Buzz
Đề bài
Khi thảo luận về phương pháp học tập, phát triển văn hoá, có người cho rằng:'Văn hoá, đó là thứ còn lại sau khi con người đã quên hết mọi thứ'. Hãy giải thích ý nghĩa của câu nói này.
Lời giải chi tiết
Cấu trúc
1. Giới thiệu
- Đây là ý kiến của Edouard, một cố nghị trưởng Pháp, mà câu nói đấy là: 'Văn hoá, đó là thứ còn lại sau khi con người đã quên hết mọi thứ, đó là điều vẫn thiếu khi ta đã học đủ mọi thứ' (La culture, cest qui reste quand con a tout oublie cest ce qui manque quand on a toun appris).
- Ban đầu, câu nói có vẻ nghịch lý: văn hoá là thứ còn lại, là thứ vẫn thiếu, không phụ thuộc vào những gì nhớ được, những gì học được. Tại sao vậy?
Hãy làm rõ vấn đề trên.
2. Nội dung chính
a. Trau dồi văn hoá và quan niệm chính xác về cách học
Văn là vẻ đẹp, hoá là sự biến đổi (để tốt hơn). Văn hoá là tổng hợp của tất cả thành tựu vật chất và tinh thần của con người từ thời kỳ tiền sử đến hiện đại (đặc biệt là các thành tựu về văn hóa, nghệ thuật, khoa học).
Văn hoá không chỉ ảnh hưởng đến cộng đồng và nhân loại mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cá nhân. Ở mỗi con người, đó là quá trình tiếp thu, rèn luyện và phát triển tri thức, đạo đức. Để có văn hoá, con người cần phải học hỏi. Nói rằng con người có văn hoá là con người có tri thức và phẩm chất.
Tiếng Pháp gọi văn hoá là 'culture', có nghĩa là sự trồng trọt: người có văn hoá được chăm sóc tri thức để đóng góp cho xã hội, như cây trồng được chăm sóc sẽ cho ra hoa, kết quả.
- Văn hoá là điều còn lại khi mọi người đã quên hết
Văn hoá có nhiệm vụ đào tạo con người theo mẫu mực tốt đẹp. Ta không chỉ học những điều đã được truyền đạt, mà còn phải tự tích cực suy nghĩ, tìm hiểu, muốn biến chúng thành tri thức của bản thân. 'Những con ong hái mật từ hoa để tạo ra mật ong' là một ví dụ minh họa cho ý này.
Do đó, có thể là ta quên đi những kiến thức đã học, nhưng vẫn giữ lại trong tâm trí những cách nhìn, phương pháp suy luận để áp dụng vào cuộc sống, để phát triển và sáng tạo. Ví dụ, mặc dù quên hết bài toán, công thức toán học, nhưng kiến thức về toán học vẫn giúp chúng ta phân tích, suy luận và giải quyết vấn đề trong cuộc sống.
Có thể diễn giải câu nói như sau: Việc trau dồi văn hoá, việc học không phụ thuộc vào việc ta nhận được gì, mà là ta trở thành như thế nào. 'Nhận được', ta có thể quên, nhưng 'trở thành' sẽ còn mãi trong ta.
b. Phê phán quan niệm sai lầm về cách học
+ Văn hóa không phải là những kiến thức tích luỹ trong bộ nhớ con người. Sự học - sự trau dồi văn hoá - không đồng nghĩa với việc cố gắng nhồi nhét nhiều kiến thức vào đầu, sau đó lặp đi lặp lại như con vẹt. Không phải lúc nào cũng có trí nhớ xuất sắc, có kí ức mạnh mẽ là thành công.
+ Cách học như vậy là không cẩn thận, đôi khi có thể khiến con người trở nên tự mãn, kiêu ngạo. Tưởng rằng nhớ nhiều hơn là vượt trội, buộc người khác phải kính trọng mình; nhưng thực ra, việc thuộc lòng mớ ngôn ngữ chỉ khiến người khác khó chịu, coi thường.
Chỉ nhớ những điều đã học, lặp lại những kiến thức đã học sẽ dần biến mình thành tín đồ của sách vở, trở thành kẻ mê sách, không còn khả năng suy nghĩ độc lập, sáng tạo. Câu 'Quá tin vào sách, chẳng thà không có sách' của một người đã cảnh tỉnh ta điều đó.
+ Tuy nhiên, ý kiến phê phán về cách học nhồi nhét, thiên vị là hoàn toàn không phủ nhận giá trị của việc học từ sách vở. Học từ sách vở vẫn là một cách hiệu quả để trau dồi văn hoá, phát triển nhân cách và tài năng, miễn là phương pháp được thực hiện một cách tự chủ, tích cực như đã được trình bày.
3. Kết luận
- Tóm tắt: Câu nói trên bác bỏ quan điểm học văn hoá một cách tự động, đơn giản và khẳng định quan điểm tích cực về việc học, rèn luyện văn hoá.
- Mở rộng: Việc học trong trường phổ thông ngày nay vẫn tập trung nhiều vào lý thuyết, ít vào thực hành, chú trọng vào việc truyền đạt kiến thức, ít tập trung vào việc áp dụng. Do đó, chúng ta cần học tích cực và tự chủ hơn để rèn luyện tri thức.
