Thăm viếng Viện bảo tàng Hùng Lân - Sự kiện Trung Hoa giữa trung tâm Sài thành

Viện bảo tàng Hùng Lân là nơi tôn kính Thiên Hậu Thánh Mẫu, là nơi tín ngưỡng của cộng đồng dân cư Sài Gòn, cũng như là điểm đến thu hút du khách với kiến trúc đặc biệt độc đáo.

Đặc điểm độc đáo của Viện bảo tàng Hùng Lân là phong cách trang trí đặc trưng của kiến trúc Phúc Kiến, với các hình tượng rồng, phù điêu trên mái hoặc cạnh mái. Ngày nay, mọi người khi đi tham quan Sài Gòn đều muốn ghé thăm viện bảo tàng để ngắm nhìn công trình nghệ thuật lịch sử và văn hóa của Sài Gòn xưa.

1. Viện bảo tàng Hùng Lân giờ mở cửa và địa chỉ

• Địa chỉ: Số 12, đường Lão Tử, Phường 11, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
• Hướng dẫn đường đến Hội quán Ôn Lăng: Từ phố đi bộ Nguyễn Huệ, đi dọc theo đường Nguyễn Thị Minh Khai, qua bùng binh, rẽ vào đường Hùng Vương, tiếp tục đến Hồng Bàng. Sau đó, rẽ trái tại ngã tư Châu Văn Liêm và tiếp tục rẽ trái vào đường Lão Tử.
• Thời gian mở cửa: 6h15 - 17h hàng ngày
• Giá vé tham quan Hội quán Ôn Lăng: Miễn phí

Hội quán Ôn Lăng là một trong những điểm đến du lịch Sài Gòn dành cho những người yêu thích kiến trúc Trung Hoa. Nơi này còn được biết đến với tên gọi khác là chùa bà Ôn Lăng với sự thờ phụng của Thiên Hậu Thánh Mẫu bên trong. Tuy nhiên, tên phổ biến nhất vẫn là chùa Quan Âm. Hội quán này được xây dựng tại một con phố náo nhiệt ở khu Chợ Lớn. Cùng với chùa Ông ở quận 5, chùa Bà Thiên Hậu, và Hội quán Nghĩa An, Hội quán Ôn Lăng đã và đang là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách tới thăm.

2. Hội quán là gì? Lịch sử của Hội quán Ôn Lăng quận 5

Thuật ngữ “Hội quán” xuất hiện vào năm 1787 khi Nguyễn Ánh lập các tổ chức hội để quản lý và thu thuế từ cư dân người Hoa. Nơi làm việc của họ được gọi là Hội quán. Hội quán Ôn Lăng trước đây là trụ sở của người Hoa tại phủ Tuyền Châu, Phúc Kiến, Trung Quốc.

Năm Mậu Tý 1828, niên hiệu Đạo Quang, Đổng sự hiệu Thái Nguyên Hưng đã mạnh dạn quyên góp một vạn quan tiền để trùng tu hội quán. Năm 1867, hội quán tiếp tục được trùng tu lần thứ hai và hoàn tất vào năm 1869. Các đợt trùng tu sau tiếp tục vào năm 1897, 1993 và 1995. Hội quán xưa được sử dụng cho việc công cộng, thờ thần, hỗ trợ cộng đồng đồng hương và điều chỉnh phong tục.

3. Kiến trúc tinh xảo của chùa Hội quán Ôn Lăng

3.1. Kiến trúc bên ngoài của Hội quán Ôn Lăng

Năm 1809, Ban quản trị Hội quán Ôn Lăng đã xây dựng một hồ cá phóng sinh phía đối diện nhằm trấn mạch và hút khí cho miếu thờ theo quan niệm về phong thủy. Hội quán Ôn Lăng được xây dựng trên khu đất rộng 1.800m2, theo kiểu miếu cổ truyền của Trung Hoa. Bộ khung chịu lực của hội quán được làm từ gỗ, mái lợp bằng ngói ống, và phần chân mái mang đậm phong cách kiến trúc của Phúc Kiến, với bờ nóc uốn cong và trang trí các hình ảnh gốm sứ.

