Thảo luận về Công Nguyên

Vấn đề của việc sử dụng cụm từ 'Sau Công Nguyên'

Theo Bảng tra năm Âm lịch & Dương lịch của Lê Anh Minh, phát hiện ra sai lầm khi dùng 'Sau Công Nguyên', lưu trên một không gian mạng miễn phí và chưa được cập nhật bản khác trên internet, nên tạm thời trích lại phần nói về Công Nguyên để dễ dàng theo dõi.--Á Lý Sa 12:14, ngày 30 tháng 3 năm 2005 (UTC). || Đúng vậy, bây giờ trang đó không còn tồn tại;) --Á Lý Sa 05:16, ngày 11 tháng 7 năm 2005 (UTC)

Âm lịch và Dương lịch khác nhau ở điểm: Âm lịch có tính chu kỳ (cyclic) trong khi Dương lịch có tính tuyến tính (linear). Âm lịch dựa trên hệ thống can chi (10 thiên can 天干 và 12 địa chi 地支), ví dụ như bắt đầu từ Giáp Tý và kết thúc sau 60 năm quay lại Giáp Tý, do đó các năm Âm lịch có cùng tên sẽ chênh lệch nhau một bội số của 60. Ví dụ như các năm Canh Thìn là:... 1700, 1760, 1820, 1880, 1940, 2000, 2060,... Chu kỳ 60 năm được gọi là một hoa giáp 花甲 (hoặc hoa giáp tý 花甲子).

10 thiên can 天干 bao gồm: giáp 甲, ất 乙, bính 丙, đinh 丁, mậu 戊, kỷ 己, canh 庚, tân 辛, nhâm 壬, quý 癸.

12 địa chi 地支 bao gồm: tý 子, sửu 丑, dần 寅, mão 卯, thìn 辰, tỵ 巳, ngọ 午, mùi 未, thân 申, dậu 酉, tuất 戌, hợi 亥.

Theo quan niệm của người Tây phương, thời gian diễn ra theo đường thẳng (linear). Các năm Dương lịch tính từ sự kiện Giáng sinh của Chúa được xem như điểm gốc, vì thế có thể biểu diễn trên một trục số. Thời gian trước điểm gốc được gọi là Trước Công Nguyên (BC = Before Christ [trước Chúa]), còn thời gian từ điểm gốc đến hiện tại (và tương lai) được gọi là Công Nguyên (AD = Anno Domini: thuộc kỷ nguyên của Chúa), và chúng ta đang sống trong Công Nguyên. Từ điển Từ Hải giải: «Các nước Âu Mỹ lấy năm sinh của Jesus Christ làm đầu của kỷ nguyên, gọi là Tây Lịch kỷ nguyên; thuận hóa rộng rãi, cũng gọi là Công Nguyên.» 歐美諸國以耶穌基督誕生之年為紀元之始世稱西曆紀元以其通行最廣亦稱公元

Vì vậy, năm -40 được gọi là năm 40 trước Công Nguyên, còn năm +40 được gọi là năm 40 Công Nguyên. Nhiều người quen nói là «sau Công Nguyên», nhưng điều này là sai lầm. Thuật ngữ «Công Nguyên» 公元 bắt nguồn từ Trung Quốc, và ngay cả Trung Quốc hiện nay cũng thống nhất sử dụng thuật ngữ «Công Nguyên tiền» 公元前 (trước CN) và «Công Nguyên» 公元 (CN) mà không sử dụng thuật ngữ «Công Nguyên hậu».

Công Nguyên & Thời Đại Chung

Tôi chỉ muốn biết tại sao 'Common Era' thực tế không phải là 'CN', như được nói trong một tóm tắt chỉnh sửa bởi Mxn. --Á Lý Sa 02:56, ngày 31 tháng 3 năm 2005 (UTC)

Tôi đồng ý với Á Lý Sa, thuật ngữ 'Common Era' nếu dịch thẳng ra tiếng Anh là en:Common Era chứ không phải en:Anno Domini. DHN 04:04, ngày 31 tháng 3 năm 2005 (UTC)

