[THẨM ĐỊNH] Ý nghĩa của chủ nghĩa hiện thực trong điện ảnh

Chủ nghĩa hiện thực trong phim đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một tác phẩm điện ảnh hoàn chỉnh.

Mỗi khi nhắc đến một loại nghệ thuật, ta thường nghe cụm từ 'chủ nghĩa hiện thực' xuất hiện. Từ văn học đến điện ảnh, thuật ngữ này luôn hiện diện và đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá giá trị của một tác phẩm. Nhưng thực tế, chủ nghĩa hiện thực là gì? Cách mà chủ nghĩa hiện thực được áp dụng trong phim ảnh ra sao? Hãy cùng Mytour khám phá vấn đề này trong bài viết này!

Chủ nghĩa hiện thực và vai trò quan trọng trong điện ảnh

Địa điểm quay phim là một đặc điểm quan trọng của chủ nghĩa hiện thực trong phim. Dù phần lớn bộ phim từ thế chiến thứ nhất đến thế chiến thứ hai được quay trong studio, nhưng cũng có một số bộ phim may mắn được thực hiện tại các địa điểm thực sự, như bộ phim Battleship Potemkin ở Liên Xô của Sergei Eisenstein. Jean Renoir, một đạo diễn Pháp, được biết đến như 'Bố già' của chủ nghĩa hiện thực trong phim, mặc dù phần lớn các bộ phim của ông đều được quay trong studio. Tuy nhiên, những tác phẩm như La Grande Illusion và The Rules of the Game vào cuối những năm 1930 đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chủ nghĩa hiện thực trong điện ảnh và giới thiệu rộng rãi nó tới công chúng.

Một số bộ phim từ thời kỳ Thế chiến thứ hai đã định hình các trào lưu điện ảnh như chủ nghĩa hiện thực ở Ý, ví dụ như Rome, Open City của Roberto Rossellini... Các đạo diễn khác cũng đã góp phần định hình chủ nghĩa hiện thực ở Ý như Vittorio De Sica, Luchino Visconti và Giuseppe De Santis.

Trong những năm 1990, chủ nghĩa hiện thực trở thành một phần không thể thiếu của điện ảnh độc lập. Richard Linklater có thể được coi là một trong những đạo diễn hiện đại nhất phù hợp với chủ nghĩa hiện thực. Bộ phim Before Sunrise (1995) của ông được nhiều người xem là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của thập kỷ 90 và đã góp phần lan truyền ý tưởng 'chủ nghĩa hiện thực đi bộ và nói chuyện' khắp nơi trên thế giới, mở ra một cơ hội tiếp cận rộng lớn hơn và sâu sắc hơn đối với chủ nghĩa này. Điều này thúc đẩy việc lựa chọn các vấn đề xã hội quan trọng để phản ánh trên màn ảnh. Tuy nhiên, áp lực từ sự nổi tiếng của Richard Linklater cũng tạo ra một gánh nặng lớn đối với các đạo diễn trẻ, đặc biệt là những người muốn mang phong cách sống vào tác phẩm của mình.

Trong Germany Year Zero, cậu bé Edmund là biểu tượng của sự rối loạn đến tột cùng của Đức sau chiến tranh, khi anh rời bỏ gia đình và lang thang khắp Berlin. Không gì có thể ngăn cản thảm kịch trong cuộc sống của Edmund, khi anh nhảy xuống từ một mái nhà hoang, bỏ lại phía sau một thế giới đổ nát. Đó là hiện thực tàn bạo của Đức, một hiện thực mà toàn bộ quốc gia phải đối mặt mà không thể tránh né.

Phim Bicycle Thieves tập trung vào việc một người đàn ông, Ricci, bị mất chiếc xe đạp - món tài sản quý giá nhất của gia đình. Sau những nỗ lực tìm kiếm vô vọng, anh phải đối diện với việc trở thành kẻ trộm xe ngay trước mắt con trai. Kết quả là, anh trở về với tình trạng cô đơn và thất bại, mang theo những hi vọng tan vỡ và những ảo tưởng về hạnh phúc. Cuộc sống thường không mang lại cái kết trọn vẹn nào!

Điều đó sâu xa và rộng lớn hơn một chút, bàn về chủ nghĩa siêu hiện thực. Thật sự, việc định nghĩa chính xác chủ nghĩa siêu hiện thực là gì là một vấn đề rất khó khăn, định nghĩa về thuyết siêu hiện thực có vẻ khá mơ hồ. Chủ nghĩa siêu hiện thực cơ bản là sự tái tạo 'nhiều hơn hiện thực' một hình ảnh thông qua một phương tiện khác. Lấy ví dụ, bộ phim Birdman (2014) là một ví dụ 'điển hình' về chủ nghĩa siêu hiện thực trong điện ảnh. Thành thật mà nói, Birdman có rất nhiều yếu tố siêu thực và nó chắc chắn không phải là tự nhiên đơn thuần. Nhưng liệu nó có thực sự không? Nó có phải là hiện thực siêu việt mà chúng ta chưa thể nhìn thấy được không? Đó chính là đề tài để chúng ta tranh luận!

Nhìn lại, thành tựu quan trọng nhất của một trào lưu như chủ nghĩa hiện thực là sự phát triển của một cách suy nghĩ nghệ thuật mới, một triết lý mới đầy sáng tạo trong điện ảnh. Điều này khiến cho điện ảnh không chỉ đơn thuần là giải trí, mà còn là nơi thể hiện và hiểu được cuộc sống của chúng ta. Hơn nữa, điều quan trọng hơn cả là đưa điện ảnh lên một tầm cao mới, nơi mà hiện thực có thể được khai thác và thể hiện một cách toàn diện hơn bất kỳ loại hình nghệ thuật nào khác.

Hiện thực hiện nay chỉ có thể được truyền đạt thông qua các yếu tố và kỹ thuật đặc biệt của điện ảnh, thông qua cách quay phim và biên kịch, cách sắp đặt và thể hiện độc đáo của đạo diễn - từ bối cảnh đến diễn viên. Từ đó, một thế giới thực sẽ hiện ra trước mắt, một xã hội hoàn hảo tồn tại và được tái hiện một cách sống động trên màn ảnh, tiếp cận tâm hồn của người xem từ những điều nhỏ nhặt nhất đến những trải nghiệm lớn lao nhất.