Để hiểu về di sản văn hóa lịch sử của Hà Nội, không thể không đến với Thăng Long tứ trấn. Bốn ngôi đền thiêng này được xây dựng để bảo vệ và trấn yểm Kinh thành Thăng Long, nay là Thủ đô Hà Nội.
Thăng Long tứ trấn là điển hình cho tâm linh Việt Nam (Ảnh: @domiinodome)Bạn có biết Thăng Long tứ trấn gồm những ngôi đền nào không? Theo kinh nghiệm du lịch Hà Nội, Thăng Long tứ trấn bao gồm đền Bạch Mã ở phía Đông, đền Voi Phục ở phía Tây, đền Quán Thánh ở phía Bắc và đền Kim Liên ở phía Nam.
1. Đền Bạch Mã trấn phía Đông, nơi thờ thần Long Đỗ
- Vị trí: 76 phố Hàng Buồm, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Giờ mở cửa: 9h - 17h30, trừ Giao thừa mở cả đêm
- Giá vé tham quan: Miễn phí
Đền Bạch Mã là một trong những điểm lịch sử nổi tiếng tại Hà Nội. Đây được coi là 'trấn Đông thành Thăng Long' và là điểm đến ưa thích của nhiều du khách khi tham quan.
Bạn có thể đi đến đền Bạch Mã bằng phương tiện cá nhân như ô tô, xe máy. Đi từ đường Nguyễn Thái Học, đi đến cửa Nam, rồi rẽ vào phố Phùng Hưng, phố Hàng Vải. Sau khoảng 2km, bạn sẽ đến đền Bạch Mã Hà Nội.
Nếu sử dụng phương tiện công cộng, bạn có thể chọn một số tuyến xe bus như 18, 34, 32 và xuống tại điểm xe bus Trần Nhật Duật, sau đó đi bộ khoảng 500m là đến đền Bạch Mã nằm trong Thăng Long tứ trấn.
Đền Bạch Mã là một trong tứ trấn của Hà Nội (Ảnh: @vittorericcardo)1.1. Lịch sử của đền Bạch Mã
Là một trong Thăng Long tứ trấn, đền Bạch Mã thờ thần Long Đỗ (hay còn gọi là thần núi Long Đỗ) được coi là nơi tiếp nhận khí thiêng của Kinh thành Thăng Long. Đây là nơi có nhiều câu chuyện lịch sử, trong đó nổi tiếng nhất là câu chuyện về vua Lý Thái Tổ.
Theo truyền thuyết, khi vua Lý Thái Tổ dời đô đến Đại La và đổi tên thành Thăng Long, ông đã cho xây dựng và đắp thành đền Bạch Mã. Tuy nhiên, thành đền lại đổ sập liên tục. Vua sau đó sai người đến đền cầu lễ và khi vừa khấn xong, ngựa trắng trong đền đi ra, đi một vòng từ đông sang tây, để lại dấu chân mỗi khi đi qua một điểm.
Vua sau đó sai người xây dựng đền theo dấu chân của ngựa, thành đền được xây dựng vững chắc. Từ đó, vị vua phong thần Long Đỗ làm 'Quốc đô Định bang Thành Hoàng Đại Vương' và đặt tên ngôi đền là 'Bạch Mã linh từ'.
Ngựa trắng được thờ trong Thăng Long tứ trấn (Ảnh: Sưu tầm)1.2. Kiến trúc của đền Bạch Mã
Trải qua nhiều biến cố lịch sử, đền Bạch Mã (thuộc Thăng Long tứ trấn) đã được tu bổ nhiều lần nhưng vẫn giữ được vẻ uy nghi và dấu tích cổ hiếm. Ngôi đền này mang giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt và là một trong những công trình kiến trúc đáng chú ý của Thủ đô Hà Nội.
Đền bao gồm nhiều công trình như tam quan, đại bái, phương đình, thiêu hương, cung cấm và nhà hội đồng. Tam quan được chia thành 5 gian. Phương đình được xây dựng theo kiến trúc hai tầng 8 mái đao cong.