Liên kết thích hợp là Common Era, đọc bài Common Era cho thấy khái niệm đó gần đúng với Công nguyên hơn là bài Anno Domini, vì các thuật ngữ AD/BC mang tính chủ quan của các tín đồ Kitô giáo, trong khi CE/BCE ít thiên vị hơn. Do đó, khái niệm Anno Domini nên được viết thành một bài riêng.203.160.1.56 (thảo luận) 02:01, ngày 11 tháng 10 năm 2008 (UTC)Trả lời

không hiểu

Bình luận mới nhất: cách đây 18 năm8 bình luận5 người đã thảo luận

tại sao ' các năm trước 0 được đánh số âm, như −1 = 2 TCN.' mà không là 1 TCN ? Seforadev 18:04, ngày 06 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Năm 0 trong cách sử dụng hàng ngày không tồn tại. Nguyễn Hữu Dụng 18:17, ngày 06 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Không có bất cứ ai dùng năm số 0. Ngay trước năm 1 (CN) là năm 1 TCN, tức năm -1. Trong timeline ở phần trên, số 0 chỉ là 1 cái mốc thuần tuý toán học, có thể nói là tượng trưng cho thời khắc giao thừa mà thôi. Để tránh nhầm lẫn, tôi đã sửa lại timeline. Avia 01:52, ngày 07 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Tôi xác nhận những gì Avia viết bên trên - không có năm 0. Mekong Bluesman 04:08, ngày 07 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Theo tôi biết do liên hệ về sự kiện năm 2000 thì hơi khác: Theo nhiều nhà phân tích lúc đó thì nếu không có năm 0 thì năm 2000 không phải là năm đầu của thiên niên kỉ và do đó việc 'tận thế' cũng có thể không xãy ra và các 'trục trặc' hay 'tận thế' nếu có phải bắt đầu từ năm 2001. Ngược lại, các máy tính lại làm việc theo hệ tự nhiên tức chấp nhận tồn tại số 0 và hậu quả của nó là năm 0. Do đó, vấn đề trục trặc trong kĩ nghệ máy tính nếu có dường như dành cho năm 2000 nhiều hơn. Việc phân định có năm zero hay không là tùy theo cách nhình nhận không hoàn toàn có sự thông nhất ở đây (theo tôi có nhiều nhà toán học (dĩ nhiên là một con số nhiều nhưng không phải là đa số --) và tin học thì cho rằng nên chấp nhận có năm zero! Việc đào bới xem có năm zero hay không cũng chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, thực ra, chả có ý nghĩa gì đặc biệt hơn là: 'năm công nguyên'. 15.235.153.97

1. Bạn à, vấn đề không phải là năm zero có ý nghĩa gì không, vấn đề không phải là 'cách nhìn nhận', vấn đề là từ trước đến nay sử sách ghi chép không hề có năm zero. Tiếp theo năm -1 (tức năm 1 TCN) là năm 1 (CN).
2. Cách đếm duy nhất được dùng từ trước đến nay là:
   • thế kỷ 1 từ năm 1 đến năm 100...
   • thế kỷ 20 từ năm 1901 đến 2000,
   • thế kỷ 21 từ 2001 đến 2100...;
   • thiên niên kỷ 1 từ năm 1 đến năm 1000,
   • thiên niên kỷ 2 từ 1001 đến 2000,
   • thiên niên kỷ 3 từ 2001 đến 3000...
3. Nhưng hồi gần đến năm 2000, do lẽ đó là 1 con số tròn quá đẹp nên nhiều người xem đó như khởi đầu thiên niên kỷ mới. Ở Việt Nam có vài người tưởng tượng ra là có năm 0 để biện hộ rằng thế kỷ 1 từ năm 0 đến năm 99, thiên niên kỷ 1 từ năm 0 đến 999, thiên niên kỷ 2 từ 1000 đến 1999... (xem tạp chí Kiến thức ngày nay hồi đó đăng ý kiến trao đổi rất sôi nổi).
4. Sự cố y2k chỉ liên quan đến con số 2000, còn năm 2000 xếp vào thế kỷ 20 hay 21 thì không liên quan gì cả.
   1. Nói thêm cho bạn 15.235.153.97 rõ, sự cố y2k thực chất liên quan đến 2 chữ số 00 trong con số 2000 thôi. Trước kia máy tính rất hạn hẹp bộ nhớ, nên lập trình viên ghi năm bằng 2 chữ số 80, 81... Gần tới năm 2000 mọi người mới tá hoả nhận thấy là sau năm 99 sẽ đến năm 00, nhưng lúc đó máy sẽ không hiểu năm 00 là tiếp theo năm 99, mà hiểu năm 00 thành năm 1900 tức là 1 năm xa lơ xa lắc. Thời gian của các dữ liệu sẽ bị đảo lộn hết. Đó mới là bản chất sự cố y2k, chứ KHÔNG PHẢI 00 hiểu thành năm zero.

