Thanh khoản là gì? Thông tin về tính thanh khoản trong Crypto

Thanh khoản là yếu tố quan trọng nhất của mọi thị trường, từ doanh nghiệp đến tài chính. Đây cũng là vấn đề mà các nhà giao dịch, nhà đầu tư hoặc các sàn giao dịch trên thị trường tiền điện tử quan tâm nhất vào thời điểm hiện tại. Vậy thanh khoản là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản? Hãy cùng Mytour tìm hiểu thông qua bài viết này nhé!

Vậy tính thanh khoản là gì?

Thanh khoản, hay còn được gọi là tính lỏng lẻo (Liquidity) trong tiếng Anh, là một khái niệm chỉ mức độ mạnh mẽ và linh hoạt của một sản phẩm hoặc tài sản trên thị trường, có thể giao dịch mà không gây ảnh hưởng lớn đến giá cả.

Đơn giản hóa, thanh khoản hay Liquidity là khả năng giao dịch và chuyển đổi tiền từ một tài sản cụ thể trong mọi thị trường, đặc biệt trong thế giới tiền điện tử.

Thanh khoản thị trường là gì

Tính thanh khoản của thị trường đề cập đến mức độ minh bạch và ổn định của thị trường. Ví dụ như, thị trường chứng khoán hay bất động sản cho phép giao dịch tài sản một cách rõ ràng và công khai. Đối với các sàn giao dịch lớn, khối lượng giao dịch thường không bị chi phối bởi tỷ lệ mua bán, giúp giảm thiểu việc phải bán tài sản một cách vội vã mà không thu được lợi nhuận.
Khi chênh lệch giữa giá mua và giá bán tăng lên, thị trường sẽ trở nên ít thanh khoản hơn. Trên thực tế, tính thanh khoản của thị trường phụ thuộc vào quy mô và số lượng sàn giao dịch.

Khi nào thì một thị trường có tính thanh khoản cao?

Một thị trường có tính thanh khoản cao đồng nghĩa với việc có sự tăng trưởng trong cung cầu cho một tài sản, đồng thời việc tìm kiếm người mua và người bán tài sản đó cũng dễ dàng hơn.

Cách đo lường tính thanh khoản

Tỷ lệ hiện tại
Tỉ lệ này được tính bằng tài sản lưu động so với nợ ngắn hạn.
Công thức: Tỷ lệ hiện tại = Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn
Tỷ lệ nhanh
Tỉ lệ này không bao gồm hàng tồn kho và các tài sản không dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt như tiền mặt hoặc các khoản tương đương tiền mặt. Nó chỉ tính toán các khoản đầu tư và các khoản thu ngắn hạn.
Công thức: Tỷ lệ nhanh = (Tiền/ khoản tương đương tiền + Đầu tư ngắn hạn + Các khoản thu)/Nợ ngắn hạn.
Tỷ lệ tiền mặt
Đây được coi là chỉ số thanh khoản chính xác nhất. Nó giúp đánh giá khả năng duy trì giá trị của một đơn vị tài sản trong các tình huống xấu nhất.
Công thức: Tỷ lệ tiền mặt = (Tiền/các khoản tương đương tiền + Đầu tư ngắn hạn)/ Nợ ngắn hạn

Khả năng tài chính của doanh nghiệp dựa vào tính thanh khoản

Tính thanh khoản được coi là yếu tố quan trọng trong quá trình quyết định đầu tư vào cổ phiếu hoặc trái phiếu của một doanh nghiệp. Mức độ thanh khoản càng cao, doanh nghiệp càng có nền tảng tài chính vững chắc. Ngược lại, tính thanh khoản thấp cho thấy khả năng vỡ nợ cao, đặc biệt là trong các thời kỳ khó khăn của nền kinh tế.
Số 1 thường được sử dụng để xác định tình trạng của doanh nghiệp.

