Đền An Sinh (trước đây còn được gọi là Điện An Sinh) nằm trên một ngọn đồi ở thôn Trại Lốc, xã An Sinh, huyện Đông Triều, Quảng Ninh. Phía sau Đền là lăng miếu của các vị vua nhà Trần. Đây là nơi thờ bát vị tiên đế triều Trần, An Sinh vương Trần Liễu và Thiện Đạo Quốc mẫu, Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn. Đền An Sinh đã được công nhận là di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia từ năm 1962. Vào năm 2013, đền An Sinh cùng với hệ thống 13 điểm di tích khác thuộc Khu di tích lịch sử nhà Trần ở Đông Triều được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt.
Đền An Sinh là nơi tôn vinh công đức của các vị vua nhà Trần đã góp phần làm rạng danh non sông đất nước, được trân trọng và tu bổ qua các thời kỳ lịch sử. Nó cũng là một phần của di tích lịch sử và văn hóa có ý nghĩa quan trọng trong lịch sử dân tộc.
Tham gia Lễ hội đền An Sinh tại Đông Triều – Quảng Ninh để tưởng nhớ và tri ân công lao của các vị vua họ Trần, một phần không thể thiếu trong lịch sử và văn hóa dân tộc Việt Nam.
Đền An Sinh được xây dựng vào thế kỷ XIV, thờ 8 vua Trần lưu giữ lăng mộ tại quê gốc xã An Sinh, TX Đông Triều, bao gồm: Thái Tông, Thánh Tông, Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ Tông, Nghệ Tông và Giản Định. Toà trung cung đặt tượng thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn. Tiền đường trang trí bát hương công đồng và một số đồ tế khí... Trong số 8 vị vua Trần, 5 vị được an táng tại đây và 3 vị được di chuyển từ Long Hưng (Hưng Hà, Thái Bình) về. Vì vậy, nơi đây trở thành một trong 3 trung tâm văn hóa quan trọng nhất của Đại Việt thời kỳ đó (bên cạnh Thăng Long, Thiên Trường) và được coi là trung tâm văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo, đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố tinh thần cho xã hội và nhân dân trong quá trình xây dựng đất nước.
Trải qua những biến cố lịch sử và thời gian, đền An Sinh chỉ còn lại phế tích. Để bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử của di tích, từ năm 1997 đến 2000, thị xã Đông Triều đã mobilize nguồn lực và tổ chức tu bổ, phục dựng lại di tích đền An Sinh trên nền tảng cơ sở cũ.
Đền An Sinh được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt
Khi đến tham quan khu di tích lịch sử và văn hóa đền An Sinh, du khách sẽ có cơ hội hiểu thêm về các vua Trần và trải nghiệm không khí hùng vĩ của Đông A cũng như lòng tự hào dân tộc từ ngàn xưa.
Lịch sử dẫn đến sự ra đời của Lễ hội đền An Sinh
Dựa vào tư liệu lịch sử và phả hệ của dòng họ Trần, vùng Đông Triều là nơi đầu tiên mà dòng họ Trần định cư tại Việt Nam. Sau khi lên ngôi, vua Trần Thái Tông đã chỉ định anh trai của mình, Trần Liễu, làm Vương An Sinh và ban cho vùng đất Yên Sinh để thờ cúng tổ tiên. Vào năm 1381, nhằm tránh khỏi cuộc xâm lược của quân Chiêm Thành, triều đình nhà Trần đã xây dựng Điện An Sinh để chôn cất và thờ cúng các vị tiên đế ở đây. Điều này khiến nơi đây trở thành một trong ba trung tâm văn hóa quan trọng nhất của Đại Việt (cùng với Thăng Long và Thiên Trường) và là nơi tỏa sáng của văn hóa, tín ngưỡng, và tôn giáo, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tinh thần cho xã hội và nhân dân trong quá trình xây dựng đất nước.
Lễ hội đền An Sinh được tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh và kỷ niệm ngày giỗ của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn, được dân gian tôn là Đức thánh Trần. Đây cũng là dịp để gìn giữ và phát huy những giá trị lịch sử, truyền thống văn hoá của dân tộc.