Avia 02:29, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

à, tôi không phải là nhà toán học, nhưng cũng đã học toán khá nhiều, đủ để khẳng định rằng các nhà toán học xác định 'số tự nhiên' chỉ gồm 1,2,3... (không có số 0). Bạn có thể dẫn chứng 1 'nhà toán học' nào nói nên chấp nhận năm zero?? Avia 02:59, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Về câu này Tôi khuyên rằng bạn Avia nên ghi danh học 1 lớp lý thuyết số hay một lớp Đại số cao cấp (của khoa toán ĐH bất kì chắc là năm thứ 2) thì sẽ rõ người ta định nghĩa tập N các số tự nhiên (hay bạn có thể tìm hiểu thêm bằng các tiên đề Peanos Rất tiếc tui hông còn nghiên cứu toán nhưng chuyên môn ngày xưa của tôi là Đại Số và lí thuyết sô nên chắc tôi chưa đến nổi lạc hậu (hệ tiên đề Peanos dựng số 0, rồi dựng số 1 -- qua quy nạp dựng số n và giả thiết rằng tồn tại số tiếp sau của n (tức là n+1)) -- (xem chơi en:Peano axioms cho vui)

Ở Việt Nam có vài người tưởng tượng ra là có năm 0 để biện hộ rằng thế kỷ 1 từ năm 0 đến năm 99, thiên niên kỷ 1 từ năm 0 đến 999, thiên niên kỷ 2 từ 1000 đến 1999... cái này theo tôi người trong nước chỉ bắt chước một số báo chí nước ngoài dựa trên vài nhà phân tích phát biểu tư tưởng này thôi vì năm 1998 tôi đã ở Mỹ trên 7 năm và lúc đó tôi không biết tí gì tin tức trong nước nhưng tôi vẫn biết chuyện này một cách rõ ràng (có lẽ vì tôi làm computer) chứng tỏ việc này có một số người tin theo. còn nếu phải lục lại xem lúc đó tờ báo nào hay người nào tin thì là một sự phiền hà mà tôi không thích ngứa tay nữa (tin cũng được không tin không sao vì lòng tin thay đổi theo biến cố của pháp hữu vi vô thường:-)

sự cố y2k thực chất liên quan đến 2 chữ số 00 trong con số 2000 thôi câu này đúng cho máy tính nhưng vẩn không đủ thuyết phục rằng có nhiều người tin có năm 0 hay không! Vả lại việc tin rằng thiên niên kỉ mới bắt đầu từ năm 2000 chứng tỏ thế kỉ 1 phải từ 0->99,... thế kỉ 20 từ 1900 -> 1999, thiên niên kỉ thứ hai bắt đầu từ năm 2000; do đó lòng tin tận thế của nhiều ngừoi mới có cơ sở chớ!

LĐ

1. Toán học thật phong phú, tôi sẽ đọc về hệ tiên đề Peanos. Còn tôi học toán từ trung học (ở VN) đến đại học (ở Liên Xô), người ta định nghĩa số tự nhiên = số nguyên dương (quy nạp bắt đầu n=1), còn số nguyên không âm là... số nguyên không âm, nên quả thật tôi chỉ biết thế.
2. Hì hì, lúc đó tôi lại chỉ ở VN. Cái 'bản quyền' cũng không lấy gì làm vinh dự, có lẽ Việt Nam với Mỹ cũng không tranh nhau, bác với tôi chắc cũng chỉ trao đổi cho biết vậy thôi. Avia

   Bạn 15.235.153.97 ghép chuyện 'trục trặc' của máy tính với 'tận thế', nên tôi phải khẳng định y2k không liên quan gì đến chuyện xếp năm 2000 vào đầu hay cuối thiên niên kỷ. Tôi không bàn về chuyện 'tận thế', tôi chỉ khẳng định năm zero là 1 cái tưởng tượng thôi.

