Chùa Đậu là một ngôi chùa linh thiêng có lịch sử và văn hóa phong phú, cùng với những giá trị kiến trúc và nghệ thuật đặc biệt. Ngôi chùa cổ này thu hút đông đảo du khách đến tìm kiếm sự bình an và khám phá những câu chuyện huyền bí từ xa xưa.

Trong số các địa điểm du lịch tâm linh gần Hà Nội, không ai không biết đến chùa Đậu. Ngôi chùa ở Hà Nội này mang trong mình một di sản kiến trúc đặc biệt, thể hiện nghệ thuật của các triều đại Lý - Trần - Lê - Nguyễn. Với không gian yên bình, chùa Đậu đã thu hút nhiều tín đồ Phật giáo và du khách từ khắp nơi đến dâng hương và tận hưởng cảnh đẹp.
1. Giới thiệu về chùa Đậu
Chùa Đậu còn được biết đến với các tên gọi khác như Pháp Vũ Tự, Thành Đạo tự,... Ngôi chùa này liên quan mật thiết đến thời kỳ Phật giáo lan rộng vào vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Ngoài việc thờ Phật, chùa Đậu còn tôn vinh những vị thần linh thiêng với người dân nông thôn như: Pháp Vũ, Pháp Vân, Pháp Lôi, Pháp Điện.

Trong thời kỳ của vua Lê Thần Tông (thế kỷ 17), chùa Đậu được vinh danh là “Đệ nhất danh lam”. Các vị vua, quý tộc, và các tín đồ của họ như họ Lê, họ Trịnh thường xuyên tới tham quan và đóng góp tài chính để tu sửa chùa. Đặc biệt, trong sử sách còn ghi lại rằng, các vị vua và quý tộc khi đến đây cầu nguyện và lễ bái đều được đáp ứng một cách linh thiêng.
Đến ngày nay, chùa Đậu vẫn giữ lại nhiều di vật quý giá và được coi là một trong những di tích lịch sử, nghệ thuật hàng đầu với sự tích trữ về văn hóa, kiến trúc, và nghệ thuật từ năm 1964, khi chùa Đậu được công nhận là Di tích lịch sử, nghệ thuật hạng A.
2. Chùa Đậu nằm ở đâu? Làm thế nào để đến chùa Đậu?
Chùa Đậu nằm tại thôn Gia Phúc, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Ngôi chùa này cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 25km. Trước đây, khu vực Thường Tín thuộc tỉnh Hà Tây cũ (nay đã được sáp nhập vào Hà Nội). Do đó, nhiều du khách thường tìm kiếm chùa Đậu Hà Tây thay vì chùa Đậu Hà Nội như hiện nay.

Từ trung tâm thành phố Hà Nội, để đến chùa Đậu, bạn có thể chọn một trong hai cách sau đây:
Sử dụng phương tiện cá nhân: Di chuyển theo Quốc lộ 1A cũ hướng Thường Tín. Khi đến xã Nguyễn Trãi, rẽ phải và đi thêm khoảng 2km sẽ thấy biển chỉ dẫn tới chùa.
Sử dụng xe bus: Bạn có thể đi tuyến bus số 06 Giáp Bát - Phú Xuyên, xuống ở bến Quất Động. Tiếp theo, tìm xe rẽ vào hướng khu công nghiệp Quất Động, đi khoảng 1,7km sẽ gặp biển chỉ dẫn đến chùa Đậu ở Thường Tín.
3. Chùa Đậu có những điều gì đặc biệt?
Chùa Đậu là điểm đến của hàng triệu du khách với lịch sử và văn hóa phong phú cùng những giá trị kiến trúc và nghệ thuật độc đáo.
3.1. Bảo tồn những di vật và cấu kiện kiến trúc quý
Cho đến thời điểm hiện tại, chùa Đậu vẫn giữ lại nhiều di vật và cấu kiện kiến trúc quý. Đó bao gồm: Hệ thống bia cổ, gạch trang trí từ thời Mạc với hình thú, rồng, cá hóa long, cùng nhiều loại hoa lá... Đặc biệt, những mảng chạm gỗ tỉ mỉ và tinh xảo, thể hiện rõ phong cách nghệ thuật của thời kỳ Lê trung hưng.

