Buzz
Tết Thanh Minh không thuộc dạng lễ Tết lớn, nhưng mang đậm bản sắc văn hóa Việt. Ngày này, con cháu quay về tảo mộ tổ tiên, thể hiện lòng hiếu khách và sự kính trọng. Vậy Tết Thanh Minh là gì? Diễn ra vào ngày nào trong năm 2023? Mời bạn theo dõi Mytour Blog để rõ hơn về chủ đề này.
Tết Thanh Minh 2023 dương lịch ngày nào?
Tết Thanh Minh là dịp con cháu thăm mộ tổ tiên, sắp xếp mâm cúng, mong nhận phúc lộc và an lành cho gia đình. Hãy khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
Trong tác phẩm Truyện Kiều của danh nhân Nguyễn Du, có câu thơ nổi tiếng: “Thanh Minh trong tiết tháng Ba/ Lễ là tảo mộ, hội là Đạp Thanh…“. Tuy nhiên, thực tế hiện nay người ta thường tính tiết khí theo lịch dương.
Năm 2024, Tết Thanh Minh sẽ diễn ra từ ngày 4 – 5/4 Dương lịch (sau tiết Xuân Phân) đến ngày 20 – 21/4. Năm Quý Mão có nhuận tháng 2 (có 2 tháng 2) nên Tết Thanh Minh là vào 15/2 Âm lịch chứ không phải tháng 3.
Tết Thanh Minh bắt đầu từ ngày 4 – 5/4/2023 Dương lịch (Nguồn: Internet)Nguồn gốc của Tết Thanh Minh
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ, Tiết Thanh Minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí phương Đông, bắt đầu sau Lập Xuân 45 ngày và đông chí 105 ngày. Thanh Minh hiểu là không khí trong lành, mát mẻ, trời quang mây tạnh. Tiết Thanh Minh kéo dài 15 – 16 ngày, ngày đầu là mốc diễn ra Tết.
Tiết Thanh Minh lập theo quan niệm các quốc gia phương Đông (Nguồn: Internet)Ý nghĩa Tết Thanh Minh
Theo truyền thống Việt, Thanh Minh là ngày Tết thể hiện “Đạo lý uống nước nhớ nguồn”. Con cháu bày tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên. Vào ngày này, gia đình tụ họp đi tảo mộ, sửa sang mộ gia tộc. Mỗi người thắp hương cho mộ gia tộc và mộ vô chủ để tỏ lòng với người đã khuất.
Theo truyền thống, trước khi tảo mộ, con cháu sẽ chuẩn bị mâm cúng với đầy đủ lễ vật nhang đèn và hoa quả, dâng lên người đã khuất. Nguyện tổ tiên phù hộ con cháu luôn khỏe mạnh, bình an và phát tài phát lộc.
Ngoài ra, ngày lễ này cũng nhắc nhở con cháu quay về cội nguồn tổ tiên, dạy dỗ cách kính trọng, yêu thương và hiếu thảo đối với ông bà, bố mẹ khi còn sống.
Tết Thanh Minh là dịp con cháu bày tỏ lòng kính trọng đối với tổ tiên (Nguồn: Internet)Các hoạt động trong ngày Tết Thanh Minh
Sau khi hiểu về Tết Thanh Minh, hãy cùng khám phá những hoạt động thường diễn ra trong ngày lễ này!
Chuẩn bị bàn cúng
Trong ngày Tết Thanh Minh, ngoài việc tảo mộ, việc chuẩn bị bàn cúng được coi là không thể thiếu. Mâm cúng Thanh Minh thường thể hiện theo phong tục địa phương, tuy nhiên, chủ yếu là mâm cơm bình thường được dâng lên tổ tiên. Đây là bữa cơm quan trọng để tưởng nhớ người đã khuất, một buổi sum họp gia đình, không cần huy pomp, chỉ cần gia đình quây quần bên nhau.
Bàn cúng là một phần quan trọng trong Tết Thanh Minh (Nguồn: Internet)Lễ hội Đạp Thanh
Trong xưa, ngày Tết Thanh Minh, thanh niên thường du xuân và tham gia Lễ hội Đạp Thanh (hay giẫm lên cỏ). Tuy nhiên, với thời gian, lễ hội này ít phổ biến ở Việt Nam. Người ta thường đi tảo mộ và cúng tổ tiên tại nhà vào ngày Tết Thanh Minh thay vì tổ chức Lễ hội Đạp Thanh như ở Trung Quốc.
Lễ hội Đạp Thanh trong ngày Tết Thanh Minh (Nguồn: Internet)Cúng Thanh Minh cần chuẩn bị những lễ vật gì?
Ngày Tết Thanh Minh, gia đình đi chợ mua đồ để chuẩn bị mâm cúng, dâng lên ông bà tổ tiên.
Mâm cúng Thanh Minh ngoài mộ
Mâm cúng ngoài mộ thường bao gồm nhang, đèn, rượu, trầu cau, và tiền vàng, gạo, muối, xôi, chè, bỏng, thịt heo, chân giò và gà luộc. Sau khi tảo mộ, gia chủ sắp xếp đồ cúng, hoa quả và tiền vàng được đặt chung. Lễ mặn được để riêng. Gia chủ thắp nhang, đèn, cắm 1 hoặc 3 nén nhang, sau đó vái 3 lần để bày tỏ lòng thành với quan thổ công thổ địa. Tiếp theo là mời gia tiên về và đọc bài văn khấn vái cho Tiết Thanh Minh.