Các hoạt động trong Lễ hội đền An Sinh
Lễ hội truyền thống tại đền An Sinh trong năm 2018 đã thực hiện đầy đủ các nghi thức truyền thống, bao gồm: Lễ mộc dục; Lễ cáo yết đền An Sinh và các lăng mộ của các vị vua Trần; Lễ khai mạc và lễ Tạ.
3.1 Phần Lễ
Lễ hội đền An Sinh kéo dài trong 3 ngày. Lễ khai mạc bao gồm các hoạt động như sau: Đầu tiên là màn biểu diễn nghi thức múa Tứ Quý của đội múa xã An Sinh (Đông Triều). Tiếp theo là việc đọc bài chúc văn và gõ trống khai mạc. Sau phần lễ, diễn ra các nghi thức tế nam quan và tế nữ quan của các đội tế từ Ban chấp hành họ Trần của các tỉnh, thành phố như Hải Phòng, Hưng Yên, Thái Bình, Bắc Ninh... cũng như các đội tế từ các xã, phường trên địa bàn xã An Sinh.
Màn múa rồng mở màn cho lễ hội đền An Sinh
Tiết mục trống trong lễ hội đền An Sinh
3.2 Phần Hội trong Lễ hội đền An Sinh
Trong suốt ba ngày của Lễ hội đền An Sinh, có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, và trò chơi dân gian được tổ chức, thu hút sự tham gia nhiệt tình từ người dân địa phương và du khách. Giải thể thao và các trò chơi dân gian trong lễ hội nhằm duy trì phong trào thể dục thể thao cho mọi người trên địa bàn, đặc biệt là các môn thể thao dân tộc và trò chơi truyền thống, góp phần vào việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho cộng đồng, tạo không khí vui vẻ, lạc quan trong lễ hội, thu hút nhiều người tham gia và đóng góp vào sự thành công của Lễ hội đền An Sinh.
Thể thao và trò chơi dân gian đã giúp mọi người hiểu rõ hơn về các giá trị đặc biệt của Di tích Quốc gia - Khu di tích lịch sử nhà Trần ở Đông Triều, với những giá trị lịch sử, văn hóa đặc trưng của địa phương.
Một trong những chương trình đặc sắc và tạo không khí vui vẻ cho Lễ hội truyền thống Đền An Sinh là Liên hoan văn nghệ các làng - khu phố văn hóa thị xã Đông Triều. Trong ba đêm tổ chức Liên hoan, sân khấu trước cổng Đền An Sinh luôn đông đúc người dân và du khách đến xem và cổ vũ. Các diễn viên không chuyên từ các làng, khu phố tham gia biểu diễn, và người xem đều có những cảm xúc khác nhau nhưng đều rất vui vẻ và phấn khởi, chào mừng Lễ hội truyền thống lớn của địa phương.
Tiết mục văn nghệ được chuẩn bị kỹ lưỡng trong khuôn khổ của lễ hội đền An Sinh
Lễ hội đền An Sinh là một sự kiện văn hóa truyền thống, là cơ hội cho mọi người tìm hiểu về vùng đất thiêng này và công lao vĩ đại của các vua Trần - một triều đại anh dũng đã chiến đấu chống lại quân thù ngoại xâm, đoàn kết bảo vệ non sông Đại Việt. Đây cũng là dịp để mọi người hiểu thêm về giá trị lịch sử và văn hóa của Đền An Sinh. Quảng Ninh không thiếu các lễ hội văn hóa truyền thống như lễ hội chèo bơi Quan Lạn, lễ hội Trà Cổ, lễ hội Tiên Công, lễ hội Yên Tử, lễ hội chùa Ba Vàng,... được tổ chức vào các thời điểm khác nhau trong năm để du khách có cơ hội tham gia và trải nghiệm. Mỗi lễ hội mang đến nội dung và ý nghĩa riêng, nhưng tất cả đều hướng về nguồn gốc dân tộc.
Nguyễn Thụy Anh
Nguồn: Tổng hợp