Thảo luận về công cụ đa năng (multitool) - đối tác đáng tin cậy của con người (Phần 1)

Trong cuộc sống, nhiều vấn đề đột ngột sẽ được giải quyết nhanh chóng bằng một chiếc multitool nhỏ gọn mà nhiều người coi là 'vật không thể thiếu'.

Dao là một trong những công cụ linh hoạt nhất mà con người đã tạo ra và sử dụng, tuy nhiên khả năng của nó có hạn và thường không đáp ứng được. Tại nhiều quốc gia, dao được xem như một loại vũ khí lạnh và có thể mua bán công khai cũng như mang theo mà không cần giấy phép.

Do đó, theo quan điểm lịch sử, gần như đồng thời với việc xuất hiện của dao gấp, người ta đã bắt đầu tạo ra một số 'tổ hợp' được gọi là 'dao đa năng', 'dụng cụ đa năng' hay đơn giản là multitool. Trong phần nội dung này, chúng ta sẽ khám phá những thông tin thú vị về multitool mà không khuyến khích sử dụng chúng cho những mục đích xấu.

Bạn có biết: Multitool đã được sử dụng từ thời kỳ La Mã cổ đại không? 

Một cái nhìn sơ bộ sẽ cho thấy: multitool có thể thay thế cho nhiều loại dao gấp thông thường. Điều này hợp lý vì không cần phải mang theo nhiều dụng cụ và một con dao - thay vào đó có thể kết hợp chúng thành một công cụ đa chức năng!!!

Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy.

Sự thật là: Mọi thứ đa năng đều phải đánh đổi bằng việc giảm hiệu suất của từng thành phần tạo nên tính 'đa chức năng' so với các giải pháp chuyên biệt. Sử dụng một con dao thực sự để cắt, bóc vỏ,... sẽ thuận tiện hơn; một cây tuốc nơ vít tích hợp trong dao đa năng thường kém hiệu quả so với một cây tuốc nơ vít thực sự.

Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể mang theo một con dao 'full-size' cùng hộp dụng cụ to lớn; trong khi nhiều vấn đề bất ngờ có thể được giải quyết kịp thời bằng một chiếc multitool nhỏ gọn mà nhiều người coi là 'vật không thể thiếu'.

Các dụng cụ đa chức năng có thể được chia thành hai loại:

1. Dao đa năng - trong đó lưỡi dao là công cụ chính và được bổ sung sức mạnh bởi các công cụ phụ;

2. Dụng cụ đa năng với thiết kế có thể dựa trên bất kỳ dụng cụ nào, ví dụ như kìm đa năng có thêm lưỡi dao và các công cụ khác.

Ranh giới giữa dao đa năng và dụng cụ đa năng khá mỏng manh, vì vậy chúng ta sẽ sử dụng thuật ngữ 'multitool' trong phần tiếp theo để dễ hiểu hơn.

Multitool của Liên Xô (cũ) và Nga ngày nay

Trước đây, hầu hết các loại dao gấp mà người dân Liên Xô sử dụng đều có thể coi là multitool.

Tất nhiên, ngoại trừ các bà nội trợ vẫn thường sử dụng các loại dao làm bếp thông thường khi nấu ăn hoặc những người thợ săn cần đến các con dao lưỡi cố định chắc chắn, thì những người khác thường ưa chuộng dao đa năng với đa dạng tình huống sử dụng: đi hái nấm, dã ngoại, công tác hay thăm nông trại...

Nhiều người cho rằng: 'đẳng cấp' của một chiếc dao đa năng chủ yếu phụ thuộc vào số lượng các công cụ bổ sung đi kèm.

Chất lượng của hầu hết các multitool sản xuất từ Liên Xô đều không được tốt.

Thường thì chúng ta vẫn nghĩ rằng hàng Liên Xô là độ bền vô song, đã sử dụng được mấy chục năm mà vẫn không sao, nhưng rất khó để thay đổi suy nghĩ cho đến khi trải nghiệm những sản phẩm chất lượng cao. Chỉ khi đó quan điểm của chúng ta mới có thể thay đổi.

Các chiếc dao Liên Xô trước đây có vẻ hấp dẫn với thế hệ trước đó và là niềm mơ ước của nhiều người - nhưng khi nhìn lại thì chỉ là những cấu trúc cũ kĩ, méo mó, đơn giản làm bằng thép không gỉ. Chúng không còn gây ấn tượng mà chỉ làm ta nhớ về những kỷ niệm.

Ngược lại, không thể phủ nhận rằng dao Liên Xô nói chung và dao đa năng của họ không hoàn toàn vô ích. Cả thiết kế lẫn vật liệu được sử dụng đều có chất lượng cao hơn nhiều so với các loại dao rẻ tiền từ Trung Quốc. Công nghiệp sản xuất công cụ của Liên Xô đã tạo ra nhiều mẫu mã và biến thể để đáp ứng mọi nhu cầu của người dùng - từ du khách, người hái nấm đến thợ săn hoặc binh sĩ, v.v.

Dao đa năng cũng được sản xuất ở Nga.

So với thời Liên Xô, chất lượng của các loại dao đa năng Nga đã cải thiện nhưng đa dạng sản phẩm lại giảm đáng kể. Khó có thể nói rằng chúng được sử dụng phổ biến.

Vấn đề không phải ở chất lượng hay thiết kế, mà đối với các nhà sản xuất Nga, multitool chỉ là sản phẩm phụ. Các blogger ít viết hoặc kể về chúng, thậm chí trong cộng đồng đam mê dao cũng ít ai quan tâm đến multitool Nga. Mặc dù các loại dao được phân loại là vũ khí lạnh và có thể mua bán công khai tại Nga, nhưng không ngạc nhiên khi ngay cả người dân Nga cũng hiếm khi thấy multitool xuất hiện trên kệ của cửa hàng bán dao.

Sự quan tâm gần đây nhất đối với multitool trong nước Nga xuất hiện sau khi bộ thiết bị quân sự 'Ratnik' cho binh lính Nga được bổ sung với mẫu multitool 6E6 do công ty 'Saro' sản xuất. Tuy nhiên, đây là mẫu công cụ đa năng rất đặc biệt, và đối với hầu hết mọi người thông thường, nó không có gì hấp dẫn.

Theo luật pháp Việt Nam, việc mang theo dao đa năng có thể bị coi là vi phạm pháp luật về tàng trữ, vận chuyển, và sử dụng trái phép vũ khí, và người vi phạm có thể bị phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng theo quy định tại Điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Ngoài ra, hình phạt bổ sung còn bao gồm việc tịch thu tang vật theo quy định tại Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.

Mời các bạn đón đọc phần tiếp theo: Victorinox và Leatherman - hai thương hiệu dẫn đầu thị trường multitool.

(Còn tiếp)