Trong khi chờ hương tàn, gia chủ và gia đình ra khu lăng mộ để thắp hương, xin phép ông bà cho việc dọn dẹp, sửa sang mộ. Khi tuần hương đạt ⅔, gia chủ tạ lễ, hóa vàng, xin lộc rồi về.
Lễ cúng Thanh Minh ngoài mộ (Nguồn: Internet)Mâm cúng Thanh Minh tại gia
Trong lễ cúng Thanh Minh tại nhà, gia chủ cần dọn dẹp nhà cửa và bàn thờ gia tiên sạch sẽ, sắp xếp đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp. Chuẩn bị mâm cúng sẵn để tiến hành cúng sau khi đã xong lễ tảo mộ. Lễ vật cúng Tết Thanh Minh tại gia thường có trầu cau, hoa quả, tiền vàng, nhang, đèn, xôi, gà, cơm, canh măng, miến xào.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ lễ vật, gia chủ thắp nhang và khấn vái tương tự như các tục cúng khác. Khi cúng, gia chủ cần thành tâm và giữ thái độ trang trọng để thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.
Tết Thanh Minh tại gia thường gồm trầu cau, hoa quả, và tiền vàng (Nguồn: Internet)Những điều cần chú ý vào ngày lễ Tết Thanh Minh
Khi tảo mộ vào ngày Tết Thanh Minh, hãy lưu ý những điều sau để tránh gặp sự cố:
- Trước khi sửa sang và dọn dẹp mộ, hãy thắp hương khấn gia tiên để xin phép.
- Hạn chế đạp hay đá đồ cúng khi đi ngang qua mộ của người khác.
- Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai, và người bị phong hàn thấp khớp nên tránh việc tảo mộ.
- Tại nghĩa trang, hạn chế chụp ảnh và quay video.
- Giữ cho không gian yên tĩnh, không nên nói chuyện lớn, cười đùa, hay chỉ trỏ vào mộ người khác để thể hiện lòng kính trọng với người đã khuất.
Những điều cần chú ý quan trọng trong ngày lễ Tết Thanh Minh (Nguồn: Internet)Văn khấn tổ tiên, ông bà vào ngày Tiết Thanh Minh
Dưới đây là 2 mẫu văn khấn Tết Thanh Minh ngoài mộ và tại nhà mà bạn có thể tham khảo.
Văn khấn Tết Thanh Minh ngoài mộ
Chuẩn bị đồ cúng tảo mộ Tết Thanh Minh thường bao gồm: Hương đèn, trầu cau, tiền vàng, rượu thịt (chân giò, gà luộc hoặc một khoanh giò nạc), hoa quả.
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con tận kính lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo………….
Hôm nay là ngày.………….
Nhân dịp này:………………………….
Tâm linh con xin …………………………
Nơi cư trú:…………………….
Chúng con và gia đình, nhớ đến công ơn vô song, lòng nhân ái cao quý của………….. tận cùng lòng biết ơn, chân thành chuẩn bị lễ vật, lá trầu tươi xanh, hương hoa trà quả, thắp nến tình tâm dâng trước mộ, tri ân linh hồn……………………trở về hưởng ứng.
Chúng con xin phép được trang trí phần mộ, bồi dưỡng, tạo nên không gian ấm cúng hơn. Dâng lên Phật Thánh lòng thành kính sâu, mong nhận được sự che chở từ trời cao và sự hướng dẫn của Thần linh. Chúng con kính mời linh hồn………….. về để chúng con có cơ hội bày tỏ lòng biết ơn.
Kính xin linh thiêng chứng kiến, nhận lễ vật và phù hộ gia đình, giúp đỡ trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Hãy che chở chúng con khỏi tai họa, ban tài lộc và xua đuổi mọi điều xấu xa. Xin đem lại sự thịnh vượng cho gia đạo, sự tươi tốt cho mọi người, và phúc lợi từ Phật Thánh cho con cháu.
Chúng con trang trọng dâng lễ, sẵn lòng nhận lãnh sự chứng kiến.
Lời kính cẩn tại gia
Namo Amitabha Buddha!
Namo Amitabha Buddha!
Namo Amitabha Buddha!
Con kính lạy chín hướng trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy hồn phụ, tiền bối, và họ hàng từ cả hai bên của gia tộc...
Con kính lạy ông bà tổ, cô bác, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ trong gia đình
Hôm nay là ngày... tháng... năm...
Nay con thực hiện lễ phụng thờ với tâm huyết, dành riêng cho... tuổi, sinh tại xã..., huyện..., tỉnh..., cùng toàn bộ gia đình. Trước bàn thờ gia tiên, con uốn chào thành tâm và bày tỏ lòng thành kính.
Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc với trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả, và những phẩm vật lòng thành nhân dịp Tiết Thanh Minh. Kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình chơi chơi xổ sốu thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Quy y A di Đà Phật!
Quy y A di Đà Phật!
Quy y A di Đà Phật!
Những thắc mắc phổ biến:
Theo TS.KTS Vũ Thế Khanh, Tết Hàn Thực và Tết Thanh Minh có những năm trùng nhau, nhưng thực tế 2 ngày lễ này lại có nguồn gốc và ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.
Chúc rằng thông qua bài viết của Mytour bạn sẽ hiểu Tết Thanh Minh là gì, cùng với nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ này để cùng gia đình thực hiện nghi thức tảo mộ, tri ân ông bà tổ tiên. Mong rằng mùa Thanh Minh của bạn sẽ tràn đầy ý nghĩa và ấm áp bên gia đình. Đừng quên theo dõi những bài viết mới nhất trên blog của Mytour để cập nhật thông tin hàng ngày nhé!
