Thanh Tịnh

Thanh Tịnh (12 tháng 12 năm 1911 – 17 tháng 7 năm 1988), tên thật là Trần Văn Ninh (sau khi lên 6 tuổi được đổi thành Trần Thanh Tịnh), là một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng của Việt Nam trong thời kỳ tiền chiến. Ông còn sử dụng nhiều bút danh khác như Thinh Không, Pathé (trước 1945), Thanh Thanh, Trinh Thuần (sau 1945).

Cuộc đời và sự nghiệp

Ông được sinh ra vào ngày 12 tháng 12 năm 1911 tại xóm Gia Lạc, ven sông Hương, xã Dương Nỗ, huyện Phú Vang, gần thành phố Huế.

Khi còn nhỏ, ông học chữ Hán. Đến năm 11 tuổi, ông bắt đầu học chữ Quốc ngữ tại trường tiểu học Đông Ba và sau đó tại trường Pellerin của giáo hội Thiên Chúa giáo ở Huế.

Sau khi tốt nghiệp trung học vào năm 1933, ông Đỗ chuyển sang làm việc tại các cơ quan tư và sau đó chuyển sang nghề dạy học. Trong giai đoạn này, ông bắt đầu viết văn, làm thơ và cộng tác với các báo như Phong hóa, Ngày nay, Hà Nội báo, Tiểu thuyết thứ Năm, Thanh Nghị, Tinh Hoa,... Tác phẩm đầu tay của ông là truyện Cha làm trâu, con làm ngựa được đăng trên Thần kinh tạp chí vào năm 1934.

Vào năm 1936, Thanh Tịnh cho phát hành tập thơ mang tên Hận chiến trường.

Năm 1941, hai bài thơ của ông, Mòn mỏi và Tơ trời với tơ lòng, được Hoài Thanh và Hoài Chân đưa vào sách Thi nhân Việt Nam xuất bản năm 1942.

Sau cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945, Thanh Tịnh đảm nhận vị trí Tổng thư ký Hội Văn hóa cứu quốc Trung Bộ.

Vào năm 1948, ông gia nhập quân đội và sau đó phụ trách đoàn kịch Chiến Thắng thuộc Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam.

Vào năm 1954, ông đảm nhận vai trò phụ trách và sau đó là Chủ nhiệm tạp chí Văn nghệ quân đội. Sau một thời gian, ông rút lui khỏi vị trí lãnh đạo để tập trung vào việc sáng tác.

Năm 1957, ông tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam và được bầu làm Ủy viên Ban chấp hành của Hội trong các khóa I và II.

Ngoài ra, ông còn là Ủy viên Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và giữ cấp bậc Đại tá trong Quân đội nhân dân Việt Nam trước khi nghỉ hưu.

Thanh Tịnh qua đời vào ngày 17 tháng 7 năm 1988 tại Hà Nội. Hiện nay, mộ của ông nằm ở núi Thiên Thai, phía tây thành phố Huế.

Các tác phẩm

Dưới đây là danh sách một số tác phẩm của Thanh Tịnh đã được phát hành:

Trước năm 1945

• Hận chiến trường (tập thơ, 1937).
• Quê mẹ (truyện ngắn, 1941).
• Tôi đi học (truyện ngắn, 1941).
• Chị và em (truyện ngắn, 1942).
• Con so về nhà mẹ (truyện ngắn, 1943). (Viết để tưởng nhớ Thạch Lam. Được in trong tập Giai phẩm của Đời Nay năm 1943).
• Ngậm ngải tìm trầm (truyện ngắn, 1943).

Sau năm 1945

• Sức mồ hôi (ca dao, 1954).
• Những giọt nước biển (tập truyện ngắn, 1956).
• Đi từ giữa một mùa sen (truyện thơ, 1973).
• Thơ ca (thơ, 1980).
• Thanh Tịnh đời và văn (1996).

Danh hiệu và giải thưởng

Danh sách các giải thưởng mà Thanh Tịnh đã vinh dự nhận:

• Giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam (1951–1952) dành cho những tác phẩm độc tấu xuất sắc.
• Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (2007).

Thêm vào đó, ông còn giành giải nhất với bài Lời cuối cùng, đồng hạng với nhà thơ Phạm Đình Bách trong cuộc thi thơ tháng Hai do báo Hà Nội báo tổ chức năm 1936.

Ghi chú

Tài liệu tham khảo

• Hoài Thanh–Hoài Chân. Thi nhân Việt Nam, tái bản bởi Nhà xuất bản Văn Học năm 1988.
• Trần Hữu Tá, mục từ Thanh Tịnh trong Từ điển văn học (bản mới). Nhà xuất bản Thế giới, 2004.
• Nguyễn Tấn Long–Nguyễn Hữu Trọng, Việt Nam thi nhân tiền chiến. Nhà xuất bản Sống Mới, Sài Gòn, 1968.

Liên kết bên ngoài

• Thanh Tịnh, hành trình tìm trầm và những trải nghiệm cuộc đời