Thách thức độc quyền: Việt Nam có dám đối mặt với nguy cơ phá sản của các hãng ô tô?

Buzz

Đọc tóm tắt

- Việt Nam đang đối mặt với những thách thức về cạnh tranh kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực điện và vận tải.
- Các chính sách hạn chế độc quyền thị trường nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần cải thiện để thúc đẩy sự cạnh tranh và phát triển kinh tế bền vững.

Australia sẵn sàng để một hãng ô tô lớn phá sản khi không thể cạnh tranh với ô tô nhập khẩu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, mặc dù giá cước di động đã giảm mạnh sau khi độc quyền thị trường viễn thông bị loại bỏ, nhưng vẫn còn nhiều ngành độc quyền gây hạn chế cạnh tranh.

Trong cuộc đua cạnh tranh, chấp nhận mất mát là điều không thể tránh khỏi

Giáo sư Micheal Woods, một chuyên gia tư vấn quốc tế về cạnh tranh, đã chia sẻ câu chuyện: Một hãng ô tô lớn ở Australia đã đối mặt với nguy cơ phá sản do không thể cạnh tranh với ô tô nhập khẩu. Trong tình hình đó, Chính phủ đã đề xuất hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp đó từ nguồn thuế để bảo vệ lợi ích của người lao động và duy trì hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã đưa ra ý kiến với Chính phủ để doanh nghiệp đó phải phá sản.

“Trong cạnh tranh, việc chấp nhận thiệt hại và mất mát là điều bình thường. Mặc dù việc phá sản của một doanh nghiệp sẽ gây ra mất mát về việc làm cho một số lượng lớn lao động, nhưng đó là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình cạnh tranh” - GS Micheal Woods nhấn mạnh.

Sự thiếu cạnh tranh trong thị trường ô tô nhập khẩu được cho là vấn đề lớn

Ở Australia, điều bình thường là điều bất thường ở Việt Nam, đặc biệt là trong chính sách nhập khẩu ô tô. Để kiểm soát nhập siêu và bảo vệ thị trường ô tô nội địa, cách đây 5 năm, Thông tư 20 đã yêu cầu các doanh nghiệp nhập ô tô phải có ủy quyền chính hãng. Điều này đã dẫn đến việc 200 doanh nghiệp phải rời bỏ thị trường vì chỉ một số ít doanh nghiệp được ủy quyền nhập xe, trong khi các doanh nghiệp ngoại trực tiếp mở đại lý chính hãng.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã nhấn mạnh rằng: “Thông tư 20 không phù hợp với tinh thần cạnh tranh”. Thực tế, Thông tư 20 đã tạo ra sự phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp, làm hạn chế cạnh tranh và giới hạn lựa chọn của người tiêu dùng.

Không chỉ Thông tư 20, TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - CIEM, đã chỉ ra nhiều quy định ở Việt Nam gây “chống cạnh tranh”.'

Ví dụ, các doanh nghiệp vận tải muốn kinh doanh phải có ít nhất 20 xe ở các thành phố trực thuộc Trung ương và 10 xe ở các địa phương khác. Trong khi trước đó, chỉ cần có 1 xe cũng đủ điều kiện tham gia thị trường và cạnh tranh.

“Họ lập luận rằng việc áp đặt những quy định như vậy nhằm tận dụng kích thích kinh tế, tăng năng suất, giảm giá thành, điều này được xem là lý tưởng cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, trong một kinh tế thị trường, lập luận như vậy hoàn toàn không hợp lý trong việc thúc đẩy cạnh tranh và tăng cường năng suất. Họ bỏ qua hoàn toàn góc nhìn của kinh tế thị trường cạnh tranh”, TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.

TS Nguyễn Đình Cung cũng đề cập đến tâm lý của người Việt, một phần thích thú với thị trường nhưng cũng sợ hãi. Do đó, quá trình cải cách ở nhiều lĩnh vực tại Việt Nam luôn gặp phải sự lưỡng lự, không quyết liệt chuyển sang kinh tế thị trường.

'Nếu giá điện được tự do thị trường, giá điện sẽ cao hơn so với hiện tại vì hiện nay điện vẫn được hỗ trợ giá. Tuy nhiên, người tiêu dùng có thể không tán thành với điều này. Họ không nhận ra rằng, nếu giá điện được xác định theo cơ chế thị trường, thì trong tương lai, họ sẽ hưởng lợi nhiều hơn từ sự cạnh tranh', ông Cung chia sẻ.