Chùa Đậu hiện vẫn giữ nguyên vật phẩm quý như đôi tượng rồng đá từ thời Trần tại bậc thềm nhà tiền đường. Cả hai tượng rồng này cũng đã được Bảo tàng Lịch sử Quốc gia “sao chép” một bản để trưng bày tại sân vườn bảo tàng ở Hà Nội.
Bên cạnh đó, chùa Đậu còn bảo quản một cuốn sách quý làm từ đồng có từ thời Sĩ Nhiếp - khoảng đầu thế kỷ thứ 3 (năm 200 - 210). Sách ghi lại câu chuyện về một lần Quách Thông đi hành hương tới làng Gia Phúc và chứng kiến thế đất nơi đây tựa như bông sen nở. Nghe đồn rằng, nơi đây năm đó có luồng linh khí tỏa ra, và Quách Thông đã trình bày tình hình này trước Sĩ Nhiếp. Sĩ Nhiếp cho rằng đó là nơi đất Phật và đề xuất xây dựng chùa để những người dân trong vùng có thể tu tâm.
3.2. Bảo tồn hai pho tượng được tạo từ di cốt của hai vị thiền sư
Ngoài ra, chùa Đậu còn được biết đến với việc bảo quản hai pho tượng được chế tạo từ di cốt của hai vị thiền sư Vũ Khắc Trường và Vũ Khắc Minh.
Pho tượng táng của thiền sư Vũ Khắc Trường đã bị hư hại một chút. Trong khi đó, pho tượng của thiền sư Vũ Khắc Minh vẫn giữ được nguyên vẹn khá nhiều. Pho tượng cao 59cm, nặng 7kg, hai tay chắp trước bụng, hai chân chéo nhau theo tư thế kiết già, người hơi cúi về phía trước. Sau gần 4 thế kỷ, pho tượng vẫn giữ được diện mạo an nhiên và phảng phất nụ cười niềm hạnh phúc vô biên bất diệt.

Thiền sư Vũ Khắc Minh, hay còn gọi là Đạo Chân, viên tịch vào khoảng năm 1638. Ông đã trụ trì chùa Đậu trong nhiều năm. Theo truyền thống dân gian, trước khi qua đời, thiền sư đã dặn dò các đệ tử rằng: “Khi nghe thấy tiếng chuông mõ kêu trong 7 ngày liền, hãy mở cửa am ra. Nếu thấy tôi đang nằm thì hãy mai táng bình thường, còn nếu tôi vẫn đang ngồi thì hãy làm như sau...”.
Sau khi thiền sư qua đời và cửa am được đóng kín, sau 7 ngày không nghe thấy tiếng chuông mõ, các đệ tử mở cửa am và thấy thiền sư vẫn ngồi trong tư thế thiền định, không có mùi hôi. Họ đã làm theo hướng dẫn của ông để tạo ra hình dạng của pho tượng.
Pho tượng được tạo từ di cốt của thiền sư Vũ Khắc Minh hoàn toàn khác biệt so với các phương pháp bảo quản xác thường biết. Cho đến nay, không có tài liệu nào giải thích phương pháp tạo pho tượng này. Thậm chí, không có thông tin nào về việc ông tuân thủ truyền thống nào trong Phật giáo Việt Nam.
4. Hội chùa Đậu được tổ chức vào thời điểm nào?
Lễ hội chùa Đậu được tổ chức trong ba ngày từ ngày 8 đến ngày 10 của tháng giêng âm lịch hàng năm. Thông thường, từ ngày mùng 1 Tết đã có đông đảo người dân đến chùa vãn cảnh, cầu an. Gần đến ngày hội chính, càng nhiều du khách từ mọi nơi đổ về để chiêm bái và thưởng ngoạn.

Một trong những điểm đặc biệt của lễ hội chùa Đậu là nghi thức rước kiệu từ các làng, thường được tổ chức vào ngày 9 của tháng giêng. Theo truyền thống, kiệu của 9 thôn sẽ được các thanh niên trai tráng trong làng rước vào sân chùa, sau đó xoay quanh và cạnh tranh trước khi vào chính điện. Theo truyền thống, thôn nào rước kiệu xoay tít hơn thì thôn đó được cho là sẽ gặp nhiều may mắn và phát đạt trong cả năm.
Sau khi tham quan chùa Đậu, bạn và gia đình có thể ghé thăm Times City (cách chùa Đậu khoảng 25km) để trải nghiệm một ngày nghỉ cuối tuần đầy thú vị tại thủy cung Vinpearl Aquarium và khu vui chơi VinKE.
Với diện tích tổng cộng lên đến 10.000m2, thủy cung Times City và khu vui chơi giáo dục VinKE đem lại cho cả gia đình những trải nghiệm đáng nhớ.

Thủy cung Vinpearl Aquarium Times City có diện tích gần 4.000m2, là nơi sinh sống của hơn 30.000 sinh vật biển. Vinpearl Aquarium được chia thành 3 khu vực riêng biệt: Khu vực nước ngọt - rừng nguyên sinh, khu vực hang động bò sát và khu vực nước mặn. Du khách cũng có cơ hội tham gia các hoạt động như xem màn biểu diễn của Nàng tiên cá, tham gia chương trình cho cá ăn, cho chim cánh cụt ăn, trải nghiệm với các loài bò sát...

Khu vui chơi VinKE có tổng diện tích lên đến 6.000m2, là nơi tập trung các trò chơi giáo dục cho trẻ em. Điểm đặc biệt của VinKE là khu vực hướng nghiệp với các mô hình thực tế như bệnh viện, đội cứu hỏa, đài truyền hình... Nhờ trải nghiệm này, trẻ em sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về các ngành nghề trong tương lai của mình. Ngoài ra, khu vực trò chơi vận động và khu máy trò chơi cũng giúp các em có những khoảnh khắc vui vẻ và thú vị.
Chùa Đậu là một địa điểm linh thiêng với người dân địa phương và du khách. Nếu có thời gian, hãy ghé thăm ngôi chùa cổ này để chiêm ngưỡng cảnh đẹp và cầu cho sự an lành cho gia đình bạn!