Cảnh quan tổng thể của Hội quán Ôn Lăng bao gồm một khu nhà hình chữ nhật ở trung tâm, được gọi là tiền điện, trung điện và chính điện, cùng ba dãy nhà khác được sắp xếp theo hình chữ U. Dãy nhà hậu điện nằm ngang. Sân của Hội quán Ôn Lăng khá hẹp, hoàn toàn khác biệt so với phong cách thiết kế của nhiều hội quán người Hoa trước đây. Mái của tiền điện hơi thấp, cho phép du khách nhìn thấy các bức tượng lưỡng long tranh châu hoặc lân phượng… trên mái.

3.2. Kiến trúc bên trong của Hội quán Ôn Lăng

Bên trong Hội quán Ôn Lăng ở quận 5 là sự kết hợp độc đáo của nhiều nghệ thuật từ điêu khắc, trang trí đến hội họa. Hội quán có nhiều bàn thờ và tượng thần. Các tượng thần ở đây được tô màu và trang trí khá giống với chùa bà Thiên Hậu. Các nghệ nhân đã thể hiện tính cách và sự thần thái của các vị thánh qua từng nét mặt và dáng điệu.

Các bức phù điêu gỗ được chia thành hai loại: chạm lộng và chạm nổi, được sơn son thếp vàng để tạo vẻ lộng lẫy. Kỹ thuật chạm nổi còn được thể hiện qua các phần tàu mái, đầu bẩy hay bẩy hiên với các hình ảnh linh vật như long, lân, quy, phụng cùng với các biểu tượng Trung Hoa.

Hội quán Ôn Lăng ở quận 5 còn có các hoành phi, liễn đối được chạm chìm hoặc chạm nổi theo lối chữ “thảo”, “lệ”, hay “triện” trên nền rồng ẩn trong mây… Đặc biệt là cặp sư tử đá ở cửa, một trong những tác phẩm điêu khắc nổi bật từ năm 1869. Con sư tử bên trái cắn chặt hạt châu trong khi con sư tử bên phải chơi đùa với con sư tử nhỏ.

4. Những nghi lễ độc đáo tại Hội quán Ôn Lăng

Ở Hội quán Ôn Lăng ở quận 5, có nhiều nghi lễ độc đáo và thú vị như tục “đánh kẻ tiểu nhân”. Người đến lễ bái sẽ sử dụng giày dép để đập liên tục vào các bức tượng giấy, được cho là biểu tượng của những kẻ xấu, nhằm ngăn chúng gây hại cho người.

Tục này thường diễn ra vào ngày kinh trập, tức ngày 5, 6 tháng 3 hàng năm theo lịch dương, trước bàn thờ ông Hổ. Xung quanh khu vực thờ ông Hổ sẽ được bài trí với những trái quýt và bánh bao theo số chẵn, được in chữ Phước và Đại Phát màu đỏ. Phía trước bàn thờ thường được cúng bằng thịt heo sống.

Ngoài tục “đánh kẻ tiểu nhân”, chùa Ôn Lăng còn nổi tiếng với lễ cầu tình duyên. Người ta đến cầu duyên thường phải mua cuộn chỉ đỏ, trên đỉnh thì cắm kim đã luồn sẵn sợi rồi đặt trên bàn thờ Hoa Phấn phu nhân.

Để khám phá thêm về nét kiến trúc đặc biệt của người Trung Hoa và nhiều danh lam thắng cảnh khác ở Thành phố Hồ Chí Minh, du khách nên lựa chọn đặt phòng khách sạn ở khu vực trung tâm, thuận tiện cho việc đi lại. Trong đó, Vinpearl Landmark 81, Autograph Collection với tầm nhìn đẹp, bao quát cả Sài Gòn, chỉ cách Hội quán Ôn Lăng và nhiều địa điểm nổi tiếng như Phố Tây Bùi Viện, nhà thờ Đức Bà, chợ Bến Thành, Thảo Cầm Viên... 5-10 phút đi xe sẽ là sự lựa chọn lý tưởng.

Đặc biệt, khách sạn có hệ thống phòng lưu trú hạng sang ở tầng mây, nhà hàng và quầy bar hiện đại, đem đến những trải nghiệm khó quên cho du khách.

Sau hàng trăm năm tồn tại, Hội quán Ôn Lăng trở thành một di tích lịch sử và văn hóa quý báu, với kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Với cấu trúc mang vẻ cổ kính và dấu ấn đặc biệt giữa cảnh quan đô thị sôi động của Sài Gòn, Hội quán thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước để thể hiện lòng thành kính với các đức thánh thần và ngắm nhìn vẻ đẹp hiếm có này.