà đầu tiên của năm mới. Mochi hình bán nguyệt thường có những miếng rễ cây ngưu bàng nhô ra từ hai bên và nhân miso trắng ở giữa.
Cùng chia sẻ khoảnh khắc đón ánh bình minh đầu tiên của năm mới - hatsuhinode
Phong bao lì xì otoshidama là một truyền thống đặc biệt dành cho trẻ em trong dịp Tết Nhật Bản.
Nhiều khách du lịch thường mua omamori, một loại bùa may mắn, cho bản thân hoặc gia đình khi thăm Nhật Bản.
Hanabira mochi là một loại bánh mochi trắng mịn được bày bán tại các cửa hàng bánh kẹo ở Nhật từ cuối năm đến tháng 1.