Trong văn hóa Việt Nam từ lâu, tết Thanh Minh là dịp con cháu tri ân, bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên. Vậy tết Thanh Minh năm 2024 sẽ rơi vào ngày nào và cần lưu ý điều gì để tránh gặp vận xui trong dịp này? Hãy tìm hiểu ngay sau đây!
1. Tết Thanh Minh là gì? Ý nghĩa và tầm quan trọng
Tết Thanh Minh, còn gọi là tiết Thanh Minh, là một trong những ngày trong lành và thanh khiết nhất trong năm. Tết này mang ý nghĩa của sự thanh lọc và sáng sủa, là dịp để con cháu tri ân ông bà tổ tiên, bày tỏ lòng thành kính và tri ân.
Tết Thanh Minh trong văn hóa dân gian từ lâu đã là ngày giỗ chung của cả nước, là dịp thế hệ con cháu hướng về nguồn cội tổ tiên. Trong ngày này, mọi người quây quần tụ họp, dâng mâm cúng và sửa sang phần mộ gia đình, thể hiện lòng thành kính và tôn trọng với ông bà tổ tiên đã khuất, mong gia đạo bình an.
Tết Thanh Minh cũng là dịp mọi người trong nhà tụ họp, gắn kết tình cảm gia đình, truyền đạt những truyền thống tốt đẹp của dân tộc cho con cháu đời sau.
2. Ngày tết Thanh Minh năm 2024 là khi nào?
Ngày tết Thanh Minh không cố định mà thường rơi vào ngày đầu tiên trong tiết Thanh Minh. Tiết này bắt đầu sau ngày Lập Xuân khoảng 45 ngày và sau ngày Đông là 105 ngày, thường diễn ra vào ngày 04/04 hoặc ngày 05/04 và kéo dài khoảng 15 - 16 ngày (tính theo lịch dương).
Theo tính toán trên, tết Thanh Minh năm 2024 sẽ đến vào ngày 04/04/2024 (dương lịch) và 26/02/2024 (âm lịch), đừng bỏ lỡ nhé!
Tết Thanh Minh năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 04/04/2024 theo lịch dương, tức ngày 26/02/2024 theo lịch âm,
3. Chuẩn bị những lễ vật khi cúng Thanh Minh
Tết Thanh Minh là ngày lễ quan trọng thể hiện nét đẹp văn hóa, tín ngưỡng thờ cúng truyền thống từ xa xưa, được mọi người rất chú trọng. Vì vậy, việc chuẩn bị mâm cúng chỉn chu là điều cần thiết, không cần quá xa hoa, chỉ cần sắp xếp mâm cúng đầy đủ theo khả năng của từng gia đình để bày tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ người đã khuất.
-
Khi cúng Thanh Minh, các lễ vật thường gồm: Đèn, chè, hoa, quả, hương, rượu, nước trong, tiền vàng, trầu cau, mâm cỗ chay hoặc mâm cỗ mặn, tùy thuộc vào chuẩn bị của gia đình.
-
Khi cúng tại mộ tổ tiên: Gia đình cần sắp xếp lễ vật gọn gàng, đặc biệt là phần lễ mặn cần được đặt riêng. Khi hành lễ, cần thắp đầy đủ nhang và đèn, thực hiện vái ba lần với quan thổ công, thổ địa trước khi mời gia tiên về nhà và đọc văn khấn. Sau đó, dọn dẹp mộ và tuần hương, tạ lễ, hóa vàng, xin lộc trước khi ra về.
-
Khi cúng tại nhà: Gia đình cần dọn dẹp nơi thờ cúng sạch sẽ và ngăn nắp trước khi làm lễ. Mâm lễ cúng chuẩn bị đầy đủ theo nhu cầu, cũng có thể làm đơn giản. Người làm lễ cần ăn mặc lịch sự, thắp hương, vái lạy và đọc văn khấn. Sau khi tuần hương cháy hết, gia đình hóa vàng và xin lộc.
4. Văn khấn tết Thanh Minh
Dưới đây là hai mẫu văn khấn thường được sử dụng khi cúng lễ tết Thanh Minh:
4.1. Mẫu văn khấn tại nhà
Dưới đây là mẫu văn khấn được sử dụng khi cúng tại nhà:
'Nam mô A di Đà Phật! (Niệm thành kính 3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương.
Con thành kính lạy gia tiên, họ hàng hai bên của gia tộc… (họ của gia đình).
Con thành kính lạy bà tổ, ông tổ, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia.
Hôm nay là ngày... tháng... năm...
Nay con là người giữ việc phụng thờ, tên con là..., tuổi…, sinh tại xã..., huyện..., tỉnh... cùng toàn thể gia đình, xin kính cúi đầu bái lễ trước bàn thờ gia tiên.
Con kính mời thổ công, Táo quân ơi, hãy ở lại gần.