Nối giữa phương đình và đại bái là mái vòm hình mai cua. Trên các cột gỗ được trang trí phong phú bởi sự khéo léo và tinh xảo của các nghệ nhân.
Ngôi đền trấn phía đông thành Thăng Long (Ảnh: Sưu tầm)Thiên hương và cung cấm trong đền có kiến trúc tương tự nhau, với mái vuốt góc đao cong hai tầng. Tượng thần Bạch Mã được đặt trong cung cấm.
Hiện nay, đền Bạch Mã vẫn còn lưu giữ 15 bia cổ và nhiều dị vật cổ có giá trị như bức hoành phi 'Đông trấn linh từ', 'Cỗ Long ngai', đồ thờ bao gồm các vũ khí thời xưa như đao, câu liêm, xích,... được chạm khắc tinh xảo.
Đặc biệt, ngôi đền thiêng này trong Thăng Long tứ trấn vẫn giữ được huyệt thông âm, đó là một cái giếng nằm ở phía bên phải của đền, là một điều quan trọng theo quan điểm tả dương hữu âm và giếng huyệt chính là âm.
Với bề dày lịch sử và kiến trúc độc đáo, đền Bạch Mã đã được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa từ năm 1986.
Đền Bạch Mã có kiến trúc độc đáo và được chạm khắc tinh xảo (Ảnh: @vittorericcardo)1.3. Lễ hội tại đền Bạch Mã
Hằng năm vào ngày 13/2 âm lịch, lễ hội chính của đền Bạch Mã được tổ chức với nghi thức cung đình và các tập tục dân gian truyền thống, mang đến không khí vui tươi, phấn khởi của ngày xuân.
Rất đông du khách và người dân địa phương đến tham dự lễ hội tại ngôi đền trong Thăng Long tứ trấn này để chiêm bái, cầu may mắn và bình an cho cả năm.
Vị trí đắc địa của đền Bạch Mã cho phép du khách có thể ghé thăm các điểm du lịch gần đó như Hồ Gươm, Nhà Hát Lớn, Đền Ngọc Sơn, chợ Đồng Xuân, con đường gốm sứ, đường sách Đinh Lễ... để khám phá và check-in.
Lễ hội tại đền Bạch Mã diễn ra vào ngày 13/2 âm lịch (Ảnh: Sưu tầm)2. Đền Voi Phục là ngôi đền trấn phía Tây, thờ thần Linh Lang Đại Vương
-
- Giờ mở cửa: 8h00 - 17h00
- Giá tham quan: Miễn phí
Đền Voi Phục là một trong những ngôi đền trong Thăng Long tứ trấn được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích văn hóa từ năm 1962. Đây là điểm hành hương nổi tiếng ở Hà Nội thu hút đông đảo du khách đến tham quan và chiêm bái. Đặc biệt, với những người yêu thích vẻ đẹp hoài cổ, đây là địa điểm không thể bỏ qua.
Với vị trí nằm ngay trung tâm Hà Nội, bạn sẽ không mất nhiều thời gian để đến đây. Nếu đi bằng xe cá nhân, bạn nên chọn cho mình chỗ để xe hợp lý để đảm bảo an toàn. Nếu đi bằng xe bus, bạn có thể chọn các tuyến: 16, 27, 34, 32, 49.
Ngôi đền nằm trong Thăng Long tứ trấn này mang nét trầm mặc giữa lòng Thủ đô (Ảnh: @ndtrung01.han)2.1. Lịch sử của đền Voi Phục
Đền Voi Phục (trong Thăng Long tứ trấn) nằm trên gò Long Thủ (đầu rồng) hướng về phía Nam, ngả sang Đông. Đây là các hướng của nguồn sinh lực vũ trụ, của thánh thần và cũng là hướng của đế vương.
Ngôi đền thờ thần Linh Lang, người đã giúp vua Lý Thánh Tông trong cuộc chiến chống ngoại xâm đẩy lùi giặc Tống khỏi biên cương nước ta. Ngài được nhà Vua sắc phong là 'Thượng Đẳng Phúc Thần'.