Do đó, theo lãnh đạo CIEM, mặc dù đã có nhiều thảo luận, nhưng quá trình cải cách trong lĩnh vực điện vẫn chậm trễ và đầy rủi ro.

Chống độc quyền, ủng hộ cạnh tranh mang lại lợi ích cho tất cả

“Sự lo sợ về cạnh tranh” là một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam xếp hạng thấp về cạnh tranh, theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF). Việt Nam đứng ở vị trí thứ 71/140 quốc gia về cạnh tranh, kém xa so với Malaysia ở vị trí thứ 9 và Thái Lan ở vị trí thứ 52.

Quy định về số lượng xe tối thiểu tham gia vận tải hành khách đang gây tranh cãi.

TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, nhấn mạnh: “Để có cạnh tranh, phải đối phó với độc quyền”.

Theo kinh nghiệm của Australia, bà Lachlan Rosalie, từ Ủy ban năng suất Australia, chia sẻ: Những năm 70 và 80 của thế kỷ trước, Australia đã trải qua giai đoạn suy thoái kinh tế. Do đó, vào năm 1993, Australia tiến hành đánh giá lại chính sách cạnh tranh lần đầu tiên. Theo đó, bất kỳ quy định nào hạn chế cạnh tranh đều phải đối mặt với việc “kiểm tra giới hạn cạnh tranh vì lợi ích cộng đồng”.

Bên cạnh đó, những người ủng hộ các quy định hạn chế cạnh tranh phải chứng minh được rằng việc giữ lại những quy định này là “vì lợi ích của cộng đồng”.

Theo bà Lachlan Rosalie, sau khi cải cách chính sách cạnh tranh trong những năm 90, GDP của Australia đã tăng thêm 2,5%. Người tiêu dùng Australia hiện nay có nhiều lựa chọn hơn trong các thị trường như điện, khí đốt, viễn thông,...

Không cần phải đi xa, Việt Nam cũng đã có một câu chuyện thành công nổi bật khi loại bỏ độc quyền thị trường viễn thông. Sự tham gia của nhiều nhà cung cấp mạng di động đã giúp giảm mạnh giá cước di động từ mức cao đáng kinh ngạc, điện thoại bàn và điện thoại di động không còn là sản phẩm xa xỉ với người dân Việt Nam.

Tiếc rằng, những câu chuyện thành công như vậy vẫn còn quá ít để làm bằng chứng cho lợi ích của việc chống độc quyền và mở cửa thị trường ở Việt Nam.

Theo Vietnamnet

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Lý do tại sao việc chống độc quyền lại quan trọng đối với nền kinh tế?

Chống độc quyền là quan trọng vì nó giúp tăng cường cạnh tranh, giảm giá thành sản phẩm, tạo ra nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng và khuyến khích các doanh nghiệp cải tiến sản phẩm, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Việc áp dụng Thông tư 20 có ảnh hưởng như thế nào đến thị trường ô tô Việt Nam?

Thông tư 20 đã gây hạn chế cạnh tranh trong thị trường ô tô Việt Nam, khi chỉ một số ít doanh nghiệp có ủy quyền nhập xe, dẫn đến việc 200 doanh nghiệp phải rời bỏ thị trường và giảm lựa chọn cho người tiêu dùng.

Việt Nam cần phải cải cách như thế nào để thúc đẩy cạnh tranh trong các ngành kinh tế?

Việt Nam cần cải cách các quy định hạn chế cạnh tranh, chẳng hạn như yêu cầu về số lượng xe tối thiểu trong ngành vận tải, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ tham gia thị trường và thúc đẩy cạnh tranh tự do hơn.

Australia đã cải cách chính sách cạnh tranh như thế nào và kết quả ra sao?

Australia đã cải cách chính sách cạnh tranh vào những năm 90, điều chỉnh các quy định hạn chế cạnh tranh. Kết quả là GDP của Australia tăng 2,5%, người tiêu dùng có nhiều lựa chọn hơn và các dịch vụ như điện, khí đốt, viễn thông trở nên cạnh tranh hơn.

Việt Nam đang gặp khó khăn gì trong việc cải cách ngành điện và thị trường điện?

Việt Nam đang gặp phải sự chậm trễ trong cải cách ngành điện, phần lớn là do sự lo ngại về việc giá điện sẽ tăng nếu thực hiện theo cơ chế thị trường, mặc dù điều này sẽ có lợi cho người tiêu dùng trong tương lai.