• Khi tỷ lệ >1: Tài sản lưu động > nợ ngắn hạn
• Khi tỷ lệ <1: Nợ ngắn hạn > tài sản lưu động. Công ty này có khả năng không thể đáp ứng được các nghĩa vụ tài chính.
• Khi tỷ lệ = 1: Tài sản lưu động = nợ ngắn hạn

Một điều quan trọng là chúng ta chỉ so sánh tính thanh khoản của các công ty hoạt động trong cùng một lĩnh vực. Do mỗi ngành nghề có yêu cầu về tài sản và nợ khác nhau. Nhà đầu tư có thể tìm thấy tỷ lệ thanh khoản trong báo cáo tài chính hàng quý, hàng năm của công ty.

Xếp loại tính thanh khoản của các tài sản trên thị trường

1. Tiền mặt
2. Ngoại tệ
3. Chứng chỉ quyền sử dụng đất
4. Trái phiếu chính phủ
5. Trái phiếu doanh nghiệp
6. Cổ phiếu
7. Hàng hóa
8. Bất động sản
9. Tác phẩm nghệ thuật
10. Doanh nghiệp cá nhân

Trong tất cả các loại tài sản, tiền mặt được xem là có tính thanh khoản cao nhất. Bởi vì nó có thể chuyển đổi thành các tài sản khác mà không gặp khó khăn hoặc mất thời gian. Ngược lại, các tài sản vật chất như bất động sản, tác phẩm nghệ thuật, đồ nội thất thì có tính thanh khoản tương đối thấp.

Tính thanh khoản của một số loại tài sản

Tiền mặt

Như đã đề cập trước đó, tiền mặt là loại tài sản có tính thanh khoản cao nhất. Không cần phải chuyển đổi, và luôn giữ được giá trị của nó. Ví dụ, bạn có thể nghĩ đến tài khoản tiết kiệm, nơi bạn có thể dễ dàng rút tiền từ ngân hàng hoặc máy ATM.

Chứng khoán

Chứng khoán bao gồm cổ phiếu, trái phiếu và trái phiếu kho bạc. Chúng có khả năng chuyển đổi thành tiền mặt. Tuy nhiên, thời gian và giá trị của quá trình chuyển đổi không cố định, mà phụ thuộc vào từng loại chứng khoán.

Tài sản cố định

Tính chất của tài sản cố định là dài hạn. Chúng là những đầu tư kéo dài, ví dụ như xe hơi, bất động sản. Chúng có giá trị sử dụng trước khi được chuyển đổi thành tiền mặt. Trong các loại tài sản, tính thanh khoản của tài sản cố định được coi là thấp nhất. Bạn có thể nhận thấy điều này qua việc bán một căn nhà trước khi có người mua với giá cao hơn.

Tầm quan trọng của tính thanh khoản

Tài sản lưu động, hay tài sản có tính thanh khoản cao, là điểm tựa đầu tiên trong những thời điểm khẩn cấp. Tính thanh khoản tương đương với “sức khỏe tài chính” của một doanh nghiệp hoặc cá nhân. Ví dụ, trong điều kiện kinh tế ổn định, một công ty hàng tháng phải trả một khoản nợ 100 triệu VNĐ.

Không gặp nhiều khó khăn nếu họ kiếm được lợi nhuận từ việc bán sản phẩm của công ty. Tuy nhiên, khi có khủng hoảng, công ty có thể gặp khó khăn trong việc chi trả nợ. Lúc đó, các tài sản có tính thanh khoản thấp, mất thời gian chuyển đổi, có thể khiến công ty phải phá sản. Ngược lại, nếu họ có sẵn 200 triệu VNĐ tiền mặt, hoặc các tài sản lưu động có thời gian chuyển đổi ngắn, tức khả năng thanh khoản cao, nguy cơ trên có thể tránh được lâu hơn.

Tương tự, một người sở hữu các tài sản có tính thanh khoản cao. Họ có thể chi trả các khoản nợ hoặc các chi phí nhanh chóng; giảm thiểu lỗ khi chuyển đổi các tài sản khác thành tiền mặt. Đó là lý do tại sao các nhà giao dịch cần hiểu rõ tính thanh khoản của các loại tài sản mà họ sở hữu.

Đa dạng hóa danh mục tài sản

Đối với các nhà giao dịch, việc sở hữu nhiều loại tài sản khác nhau là cần thiết. Tiền mặt có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian khi giải quyết các khoản nợ. Tuy nhiên, giá trị của tiền mặt sẽ giảm khi lạm phát diễn ra. Để giải quyết tình trạng này, việc sở hữu cổ phiếu, trái phiếu và hàng hóa là một phương án thông minh.