Đến thời nhà Trần, Đức Thánh Linh Lang hiện linh giúp các tướng sĩ đánh tan hai cuộc xâm lược của giặc Nguyên - Mông và được vua Trần sắc phong là 'Bình Mông Vương Thượng Đẳng Phúc Thần'.
Đền này có nhiều món vật được chạm khắc rất tinh xảo (Ảnh: Sưu tầm)2.2. Kiến trúc của đền Voi Phục
Đến với ngôi đền nằm trong Thăng Long tứ trấn này, bạn sẽ ngạc nhiên trước lối kiến trúc trầm mặc, cổ kính lấp lánh màu sắc thời gian. Đường vào sân đền có ba lối. Trong đó, lối giữa có 12 bậc đá rộng chỉ được sử dụng khi rước kiệu trong những ngày lễ, còn hai lối hai bên là để đi lại.
Giữa sân đền Voi Phục có một giếng nước hình bán nguyệt được khắc đôi rồng mây bằng đá, mang ý nghĩa 'tụ thủy tụ phúc' tức là 'cầu nước cầu no đủ'.
Mái đền ấn tượng mang kiến trúc truyền thống của đình chùa xưa với phần đuôi cong vút như đầu đao, phía trên được chạm trổ rồng, phượng, lân, hổ và long châu uốn lượn mềm mại, tinh xảo trông rất uy nghiêm, cổ kính.
Rất nhiều du khách đến đền Voi Phục để chiêm bái (Ảnh: Sưu tầm)Chính điện của đền có 5 gian bày lỗ bộ. Bên trái đặt trống, bên phải đặt chuông đồng. Ở giữa đặt bài vị, ngai vàng chạm khắc tỉ mỉ của nghệ thuật thế kỷ 19. Bức tượng thần Linh Lang ở vị trí cao nhất với nét mặt chính trực, oai nghiêm.
Phía sau đền có 5 gian được xây bằng gỗ lim bóng loáng. Trước hiên đặt đôi linh vật đá để bảo vệ sự bình yên của tòa nhà. Bên trong thờ mẹ của thần Linh Lang và ba vị Thánh Mẫu.
Ngoài ra, đền Voi Phục còn trưng nhiều hoành phi và câu đối bằng chữ hán, sơn son thiếp vàng lộng lẫy. Nội dung chủ yếu ca ngợi công đức và sự thiêng liêng của thánh thần.
Du khách có thể thăm quan và check-in tại Thăng Long tứ trấn này (Ảnh: Sưu tầm)Lễ hội đền Voi Phục diễn ra vào ngày 13/2 âm lịch (Ảnh: Sưu tầm)
Du khách có thể đến thăm đền bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, đền Voi Phục thu hút nhiều du khách nhất vào mùa lễ hội sôi động. Cứ vào mùng 9, 10, 11 tháng 2 âm lịch hằng năm, đền tổ chức nhiều hoạt động vui chơi thú vị, đặc biệt là hoạt động rước kiệu được mong chờ nhất.
Ngoài ra, ngôi đền gần nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng ở Hà Nội như: công viên Thủ Lệ, công viên Nghĩa Đô, bảo tàng Hà Nội, chùa Láng... Bạn có thể kết hợp tham quan và check-in nhé!
Lễ hội tại đền Voi Phục diễn ra trong 3 ngày với nhiều hoạt động thú vị (Ảnh: Sưu tầm)Đến thăm đền Kim Liên trấn phía Nam, thờ thần Cao Sơn Đại Vương
- Địa chỉ: 144 Kim Hoa, phường Phương Liên, quận Đống Đa
- Thời gian mở cửa: 8h00 - 17h00
- Giá vé tham quan: Miễn phí
Đền Kim Liên (còn gọi là đình Kim Liên) nằm ở trấn phía Nam trong Thăng Long tứ trấn. Đây là nơi thờ thần Cao Sơn Đại Vương - vị thần bảo hộ, phù trì cho nhân dân chống lại thiên tai, kẻ thù, giữ gìn bình yên cuộc sống. Du khách đến đây để cầu mong mọi việc thuận lợi.