Avia 07:40, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Các nhà sử học không dùng năm 0, nhưng các nhà thiên văn học thì có. Cụ thể là Philippe de La Hire năm 1702 trong Tabulæ Astronomicæ và Jacques Cassini trong cuốn Tables astronomiques năm 1740 và các nhà thiên văn hiện đại. Ngoài ra, hiện nay theo tiêu chuẩn ISO 8061 (tiêu chuẩn về thời gian, ngày, tháng, năm) thì người ta cũng sử dụng khái niệm năm 0 (viết là 0000 tương đương với năm 1 BC của các nhà sử học.Vương Ngân Hà 04:42, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Cảm ơn anh Hường về thông tin này, chuyện công nhận năm zéro rõ ràng là tùy theo cách nhìn nhận của từng nơi từng ngành.

thông tin vui

Bình luận mới nhất: 18 năm trước4 bình luận3 người đã thảo luận

Đây là 1 bổ sung vui của việc lạm dùng từ ngữ: 'Year zero' nếu bạn gõ Google sẽ nhận được hơn 150 triệu trang!

en:Year zero

À, nếu vậy nên đọc cả phần thảo luận thú vị không kém. Avia 07:47, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Đồng chí làm trong ngành toán có phát biểu về số tự nhiên đề nghị xem thêm http://en.wikipedia.org/wiki/Natural_number và http://mathworld.wolfram.com/NaturalNumber.html Đồng chí làm trong ngành tin có phát biểu về y2k đề nghị xem thêm http://en.wikipedia.org/wiki/Y2k Túm lại là các đồng chí đó có thực sự làm trong ngành toán và tin hông nữa. Trên chỗ ảo ai muốn nói gì thì nói, khổ lắm.

Thế đồng chí có biết nhóm Bourbaki là cái gì hông đã! Hồi thời tui học thì người ta dạy tui số tự nhiên là tập {0,1,2,3...} đến nay dĩ nhiên nếu bạn thích dựng nó với số 1 thì cứ việc mà dựng chả ai giết bạn còn bạn bảo là không có số zéro thì tôi chỉ đưa vào cho đủ thông tin. Tất cả các trang WEB ở đây chỉ là tham tham khảo, nó có thể đứng về phiá này hay phiá khác nhưng cách ăn nói thiếu nhả nhặn sẽ cho thấy người viết ra sao. Và nhắc lại ai muốn tin thế nào thì cứ tin nhưng chớ nên phán ra ngoài lề kiểu mạ lị nhau 'có thực sự làm trong ngành toán và tin hông nữa' nhé! Việc xây dựng tiên đề peano có từ khá lâu còn việc người viết trên các trang WEB thích theo xu hứong nào là tùy người đó và việc tin như thế nào cũng tùy ráo... việc cãi nhau là vô ích đưa thông tin chủ đủ chiều và chính xác vào Wiki mới là việc ông bạn đang làm chuyện phê phán cá nhân cần làm. Thế trong này có người nào hay có bất kì câu nào khẳng định là không thể chấp nhận tập số tự nhiên bắt đầu từ 1,2,3,4... hay không ? Hay chỉ vì 'máu mặt' cao quá rồi bắt đầu phán rồi lại tưởng rằng thế giới ảo muốn làm gì thì làm như đồng chí phát biểu ? Chuyên cãi nhau thì kêu bằng đồng hí làm tôi nhớ cái thời xa xưa đấy mờ khi thân thiết thì gọi anh em không còn thích thú thì đem nhau ra làm đồng chí. --À quên, chiện tin học: bạn 1234 gì đó nên đọc thêm tí ý kiến của anh Hường rồi hãy nói về tin học nhe!

