Ngắm bức tranh lịch sử tinh tế tại Đền Bà Kiệu, ngôi đền linh thiêng gắn bó với tín ngưỡng thờ mẫu ở Thủ đô. Kiến trúc độc đáo của nơi này là biểu tượng của văn hóa và lịch sử đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
Khám phá huyền thoại của Đền Bà Kiệu và thư giãn trong không gian yên bình là trải nghiệm không thể bỏ lỡ. Với vị trí trung tâm, đây cũng là điểm xuất phát thuận lợi để khám phá nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác trong chính trung tâm của Hà Nội.
1. Vị trí Đền Bà Kiệu là ở đâu?
Đền Bà Kiệu tọa lạc tại số 59 phố Đinh Tiên Hoàng (phường Lý Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đây được coi là khu vực linh thiêng của Thủ đô, gần hồ Gươm với tháp Rùa và đền Ngọc Sơn, cùng với quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Một chuyến thăm Đền Bà Kiệu còn mở ra cơ hội khám phá nhiều điểm giải trí khác ngay tại trung tâm Hà Nội.
2. Huyền bí Đền Bà Kiệu tại Hà Nội
Đền Bà Kiệu, hay còn được biết đến là Thiên Tiên Điện hoặc Huyền Chân Từ, là một trong những đền thờ Mẫu đầu tiên của Việt Nam. Xây dựng từ đầu thế kỷ 17, trong niên hiệu Vĩnh Tộ (1619 - 1628), đền chỉ có đền chính. Sau đó, cổng Tam Quan được thêm vào trong niên hiệu Cảnh Hưng (1740 - 1786), và quả chuông đồng Cảnh Thịnh thứ 8, thời kỳ Tây Sơn (1800).
Sự biến đổi kiến trúc của Đền Bà Kiệu chủ yếu là kết quả của cuộc tu sửa lớn vào năm 1864 (tức năm Tự Đức 17). Tuy nhiên, đến năm 1891, người Pháp quyết định lấy đất để làm đường xe điện, dẫn đến việc diệt bỏ sân trước và tòa tiền tế của đền. Thay vào đó, con đường quanh hồ Hoàn Kiếm và phố Đinh Tiên Hoàng được hình thành, chia cắt khu vực đền chính.
Bí mật về tên gọi Đền Bà Kiệu vẫn là một ẩn số. Chắc chắn nơi này thờ các thần thể hiện bởi Thánh Mẫu Liễu Hạnh cùng hai thị nữ Quỳnh Hoa - Quế Hoa. Câu chuyện kể rằng công chúa Liễu Hạnh, con gái của Ngọc Hoàng, vì làm vỡ chén ngọc nên bị đày xuống trần gian. Dạy dỗ dân chúng làm nông và xây dựng cuộc sống, sau đó trở lại trời. Nhớ nhung trần gian, nàng cùng các thị nữ xuống giúp đỡ dân chúng nhiều lần.
Nhờ đó, công chúa Liễu Hạnh được thần thánh hóa, đền thờ và được coi là một trong “Tứ Bất Tử” và bậc "Mẫu Nghi Thiên hạ", nằm trong số “Đệ nhất Thượng đẳng thần” trong tâm linh tín ngưỡng dân gian.
3. Khám phá Đền Bà Kiệu Hà Nội
Với lịch sử lâu dài và kiến trúc độc đáo, Đền Bà Kiệu là điểm đến hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của du khách muốn khám phá quận Hoàn Kiếm. Đền được chia thành 2 phần bởi con phố Đinh Tiên Hoàng. Khu vực đền chính nằm ở góc phố Lò Sũ, còn cổng tam quan ở phía ven hồ Gươm.
3.1 Cổng tam quan gần hồ Hoàn Kiếm
Cổng tam quan của Đền Bà Kiệu ở phía ven đường hồ Hoàn Kiếm, nhìn ra đền Ngọc Sơn. Kiến trúc 3 cửa truyền thống, làm từ gạch kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp bằng ngói ta. Đây là nơi trước đây du khách đi qua để vào khu thờ tự.
3.2 Khu đền chính dọc theo góc phố Lò Sũ
Khu vực thờ tự chính của đền bao gồm 3 phân khu: nhà đại bái, phương đình và hậu cung. Dạo bước trên phố đi bộ, du khách có thể thấy vườn hoa Đền Bà Kiệu bên cạnh cổng Tượng đài Cảm tử. Đền chính bao gồm 3 phân khu khác nhau:
- Nhà lễ đại bái
Được xây dựng từ gạch với 3 gian nhưng lớn hơn cổng tam quan. Kiến trúc giữ nguyên phong cách tường hồi bít đốc và mái ngói ta. Mái có kiểu dáng thời Nguyễn, bờ nóc hình bờ đình với hai tượng cá rồng xanh men nằm trên bình nước thiêng giữa mái.