Con xin dâng lễ trà, hương, trầu, rượu, vàng, hoa quả, và lòng thành của chúng con trong dịp tết Thanh Minh. Xin mời hương hồn của tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô, dì, chú, bác, anh chị em đến chứng giám và chia vui.
Con thành tâm kính lạy, cầu mong gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, ông bà,… hãy che chở cho gia đình chúng con luôn được may mắn, hạnh phúc, và thịnh vượng suốt cả năm. Mong mọi công việc đều thuận lợi, hanh thông, và đầy may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc với lòng thành, xin gia tiên chứng giám lòng thành này của cả gia đình.
Nam mô A di Đà Phật! (Niệm thành tâm 3 lần), sau đó lạy là thành lễ.
4.2. Lời văn khi thắp hương tại mộ tổ tiên
Dưới đây là mẫu văn khi cúng lễ tại mộ tổ tiên:
'Con xin kính chư Phật, bảo vệ gia đình, bảo vệ tổ tiên. Con thành tâm cúi lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con xin kính lạy linh hồn vị cao cả... (Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo…)
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, trong dịp tết Thanh Minh.
Chúng con là … (Họ và tên của gia chủ). Trú tại:… (Địa chỉ gia đình).
Chúng con và toàn bộ con cháu gia đình, qua thế hệ tề tụ đông đủ, biết ơn công ơn trời cao, lòng hiếu đức sâu dày, đã xây dựng nên cơ nghiệp của gia đình … (Họ của gia đình), xót xa khi nhớ về những người đã ra đi và không còn ở bên chúng ta.
Con xin tôn trọng kính cẩn trang trải lễ vật, trầu cau, hương, trà, hoa, quả, trang nghiêm thắp nén hương tâm, dâng lên mộ phần, chân linh… tới nhận lễ.
Hôm nay, chúng con xin phép tổ tiên được trùng tu lại nơi yên nghỉ, chăm sóc, bồi dưỡng, tu sửa đường lối hậu quỷ cho vững chắc, kiên cường, sạch sẽ. Dựa vào ơn của Phật Thánh phù trì, che chở, cảm niệm Thần linh giúp đỡ, để gia đình được an bình, âm dương hòa hợp. Con cháu chúng con tại đây xin thề nguyện tu dưỡng đức hạnh, làm việc thiện, cúng dường Tín Bảo, giúp đỡ bố mẹ, thân nhân khó khăn, làm việc hiếu thuận để đón nhận phúc lành này về với Tổ tiên.
Tại đây, chúng con kính cẩn mong nhận được sự chứng giám, nhận lễ vật, sự phù hộ, giúp đỡ cho con cháu trong gia đình, khám xét mọi góc nhà. Che tai bảo vệ, phát lộc đưa đến điều lành, xua tan điều xấu. Xin linh hồn phù trì cho gia đình hạnh phúc, phú quý, con cháu được phước lành từ trời, già trẻ thọ hạnh phúc dưới sự ơn phật thánh.
Chúng con thành kính tôn trọng, xin được đón nhận sự chứng giám này.'
5. Những điều cần lưu ý vào ngày tết Thanh Minh để tránh vận xui
Khi thực hiện lễ cúng vào ngày tết Thanh Minh, cần tránh những điều sau để không gây ảnh hưởng đến phúc khí:
-
Tránh đi tảo mộ trong trường hợp phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt, bị bệnh phong hàn thấp khớp hoặc mang thai, để không bị ảnh hưởng bởi khí lạnh và năng lượng xấu ở nghĩa trang.
-
Giữ thái độ trang nghiêm, không đùa giỡn, giẫm đạp hoặc đá đồ cúng, không chỉ trỏ vào mộ phần của người khác để tránh vận xui đeo bám và không tôn trọng người đã khuất.
-
Hạn chế chụp ảnh kỷ niệm khi đi tảo mộ để tôn trọng không gian thiêng liêng này.
-
Trước khi dọn dẹp hoặc sửa sang mộ tổ tiên, thắp nhang xin phép và sau đó dọn dẹp cỏ dại, quét bụi bẩn, sửa sang cẩn thận, trồng cây mới và hoa để tôn trọng tổ tiên.
-
Khi dâng cúng trái cây và hoa, chọn loại tươi và số lượng vật phẩm phải là số lẻ.
Để tránh vận xui, cần tránh chỉ trỏ hoặc đạp đồ cúng ở các phần mộ, chuẩn bị đồ lễ chỉn chu mà không cần quá hoa mỹ,...
Với những thông tin về tết Thanh Minh và ý nghĩa của nó, bạn đã biết thêm về truyền thống quan trọng này. Chúc bạn có một ngày tết Thanh Minh ý nghĩa!
Tết Thanh Minh không chỉ là dịp tảo mộ và tôn vinh ông bà tổ tiên, mà còn là thời điểm mọi người cùng dọn dẹp và chuẩn bị cho tương lai.