Ngoài các phương tiện cá nhân, bạn có thể chọn xe bus số 18, 23 để di chuyển.
Đền Kim Liên là một ngôi đền thiêng nằm trong Thăng Long tứ trấn (Ảnh: @hangnga2612)3.1. Lịch sử đền Kim Liên
Theo truyền thống dân gian, thần Cao Sơn là con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Sau khi lên núi theo mẹ, ngài có công bảo vệ và trấn giữ phía Nam thành Thăng Long, đẩy lùi tà ma khỏi dân làng.
Sau đó, ngài xin vua cha về vùng đất hoang vu (nay là phường Phương Liên, quận Đống Đa, Hà Nội) để đắp đất đai, lập nghiệp. Với lòng biết ơn sâu sắc, sau khi ngài qua đời, nhân dân đã lập đền thờ thần Cao Sơn.
Đền thờ thần Cao Sơn, người đã có công trong việc bảo vệ dân chúng ở phía Nam thành Thăng Long (Ảnh: Sưu tầm)3.2. Kiến trúc đền Kim Liên
Đền Kim Liên được xây dựng trên một gò đất cao phía đông đầm Kim Liên. Cổng đình và cửa chính của chính điện đều hướng về phía Tây. Kiến trúc của đình bao gồm hai phần: phần trước gồm cổng cột, hai gian hai bên có sân gạch rộng rãi và kiến trúc chính của di tích nằm trong khuôn viên.
Đình chính bao gồm: Nghi môn, Đại bái, Hậu cung. Nghi môn là ngôi nhà ba gian. Từ bên ngoài vào trong có cột cổng, đỉnh cột được làm bằng gạch gốm úp vào nhau, bên dưới treo đèn lồng, bên trong có tứ linh được chạm khắc khéo léo, tinh xảo.
Đền lưu giữ nhiều di vật từ thời nhà Lê, Nguyễn (Ảnh: Sưu tầm)Kiến trúc chính của khu di tích gồm ba cổng và một ngôi đền thờ thần. Bước qua thềm, bạn sẽ đi qua chín bậc gạch cao được xây bằng gạch lớn thời Lê Trung Hưng, nối kiến trúc ngoài trời với kiến trúc chính. Hai bên cầu thang tam cấp, gần sân gạch có hai tượng cá sấu đá từ thời Lê. Khi hết bậc tam cấp, bạn sẽ đến ba lối vào đền Cao Sơn.
Chính điện có hình chữ đinh rất độc đáo. Hậu cung là ngôi nhà ba gian dọc, xây bằng gạch và lợp mái ngói. Nằm ở gian cuối cùng của Hậu cung là nơi thờ Cao Sơn Đại Vương và hai vị nữ thần giao hòa.
Ngoài kiến trúc ấn tượng, ngôi đền nằm trong Thăng Long tứ trấn này còn lưu giữ nhiều di vật: 33 bản sắc phong từ các thời Lê, Nguyễn, tấm bia đá 'Cao Sơn Đại Vương Thần Từ Bi Minh' năm 1510... Đây đều là những bảo vật quý hiếm có giá trị lịch sử cao.
Rất đông người dân đến đền để cầu may.Nằm trong khu vực Thăng Long tứ phủ, đền Kim Liên được đánh giá là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia vào ngày 9/1/1990, với kiến trúc độc đáo và nhiều di vật quý hiếm.
Lễ hội tại đền Kim Liên diễn ra vào ngày 16 tháng 3 âm lịch hàng năm. Các dân làng tổ chức hội truyền thống để tôn vinh thần linh và báo đáp công lao.
Bạn có thể ghé thăm đền bất cứ ngày nào để tận hưởng không khí của lễ hội và tế lễ tại đây.
