Nếu phong trào này được duy trì thì nó sẽ trở thành một phong tục đẹp. Nhưng ngược lại, nó không được tiếp tục. Và bây giờ, với thú chơi hoa đào rừng, đào núi ngày tết, chúng ta biến cái Tết trồng cây thành Tết chặt cây.
Có thể nói, từ rằm tháng Chạp đến gần Tết, trên mọi nẻo đường từ các vùng phía Bắc về Hà Nội và các thành phố khác, ta thấy một cuộc di chuyển lớn và có tổ chức của những cành đào, với hầu hết các loại xe như xe tải, xe khách, xe du lịch, xe hơi 7 chỗ, 4 chỗ...
Với số lượng cành đào vận chuyển về riêng tại Hà Nội, mỗi năm chắc chắn đã làm hao hết một khu rừng nhỏ. Điều này tiếp tục nhiều năm, các khu rừng đào sẽ không còn tồn tại. Đầu tiên, chúng mất đi vẻ đẹp mà thiên nhiên đã ban tặng. Sau đó, chúng làm cho con người có thói quen xấu là hủy hoại thiên nhiên vì lợi ích cá nhân và những sở thích riêng của họ.
Việc cạnh tranh chặt phá cây đào rừng, cây đào núi vì lợi ích và thú thích cá nhân không liên quan gì đến an ninh quốc gia hay kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, đây là một dấu hiệu của cuộc sống thiếu giáo dục và thiếu văn hoá đang lan rộng trong cộng đồng mỗi ngày.
Bi kịch là chúng ta có Tết chặt cây còn có Tết phóng sinh. Nói về Tết phóng sinh là nói về việc giải thoát sinh linh trong ngày Tết ông Công, ông Táo. Thủ tục phóng sinh (cá chép) là một nét đẹp và mang tính nhân văn. Nhưng hãy nhìn vào cách mà người dân thực hiện phóng sinh. Ngay sau khi họ thả một con cá, họ lại tiếp tục vứt rác nhựa xuống ao, xuống sông. Ven bờ ao và bờ sông chất đầy túi nylon và các loại rác thải khác.
Số lượng các hồ và dòng sông bị ô nhiễm và chết ngày càng tăng. Nhìn dòng sông Nhuệ gần nhà tôi, đó thực sự là một ''lò sát sinh'' đối với các loài thủy sản sống trong nó. Thả lũ cá xuống sông Nhuệ như thả chúng vào địa ngục.
Hơn 10 năm trước, trong trường hợp Nhân chứng của một cái chết, tôi đã đề cập đến sự chết của sông Nhuệ. Xác của dòng sông thối rữa và bốc mùi lên cao. Bây giờ thì sông Nhuệ đã chết. Dòng nước xanh mát, thơ mộng với những làn gió sông trong lành từng thổi vào thành phố và các làng ven sông đã chỉ còn là một xác thối rữa.
Chúng ta mua cá để thả, nhưng lại thả chúng vào một môi trường chết do chúng ta gây ra một cách vô ý thức. Hành động thả cá của chúng ta trở nên ngượng ngùng và đầy tính đạo đức giả. Hành động thả cá có lương tâm thực sự là hành động bảo vệ môi trường. Như việc giúp đỡ người nghèo là không lãng phí và không tham ô, tham nhũng tiền thuế của người dân.
Gần Tết, chẳng nên nói những điều buồn nhưng làm sao mà không nói được. Chúc mọi người sẽ có một cái Tết vẫn có hoa đào đẹp để ngắm và luôn cảm thấy thanh thản vì đã thả cá.
Nguyễn Quang Thiều