Thanh niên và Văn hóa Đọc

Tháng tư vừa trôi qua đã chứng kiến sự sôi động của hàng loạt hoạt động nhân dịp Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam (21/04) và Ngày Sách và Bản quyền thế giới (23/04). Đặc biệt, đông đảo thanh niên yêu sách đã tham gia tích cực các sự kiện và chương trình đọc sách được tổ chức từ các nhà xuất bản uy tín như Nhã Nam, Đông A,...

Từ những trải nghiệm thực tế, có thể nhận thấy một phần thanh niên vẫn giữ nguyên niềm đam mê với việc đọc sách, đặc biệt là trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Tuy nhiên, số lượng độc giả tham gia các sự kiện đọc sách vẫn còn hạn chế so với tổng số. Trái ngược với việc tìm kiếm thông tin qua internet chỉ trong một cú nhấp chuột, đa số mọi người vẫn ưa thích sử dụng phương tiện này thay vì chiếc sách truyền thống. Điều này có thể khiến cho sách dần trở nên xa lạ với một phần người đọc, đặc biệt là thanh niên.

Thói quen đọc sách đang dần mất đi

Chưa bao giờ vấn đề văn hoá đọc được quan tâm và thảo luận nhiều như hiện nay, điều đó thể hiện rõ mối lo ngại về sự giảm sút trong việc đọc sách. Có không ít quan điểm được đưa ra nhằm khuyến khích việc đọc sách giấy truyền thống trong bối cảnh công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, mang lại những thay đổi đáng kể trong thói quen đọc sách.

Hiểu sao về văn hoá đọc mới chính xác?

Theo Thư viện Quốc gia Việt Nam, 'văn hoá đọc' cho đến thời điểm này vẫn chưa có trong từ điển, tức là chưa được coi là một khái niệm hoàn chỉnh, thống nhất. Vì vậy, 'đọc' ở đây không chỉ đề cập đến việc đọc sách truyền thống mà còn bao gồm cả việc đọc thông qua các phương tiện hiện đại như máy tính, điện thoại,... Theo nhà ngôn ngữ học Phạm Văn Tình, văn hoá đọc là cách chúng ta đối xử với tri thức và sách vở. Có thể tổng quát rằng văn hoá đọc đã đưa việc đọc lên một tầm cao mới, khuyến khích người đọc tìm kiếm sách với giá trị nhân văn, thẩm mỹ thay vì chỉ giải trí hay tiêu khiển.

Theo vov.vn, một khảo sát gần đây đã cho thấy số lượng người dành khoảng một giờ để đọc sách là rất ít so với trên toàn thế giới. Thói quen đọc sách truyền thống đang giảm đi, và xu hướng lười đọc ngày càng gia tăng, đồng thời giá trị của sách cũng đang giảm sút đáng kể. Nếu không tính các sự kiện lớn như hội sách mùa xuân và ngày 21/04, các hoạt động nhỏ hơn tại thư viện, trường học, hay địa phương đều yên lặng mà không tạo ra được giá trị thực tế nào. Vậy tại sao việc đưa văn hoá đọc gần hơn với giới trẻ không nhận được sự quan tâm lớn?

Dòng thời gian luôn thay đổi, và chúng ta phải đối mặt với nhiều thay đổi. Người trẻ ngày nay chuyển từ việc đọc sách in sang sách điện tử là điều dễ hiểu. Thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của con người mà còn ảnh hưởng đến giá trị của văn chương. Trước kia, việc trở thành một tác giả là điều khó khăn, nhưng hiện nay, bất cứ ai cũng có thể viết và công bố sản phẩm của mình. Điều này đã làm cho chất lượng của văn chương giảm đi, và ý nghĩa của câu chữ cũng bị mất đi dưới tác động của trào lưu và sự ảnh hưởng đám đông.

Thời xưa, nhiều người thường nói về 'sách gối đầu giường', nhưng hiện nay, phần lớn người trẻ gối đầu bằng điện thoại thông minh. Nhưng dù cách tiếp cận sách có thay đổi hay không, thuận tiện hơn hay rủi ro hơn, chỉ cần một người đánh giá đúng về văn hoá đọc thì không cần phải ngồi một chỗ cầm quyển sách lật từng trang mới có thể coi là độc giả.

Đọc thế nào để có kết quả tốt?

Đọc là một hành động được khuyến khích thường xuyên từ thời còn ngồi trên ghế nhà trường, và việc đọc không chỉ bao gồm sách giáo khoa. Thực sự, việc đọc chỉ trở nên hiệu quả khi người đọc thấu hiểu kiến thức, hấp thụ nội dung và cảm nhận ý nghĩa của nó. Mỗi cá nhân cần chọn lựa phương pháp đọc phù hợp với bản thân để tận dụng nguồn kiến thức phong phú từ sách và làm giàu tri thức, quan điểm, cũng như mở rộng tầm nhìn. Đây là một yếu tố quan trọng đối với thanh niên ngày nay.

Một số phương pháp đọc hiệu quả có thể tham khảo như sau:

- Xác định mục tiêu: Trước khi bắt đầu bất kỳ công việc nào, cần xác định rõ mục tiêu của bản thân. Việc này giúp người đọc tìm ra giải pháp cho vấn đề cụ thể, đồng thời không đọc chỉ vì một trào lưu hoặc áp đặt của người khác. Mục tiêu này sẽ hướng dẫn toàn bộ quá trình đọc sách, giúp tránh lãng phí thời gian và công sức.

- Nắm vững thông tin sách: Trước khi tiếp cận một cuốn sách, cần tìm hiểu thông tin về nó như tựa đề, tác giả, thể loại và đánh giá của người đọc. Việc này giúp tránh những sự thất vọng và tăng hứng thú trong việc đọc. Nắm rõ thông tin sách cũng giúp khi muốn giới thiệu cho người khác.

Đảm bảo nội dung cuốn sách phù hợp với sở thích và đam mê của bạn bằng cách xem trước mục lục, lời tựa, tóm tắt và kết luận.

Đừng chỉ đọc qua sách một cách cẩu thả. Hãy đọc một cách sâu sắc và suy ngẫm để hiểu rõ hơn về nội dung.

Ghi lại suy nghĩ và cảm nhận của bạn sau khi đọc sách, giúp bạn tổng kết và phản ánh về những điểm quan trọng trong cuốn sách.

Đọc sách không chỉ giúp bạn tiếp nhận kiến thức mà còn ảnh hưởng đến tư duy và tâm trạng của bạn. Hãy khuyến khích văn hoá đọc trong xã hội.