Một diều nữa, tôi tin rằng những người đầu tiên làm lịch cũng chả có thì giờ nghĩ tới rằng có năm zero hay không cũng như chả có thì giờ cãi nhau vì họ có sống thời Jesu đâu mà lo chuyện trên trời. Chỉ có ngừoi đi sau thích 'vẽ thêm chi tiết' cho thật rõ ràng thành ra người theo kiểu này kẻ theo kiểu khác cãi nhau đến thế kỉ sau đi nhé!

cuối cùng nhắn anh Avia, hiện tại trang thảo luận này chưa đủ dài bằng bên Anh ngữ mình có nên dịch lại hết các 'bàn lộn' bên đó đem vào đây cho dài cho vui hông ? Anh viết thêm vài chục dòng nữa thì trang thảo luận này sẽ 'đạt kỉ lục' dài hơn bên Anh ngữ đó Tui đã ráng làm cho nó dài dài hơn rồi; còn anh hông có thì giờ thì để đó đọc chơi -> Chúc 1 ngày đầu đông đẹp trời.

Để giải thích rõ hơn, tôi muốn nhắc lại rằng hôm nay là ngày đông ở Bắc bán cầu Trái Đất. Còn ở Nam bán cầu Trái Đất đang là mùa hè. Còn trên Sao Hỏa thì...:) 134.157.170.184 16:14, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Có ai ở đây ở Nam bán cầu không? Nguyễn Hữu Dụng 17:45, ngày 08 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

1. Ồ, dễ hiểu rằng số 0 được coi là một phần tử trong lý thuyết tập hợp (số 0 tương ứng với tập rỗng), nhưng tôi học về số tự nhiên để giải các bài toán toán học. Đến nay, các nhà toán học vẫn coi số tự nhiên bắt đầu từ 1 (trước đây tôi không chú ý đến việc các 'nhà tập hợp' gọi số 0 là số tự nhiên, tôi nghĩ họ cũng gọi là số nguyên dương). Vì vậy, không cần phải hỏi ai đó 'có thực sự làm trong lĩnh vực toán học và tin học không', phải không? Nói về hệ số Peano, xin hãy đọc kỹ, ký hiệu '0' trong đó là một khái niệm trừu tượng không nhất thiết phải tương ứng với số zero. Hệ số Peano có tính chất tổng quát cho nhiều trường hợp, tính số tự nhiên bắt đầu từ zero hoặc 1.
   
2. Thảo luận bằng tiếng Anh không cần dịch, ở đây có thể đọc được tất cả, nhưng việc đọc chỉ mất một chút thời gian nhưng có giá trị rất lớn. Chỉ cần nhắc lại rằng năm zero ngoại trừ các nhà thiên văn ra (thậm chí trong lịch thiên văn đó 'năm 0 = năm 1 TCN', 'năm -1 = năm 2 TCN', không phải là năm 0 nằm giữa năm 1 và năm 1 TCN) thì không có bằng chứng trong lĩnh vực lịch sử, đó chỉ là một ý tưởng cải tiến, nhưng nhiều người vẫn cho rằng nó tồn tại.
   
3. Được phép trao đổi với những người tiên phong, tự do tư tưởng mà, không ai cấm ngăn quý vị 'nhìn nhận' về việc có năm zero hay không, về mặt ý tưởng thì không có gì sai, nhưng nếu quý vị muốn áp dụng nó vào thực tế thì xin hãy sẵn sàng in lại toàn bộ sách sử để đánh số lại năm cho tất cả các sự kiện trước Công nguyên.
   
4. Tiếp tục, xin vui lòng đánh số thế kỷ đầu tiên (của Công nguyên) là thế kỷ zero, thiên niên kỷ đầu tiên là thiên niên kỷ zero, và cả ngày nay, chúng ta đang sống ở đầu thiên niên kỷ thứ hai Cải cách, được chứ?

Avia 01:58, ngày 09 tháng 12 năm 2005 (UTC)Trả lời

Kết luận: vẫn chưa dài bằng bên Anh ngữ! Chúc anh Avia một ngày tốt lành!