Bên trong nhà đại bái, các đầu dư trang trí với hình đầu rồng, thân với vân và đường triện. Lát bằng đá xanh xám kích thước lớn. Khung cột lớn dựng từ 8 cột gỗ lim, dưới là đá chắc chắn. Cột hiên ngoại có kích thước nhỏ hơn, hình hộp chữ nhật. Điểm nhấn là bốn tượng cá chép hoá rồng ở xà và dưới mái trước và sau.
- Khu phương đình
Ngay sau đại bái là một kiến trúc đặc sắc thời Nguyễn, với 4 chân cột phương đình và 2 tầng, mái chạm khắc họa tiết truyền thống.
- Phần hậu cung
Khu vực linh thiêng nhất trong đền Bà Kiệu là Hậu Cung. Nơi này có kiến trúc ngang với nhà đại bái và cổng tam quan, đồng nhất với phong cách tường hồi bít đốc. Nằm trên dãy phố Lò Sũ theo bản đồ phố cổ Hà Nội hiện đại.
Tại Hậu Cung, các tượng mẫu được đặt trong khám thờ lớn, chạm khắc tỉ mỉ, tinh xảo, thể hiện sự điêu luyện và khéo léo của thợ xưa. Ở tầng trên là ba tượng Thánh Mẫu: Mẫu Thiên, Mẫu Địa, Mẫu Thuỷ (hay Mẫu Thoải). Ở tầng dưới là tượng Công chúa Liễu Hạnh và hai tiên nữ Quỳnh Hoa, Quế Hoa.
Bên ngoài khám thờ có tượng nhỏ của hai cô và hai cậu. Hai bên là khám thờ Bà Chúa Thượng Ngàn bên trái và Chầu Thủ đền bên phải. Trong Hậu Cung, có bàn thờ các vị nam thần thường thờ trong đền Mẫu như: Ngọc Hoàng và Ngũ vị tôn ông. Các tượng nhỏ này từ thế kỷ 19, dưới thời nhà Nguyễn.
>>> Điểm danh: Danh sách 13 địa điểm giải trí tại Hà Nội hấp dẫn và lãng mạn nhất năm 2023
Lưu ý khi thăm đền Bà Kiệu
Khi thăm đền Bà Kiệu, để trải nghiệm thuận lợi và bảo đảm tôn nghiêm, du khách cần chú ý đến những điều sau:
- Ban quản lý di tích không thu phí vào cửa. Du khách muốn thuyết minh về đền Bà Kiệu có thể đăng ký tại bàn tiếp khách. Giờ mở cửa: sáng từ 08:00 - 11:30, chiều từ 13:30 - 16:30. Vào ngày rằm hoặc lễ hội đền Bà Kiệu (ngày 6/3 âm lịch hàng năm), có thể vào khu thờ tự qua cửa trước, còn ngày thường cần đi từ cửa phía sau (đường phố Lò Sũ). Trang phục phải phù hợp và tôn trọng văn hóa, không làm xúc phạm. Cấm tự thắp hương hoặc đặt tiền lễ mà không tuân theo quy định. Giữ gìn an ninh và vệ sinh, không làm hại di tích, tuân theo quy tắc ứng xử và hướng dẫn của người quản lý.
5. Khám phá những điểm lân cận với đền Bà Kiệu
Từ đền Bà Kiệu, bạn có thể dễ dàng dạo bộ đến nhiều điểm nổi tiếng gần Hồ Hoàn Kiếm, bao gồm cầu Thê Húc, phố Tạ Hiện, Nhà hát Lớn Hà Nội, phố Hàng Mã và 36 phố phường.
Để chuyến đi thêm phần đặc sắc, ngoài những điểm ngoại ô, bạn có thể ghé thăm các trung tâm thương mại Hà Nội để trải nghiệm nhiều hoạt động giải trí và thưởng thức đồ ăn ngon. Gần đền Bà Kiệu, bạn có thể tìm đến trung tâm thương mại Vincom Mega Mall Times City, địa chỉ 458 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng.
Tại đây, VinKE & Vinpearl Aquarium là điểm vui chơi độc đáo, đặc biệt là với những gia đình có trẻ nhỏ. Mỗi địa điểm mang đến những trải nghiệm độc đáo, như:
- VinKE là nơi giải trí độc đáo, với nhiều trò chơi vận động thú vị, đặc sắc cho các bé. Đặc biệt, có khu hướng nghiệp bổ ích, giúp trẻ học hỏi và vui chơi một cách sáng tạo.
>>> Nhận ngay ưu đãi khi đặt vé vui chơi VinKE & Vinpearl Aquarium tại đây
Với giá trị văn hoá, lịch sử và tín ngưỡng đặc biệt, đền Bà Kiệu được công nhận là Di tích lịch sử văn hoá quốc gia từ năm 1994, là niềm tự hào của Hà Nội và cả nước. Nếu bạn muốn hiểu sâu hơn về tinh thần của người dân Thủ đô hoặc đơn giản là thư giãn trong không gian tâm linh độc đáo, đền Bà Kiệu là điểm đến không thể bỏ lỡ.
>>> Đừng quên đặt vé vui chơi VinKE & Vinpearl Aquarium để khám phá một Hà Nội đầy màu sắc và ấn tượng!!!