Ngoài ra, đền Kim Liên gần với một số điểm du lịch nổi tiếng tại Hà Nội như chùa Bộc, Khuê Văn Các, Trung tâm chiếu phim Quốc Gia, Vincom Phạm Ngọc Thạch.
Vào dịp Tết, đền sẽ mở cửa muộn hơn so với thường ngày (Ảnh: Sưu tầm)Đền Quán Thánh nằm ở phía Bắc Hà Nội, thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ.
- Đền Quán Thánh nằm trên đường Thanh Niên, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội. Thời gian mở cửa từ 8h00 đến 17h00. Giá vé là 10.000 VNĐ/người lớn, trẻ em miễn phí.
Đền Quán Thánh là một trong Thăng Long tứ phủ và là biểu tượng văn hóa tâm linh của Hà Nội. Vào mỗi dịp xuân, đền thu hút nhiều người đến cầu bình an.
Nằm ở góc đường Thanh Niên và phố Quán Thánh nhìn ra Hồ Tây, đền Quán Thánh dễ dàng tiếp cận bằng nhiều phương tiện như ô tô, taxi, xe bus, xe máy, xe đạp.
Bắt đầu từ Quảng trường Ba Đình, bạn đi theo đường Độc Lập và Hoàng Văn Thụ, sau đó rẽ phải vào đường Hùng Vương. Tiếp tục đi thẳng trên đường Hùng Vương khoảng 400m là đến đền Quán Thánh.
Nếu đi bằng xe bus, bạn có thể chọn các tuyến: 14, 33, 50. Những tuyến này dừng gần đền, bạn chỉ cần đi bộ một đoạn ngắn là đến đích.
Đền Quán Thánh được xây dựng để thờ phụng thần Huyền Thiên Trấn Vũ (Ảnh:@danielfleming27).Lịch sử của đền Quán Thánh.
Đền này được xây dựng trong thời nhà Lý, khi vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long. Sau đó, đền đã trải qua nhiều đợt trùng tu. Dưới thời vua Lê Hy Tông, chúa Trịnh Tạc đã ủy thác cho con trai là Trịnh Căn chủ trì việc xuất kho để tạo di tích Trấn Vũ Quán và pho tượng Thánh Trấn Vũ.
Năm 1794, vua Cảnh Thịnh đã cho đúc thêm chiếc khánh đồng lớn để đặt trong chính điện của đền. Khi vua Minh Mạng đi tuần thú Bắc Thành, ông đã đổi tên đền thành Chân Vũ Quán. Vào năm 1842, vua Thiệu Trị đã đến thăm đền và ban tiền để đúc vòng vàng đeo vào tượng Thánh Trấn Vũ.
Đây là ngôi đền có hai tên gọi: Trấn Vũ Quán và Đền Quán Thánh. Là một trong Thăng Long tứ trấn, đền Quán Thánh thờ Huyền Thiên Trấn Vũ, được cho là thần cai quản phương Bắc, giúp nhân dân trừ tà ma, yêu quái, diệt trừ cáo chín đuôi ở Tây Hồ và hồ ly tinh trên sông Hồng đời vua Lý Thánh Tông…
Ngôi đền Thăng Long tứ trấn này được xây dựng từ thời nhà Lý (Ảnh:@virginie_herbelin)Kiến trúc của đền Quán Thánh được xây dựng theo truyền thống kiến trúc Trung Quốc, bao gồm tam quan, tiền đế, trung đế, hậu cung, sân bái.
Tham quan đền Quán Thánh, bạn sẽ thấy nơi đây được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của Trung Quốc, bao gồm tam quan, tiền đế, trung đế, hậu cung, sân bái.
Cổng ngoài của đền được thiết kế ấn tượng với bốn cột trụ là bốn con phượng hoàng đấu lưng và con nghê trên đỉnh. Xung quanh bốn cột trụ là các chi tiết nổi bật như cá hóa rồng, mãnh hổ hạ sơn, các cặp câu đối mang đến sự uy nghi, cổ kính.
Tam quan của đền gồm 3 cửa và 2 tầng. Cổng giữa tam quan đắp nổi tượng thần Rahu, một vị thần của Ấn Độ. Ngoài ra, ở gác tam quan là nơi đặt quả chuông đồng được đúc vào năm 1677.
Đền có kiến trúc đặc biệt và nhiều tác phẩm nghệ thuật được chạm khắc tinh xảo (Ảnh:@dmarshll)Sân bái của đền là nơi để người dân bày biện lễ vật. Trước bái đường có 2 lư hương lớn và bàn chuẩn bị đồ tế lễ. Hiên bái trang trí bởi các hình tượng đắp nổi như cá hóa rồng, hổ xuống núi và bản giới thiệu tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ ở hậu cung.
Đây là một trong Thăng Long tứ trấn với nhiều tác phẩm nghệ thuật giá trị được chạm khắc tinh xảo trên cửa, cột, xà, hoành phi, câu đối viết bằng chữ Hán. Đền cũng có một chiếc khánh bằng đồng được đúc vào thời chúa Trịnh.
Lễ hội đền Quán Thánh là một trong những lễ hội nổi tiếng của Thăng Long tứ trấn, được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1962. Nơi đây thu hút nhiều du khách đến tham quan và dâng hương. Bạn có thể ghé thăm đền vào ngày thường, ngày lễ, tết. Hằng năm, đền tổ chức lễ hội vào ngày 3 tháng 3 âm lịch.
Đây là một trong Thăng Long tứ trấn, nổi tiếng là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1962. Đây là điểm thu hút nhiều du khách đến tham quan và dâng hương.
Khi đến thăm đền Quán Thánh, bạn có thể tham quan một số địa điểm du lịch gần đó như: chùa Trấn Quốc, vườn Bách Thảo Hà Nội, nhà sàn Bác Hồ...
Vị trí của đền rất đắc địa, bạn có thể ghé thăm đền kết hợp với một số địa điểm du lịch gần đó (Ảnh: @amandamcp)Nếu bạn đã thăm quan Thăng Long tứ trấn và muốn tìm địa điểm vui chơi cho gia đình, VinKE & thủy cung Times City là lựa chọn lý tưởng.
Ghé TTTM Vincom Mega Mall Times City, du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị tại thủy cung Vinpearl Aquarium và thiên đường vui chơi VinKE.
Thủy cung Vinpearl Aquarium:
- - Khám phá thủy cung đầu tiên có đường hầm tại Hà Nội.
- Chiêm ngưỡng trực tiếp các loài cá nước ngọt như: cá đuối, cá huyết long, cá hải tượng, cá mập trắng nước ngọt...
- Thăm khu hang động xem các loài bọ sát và côn trùng của hệ sinh thái nhiệt đới.
- Sống ảo tại khu nước mặn, ngắm loại cua nhện khổng lồ, cá mú nghệ, cá đuối, cá mập...
- Tham gia biểu diễn cho cá ăn và xem show nàng tiên cá.
- Mãn nhãn với những chú chim cánh cụt đến từ Nam Cực.
Khu vui chơi VinKE:
- - Các bé được trực tiếp trải nghiệm những nghề nghiệp mơ ước như: lính cứu hỏa, bác sĩ, cảnh sát giao thông, đầu bếp...
- Hệ thống trò chơi vận động tại VinKE vô cùng đa dạng với xích đu, cầu trượt, đi xe điện, leo núi...
- Khu vui chơi VinKE sở hữu hàng trăm máy game hiện đại mang đến cho các bạn nhỏ và phụ huynh những giây phút thư giãn nhất.
Hà Nội, ngàn năm Văn Hiến, không thể không nhắc đến 'Thăng Long tứ trấn'. Mỗi ngôi đền đều mang ý nghĩa và những nét đặc trưng riêng. Khi đến đây, du khách sẽ bị cuốn hút bởi kiến trúc cổ kính và những di vật quý hiếm có giá trị lịch sử cao.