Thâm sân si là gì? Làm thế nào để kiểm soát?

Thâm sân si là ba thứ độc hại luôn tiềm ẩn trong tâm trí chúng ta. Nếu không nhận biết được bản chất và cách kiểm soát, chúng ta sẽ dễ dàng rơi vào bẫy, vì sao? Bởi vì khi ba điều này bùng phát, chúng sẽ thiêu đốt mọi điều đạo đức, sự hiểu biết, cả cuộc sống của chính mình và người khác.

Thâm là nhu cầu vô tận của bản thân, không màng đến những điều xung quanh. Thâm có các dạng như: Thâm về tài chính, thâm về cảm xúc, thâm về danh vọng.

+ Tham tài vật: lòng tham về tiền bạc, vật chất, nhà cửa, xe cộ,...

+ Sắc dục: sự khao khát, nhu cầu sinh sản, vẻ đẹp của cơ thể,...

+ Danh vọng: ham muốn nổi tiếng, quyền lực, vị trí xã hội,...

Thâm là lòng ganh ghét, là sự thù oán, là sự nóng nảy,... Thâm có những loại sau:

+ Bị xâm phạm quyền lợi, tài sản, danh vọng, sắc dục,...

+ Do ham muốn giàu có, sự nổi tiếng, quyền lực, sắc dục không đạt được hoặc không như mong muốn

+ Do lòng ganh ghét, ghen tức khi thấy người khác có được lợi ích, tài sản, danh vọng, sắc dục hơn mình

SẦN là sự mê hoặc, mê muội, là sự thiếu suy nghĩ, thiếu sáng suốt, không đủ khả năng nhận biết sự thật, lý trí. Mê muội thường gặp trong đời sống hàng ngày có 3 loại:

+ Không có khả năng hiểu biết về đạo đức tốt.

+ Không nhận ra bản chất thực sự của sự việc.

+ Không nhận ra bản thân, tâm trạng của mình.

1. Tham: Nếu không nhận biết và biết cách đối phó với lòng tham, chúng ta sẽ luôn là nạn nhân của nó. Lòng tham vốn không đáy, không biết khi nào là đủ: nó giống như việc muốn có nhiều hơn, muốn đứng trên đỉnh núi để nhìn xuống...

Nhận biết lòng tham như thế nào? Khi ham muốn nhen nhóm trong tâm trí, chúng ta nhận ra đó là lòng tham và ý thức rằng chúng ta cần kiềm chế. Đối với một người bình thường, sống cuộc sống bình thường, mọi thứ có vẻ không có gì xảy ra. Tuy nhiên, nếu không nhận ra và không biết cách đối phó với nó, chúng ta sẽ trở thành tội phạm ngay tức khắc, đạo đức sẽ tan biến ngay tức khắc. Trong cuộc sống, khi đạo đức tan biến, mọi thứ cũng sẽ sụp đổ theo. Ví dụ:

Năm Cam đã từng nói: “Cái gì không thể mua được bằng tiền thì hãy mua bằng rất nhiều tiền”. Tất cả những ai không kiểm soát được lòng tham của mình, tương lai và sự nghiệp của họ sẽ tiêu tan vì câu nói này. Một khi đã lạc lối, dù ít hay nhiều, họ sẽ bị những kẻ ác nắm quyền, chúng sẽ kiểm soát và khiến họ làm những việc ác mà không thể tránh khỏi. Và điều này càng làm cho họ tiêu tan hơn.

Sắc dục cũng vậy, chỉ cần một lần không kiểm soát được ham muốn, thói quen cảm thụ của họ sẽ bị xấu xa, họ sẽ trở thành nạn nhân của những kẻ ác làm video, chụp ảnh để tống tiền, kiểm soát và khiến họ làm những việc xấu. Lúc này, gia đình hạnh phúc, sự nghiệp cũng sẽ tiêu tan.

2. Sân: Khi sân hận nổi lên, nhận ra và kiềm chế kịp thời là điều cần thiết. Nếu không, sự sân giận đó sẽ gây hại cho chính bản thân trước tiên. Sân giận hại người ít, hại mình nhiều.

Sân giận: không tốt cho tim mạch, làm tăng nhịp tim, dễ gây ra đột quỵ; giận dữ có thể gây hại cho gan và gây ra các vấn đề về sức khỏe; khi tức giận, người ta thường không suy nghĩ một cách sáng suốt, không giải quyết vấn đề một cách hiệu quả mà chỉ làm tăng thêm phiền toái.
 

Sân giận hại người 3, hại mình 7: Ví dụ, khi bạn đang lái xe trên đường và ai đó va chạm vào xe của bạn. Bạn tức giận và la mắng, thậm chí đánh đối phương. Nhưng không may, đối phương có thể là kẻ sẵn sàng sử dụng vũ lực hơn bạn, và bạn có thể bị tấn công và thương tích, thậm chí mất mạng.
  Kết quả là gì? Vụ va chạm ban đầu không gây ra hậu quả nghiêm trọng. Nhưng sự tức giận đã cướp đi mạng sống của một người, và mọi người đều chịu tổn thương, hai gia đình đều gặp tang thương.
 

Tóm lại, trong xã hội ngày nay, chúng ta thấy rằng sự tham lam khiến cho xã hội trở nên nghèo nàn, suy thoái:

Nghèo nàn vì lòng tham, nhu cầu tiêu dùng quá mức... Mọi người có cùng một nhu cầu, nhưng do lòng tham, họ lợi dụng mọi cách để tích trữ, làm cho xã hội trở nên nghèo đói hơn (tài nguyên, ngân sách công cộng rơi vào tay một số người).
 

Suy thoái vì khai thác tài nguyên quá mức, do lòng tham mà tận diệt tất cả mà không có ý thức phục hồi, vi phạm luật pháp và trốn tránh biện pháp tái sinh.
 

Khi ra đường, nghe thấy đều là những câu chuyện về va chạm, hành hung, thường là do sân hận.
 

Tham, sân - liệu có cần phải nhận biết và đối phó để hạn chế chúng không? Câu trả lời nằm trong bạn! Tùy thuộc vào mức độ 'si' trong bạn, có ít hay nhiều.

3. Si: Si là sự mê muội do thiếu tri thức, không nhận ra đúng sai, không nhìn thấy được sự thật và sự gian dối. Sự mù mịt và ngu dốt là biểu hiện của Si.

Sự mê muội căn bản nhất là nhận thức sai lầm, vì vậy có thể coi sự mê muội chính là nguyên nhân gốc rễ, sân hận chỉ là những biểu hiện bên ngoài và tham lam chỉ là lá. Để kiểm soát tham và sân hận, chúng ta cần phải loại bỏ nguyên nhân gốc rễ, chỉ khi đó trí tuệ mới được khai sáng, và từ đó loại bỏ được sân hận và tham lam.

Vì vậy, tri thức rất quan trọng, con người cần phải có kiến thức để nhận biết được đúng sai, hiểu rõ về sự ngu dốt của bản thân và hiểu biết về bản chất của các vấn đề... Từ đó, hành động của chúng ta mới đúng đắn, tránh xa những rủi ro, vừa có lợi cho bản thân và vừa có lợi cho mọi người, cả ở hiện tại và trong tương lai.

ST.