Hiện nay, các loại hàng hóa được đầu tư nhiều nhất là kim loại quý như vàng, bạc; kim loại quý và đặc biệt là kim cương. Các sản phẩm này được ưa chuộng vì chúng được sử dụng rộng rãi; và khó mất giá.

Ví dụ thực tế về tính thanh khoản

Ví dụ về một tài sản có tính thanh khoản cao trong thực tế là vàng, bạn có thể mua bán vàng ở bất kỳ đâu, không nhất thiết phải ở cửa hàng vàng. Lý do vàng có tính thanh khoản cao là vì giá trị quý giá và sự chấp nhận rộng rãi của mọi người.

Một ví dụ khác, là tiền mặt. Nếu bạn để ý, chúng ta mỗi ngày luôn “mua bán” tiền, thông qua việc đổi nó với các đồ vật khác. Do đó, tiền mặt là một tài sản có tính thanh khoản cực kỳ cao.

Một số tài sản không có tính thanh khoản, hoặc có tính thanh khoản rất thấp, như bất động sản, đồ cổ, đồ nội thất, tranh ảnh nghệ thuật,...

Bản chất của tính thanh khoản

Bản chất của tính thanh khoản là sự đánh đổi giữa tốc độ giao dịch và giá trị mà có thể mua bán được.

• Với đồng coin hoặc bất kỳ tài sản nào khác có tính thanh khoản tốt, sự biến động giá sẽ thấp. Điều này có nghĩa là, khi bạn thực hiện mua hoặc bán nhanh với khối lượng lớn sẽ không làm thay đổi giá của đồng coin hoặc tài sản đó nhiều.
• Ngược lại, sự biến động giá sẽ cao hơn với những đồng coin hoặc tài sản có tính thanh khoản kém.

Tầm quan trọng của Thanh Khoản

Thanh khoản luôn là một yếu tố quan trọng và được các nhà đầu tư chú ý đặc biệt trước khi đầu tư vào bất kỳ thị trường nào. Đặc biệt, trong thị trường mới nổi như tiền điện tử, thanh khoản luôn là một vấn đề gây đau đầu cho nhiều nhà đầu tư sở hữu vốn lớn muốn tham gia thị trường.

Do ảnh hưởng của thanh khoản đến giá cả, có sự chênh lệch giữa lợi nhuận dự kiến và lợi nhuận thực tế của loại tiền điện tử đó.

Bên cạnh đó, tính thanh khoản của một tài sản cũng ảnh hưởng đến thị trường như sau:

Thanh khoản của tài sản sẽ thúc đẩy giao dịch nhanh chóng hơn

Các token hoặc tài sản có tính thanh khoản cao sẽ rút ngắn thời gian để tìm người mua, người bán sản phẩm nhiều lần.

Thanh khoản giúp đơn giản hóa quy trình bán hàng

Bạn có thể dễ dàng tìm người mua cho các token có tính thanh khoản hơn so với những token không có tính thanh khoản. Lý do rất đơn giản, bạn có thể bán cho họ nhanh chóng, họ cũng có thể bán cho người khác nhanh chóng. Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng nên sở hữu các token không có tính thanh khoản. Tuy nhiên, việc giữ tiền và token có tính thanh khoản cao sẽ an toàn hơn so với các token và tài sản có tính thanh khoản thấp.

Tài sản có tính thanh khoản sẽ duy trì giá trị của chúng

Khác biệt với các tài sản không có tính thanh khoản, các tài sản có tính thanh khoản sẽ duy trì một phần giá trị của chúng để dễ dàng trao đổi.

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến tính thanh khoản trong thị trường tiền điện tử

Mức độ phổ biến của dự án

Yếu tố này phản ánh sự quan tâm của cộng đồng đối với đồng coin, nhiều hay ít. Thông thường, đồng coin càng phổ biến, càng được nhiều người giao dịch.

Ví dụ có thể lấy với 10 đồng coin có vốn hóa lớn nhất, trong đó có 5/10 đồng coin cũng nằm trong top 10 có khối lượng giao dịch lớn nhất trong 24h.

Mức độ lan truyền của cộng đồng

Thực chất yếu tố này chỉ phản ánh một phần sự quan tâm từ các nhà đầu tư như trên, nhưng đôi khi có thể liên quan đến các tài sản không phổ biến.

Mức độ đáng tin cậy của dự án

Không phải dự án nào cũng có thanh khoản cao, nhưng đa số, các dự án uy tín thì có thanh khoản tốt.

Điều này khá dễ hiểu, bởi vì nếu một dự án làm việc đúng mực, cộng đồng cũng sẽ quan tâm hơn đến họ.

Cách xác minh tính thanh khoản của token

Từ những ví dụ trên, bạn cũng đã hiểu rõ rằng tính thanh khoản là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định giao dịch. Bởi nó thể hiện mức độ dễ dàng mua/bán, vào/ra một đồng coin bất kỳ.

Do đó, trước khi quyết định giao dịch một đồng coin nào đó, bạn cần kiểm tra mức độ thanh khoản của đồng coin đó bằng cách xem xét 3 yếu tố sau:

• Khối lượng giao dịch trong vòng 24 giờ.
• Độ sâu của Sổ lệnh.
• Độ chênh lệch giữa giá bid-ask.

Khối lượng giao dịch trong 24 giờ

Khối lượng giao dịch là chỉ số quan trọng cho thấy tính thanh khoản của thị trường và cung cấp dữ liệu về lịch sử giao dịch trong quá khứ. Thông tin này cũng hữu ích để dự đoán biến động giá trong tương lai.

Bạn có thể sử dụng Coinmarketcap, CoinGecko để kiểm tra khối lượng giao dịch trong 24 giờ qua của đồng coin bạn quan tâm.

Nhớ rằng đây là tổng khối lượng giao dịch, nên bạn cần xem xét đồng coin đó được giao dịch nhiều nhất trên sàn nào và xác định sàn đó có hoạt động gian lận hoặc giao dịch không minh bạch không. Nếu có, việc giao dịch có thể gặp khó khăn do đa số là bot giao dịch.

Sâu của Sổ Đặt Hàng

Sau khi lựa chọn một sàn giao dịch có khối lượng giao dịch thực sự, bạn cần kiểm tra độ sâu của Sổ Đặt Hàng trên sàn đó cho đồng coin tương ứng.

Thông tin này giúp bạn đánh giá mức độ thanh khoản khi thực hiện giao dịch ngay lập tức với khối lượng mong muốn.

Ví dụ: Nếu bạn muốn bán 100,000 đồng A ở mức giá $0.1 và Sâu của Sổ Đặt Hàng Mua của đồng A cho thấy: 

• Ở mức giá $0.1 chỉ có $40,000 đồng A.
• Ở mức giá $0.09 có thêm 60,000 đồng A nữa.

Từ đó, bạn có thể ước lượng được sự chênh lệch khi thực hiện giao dịch với tốc độ khối lượng giao dịch.

Phạm vi Giá Mua-Bán

Phạm vi Giá Mua-Bán thể hiện sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán gần nhất xuất hiện trên sổ đặt hàng. Nếu Phạm vi Giá Mua-Bán càng cao, đồng nghĩa với việc thanh khoản của đồng coin đó rất thấp và ngược lại.

Tóm tắt

Trước khi đầu tư một khoản tiền lớn vào bất kỳ tài sản nào (bao gồm cả tiền điện tử), hãy nghiên cứu về tính thanh khoản của dự án đó để giảm thiểu rủi ro và chi phí, tối ưu hóa vốn. Hãy tưởng tượng nếu bạn mua một token với chênh lệch giá lên đến 5-10%, đó thực sự là một mức độ rủi ro đáng kể. Tuy nhiên, nếu bạn tin rằng token hoặc tài sản đó có tiềm năng, hãy quản lý vốn bằng cách chia nhỏ lệnh để giảm thiểu rủi ro.

Tổng cộng, tính thanh khoản đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong mọi thị trường. Nếu thiếu tính thanh khoản, bất kỳ tài sản hoặc tiền điện tử nào cũng sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển.