Ba bốn tiếng trôi qua kể từ khi đọc dòng cuối cùng của Thư tình, nhưng lòng vẫn rối bời, không biết nên viết gì. Ly trà ấm giữa bàn, tiếng hát da diết của Thùy Chi trong 'Nàng Thơ Xứ Huế' vẫn ngọt ngào như ngày nào. Hít một hơi sâu, nhắm mắt nhớ lại câu chuyện Iwai Shunji đã kể, từng từ như muốn khắc sâu vào trí nhớ.
Từng thấy Thư tình nhiều lần ở các hiệu sách Nhã Nam (cuốn sách đã ra mắt được 3 năm rồi, mà sao vẫn cảm thấy như mới đây thôi), nhưng lướt qua rồi lại bỏ qua ngay.
Nhưng giờ tôi quyết định đọc nó.
Và tôi thực sự ngạc nhiên.
Cuốn sách không quá dài, chỉ mất mấy ngày đọc trên tàu điện khi đi học là đã xong. Bắt đầu là câu chuyện về ngày giỗ lần thứ hai của Fujii Itsuki. Những trang đầu thường khiến người đọc phải tập trung hơn cả, vì từ đó tác giả sẽ dẫn dắt vào cốt truyện. Tôi nhớ đã đọc đi đọc lại mấy lần mấy trang đầu vì... không hiểu gì cả. Tôi đọc khi tan học, ở bến tàu đông người và ồn ào, nên mất một lúc mới tập trung vào câu chuyện. Thú thật, vừa mở sách ra đã là hôm giỗ làm tôi có chút gai người. Nhưng mà càng đọc lại càng đắm chìm. Tác giả có cách đưa người đọc vào câu chuyện rất tự nhiên.
Thư tình kể về một cô gái, Watanabe Hiroko, không thể quên được người bạn trai đã mất của mình. Trong buổi giỗ lần thứ hai đó, cô tình cờ thấy địa chỉ dưới tên của anh trong cuốn kỷ yếu cấp hai, và cô đã viết thư đến địa chỉ đó. Từ một lá thư, một bí mật được hé lộ, có người đau khổ, có người sững sờ. Đừng hiểu lầm, đây không phải là một câu chuyện kịch tính. Mạch chuyện chầm chậm nhưng không hề ì ạch, nói thế nào nhỉ, như một dòng nước mát chảy xuôi vào một ngày giá lạnh. Người đọc biết rằng sự tò mò của Hiroko sẽ chẳng đem đến cho cô kết quả tốt đẹp gì, nhưng qua các lá thư, trong thâm tâm ta vẫn muốn cô ấy tiếp tục viết, tiếp tục hỏi. Quả là những độc giả xấu tính!
Fujii Itsuki không chỉ là người yêu của Hiroko, mà còn là hôn phu của cô. Anh là tất cả đối với cô ở Kobe này. Từ những chương đầu, có thể thấy Hiroko vẫn chưa quên anh, dù đã hai năm trôi qua. Khi cô đưa mẹ Fujii về nhà sau buổi giỗ, cô tình cờ tìm thấy địa chỉ dưới tên Fujii Itsuki trong cuốn kỷ yếu cấp II. Bà Ashiro, mẹ Fujii, kể rằng họ đã chuyển đi vì chỗ đó đã trở thành đường quốc lộ. Vì thế, Hiroko đã viết thư đến địa chỉ đó. Không ngờ cô nhận được phản hồi. Dần dần, cô phát hiện có một Fujii Itsuki khác, cùng tên với hôn phu của mình, học cùng lớp với anh và là một cô gái. Khi quyết định đến Otaru – nơi Fujii Itsuki từng sống thời niên thiếu – Hiroko không đủ dũng cảm để gặp cô gái đó. Nhưng ngay trước khi rời khỏi thành phố, cô lại vô tình nhìn thấy cô gái đó. Hiroko ngạc nhiên vì cô gái đó và cô giống nhau đến kỳ lạ. Cảm giác được hiểu rõ điều gì đó, Hiroko tiếp tục viết thư cho Fujii Itsuki.
Fujii Itsuki ban đầu nghĩ rằng những bức thư này chỉ là trò đùa của ai đó. Sau khi tức giận gửi bản sao bằng lái xe cỡ a3 và nhận được lời giải thích từ Hiroko, cô không còn giận nữa và bắt đầu trả lời thư một cách hòa nhã. Những cơn sốt của Fujii xuyên suốt câu chuyện khiến cô nhớ lại thời cấp hai, từ những gương mặt ở bệnh viện đến những giấc mơ về 'bà chủ' và bình rượu rắn, và cả Hiroko ở Otaru. Những bức thư này khiến Fujii nhớ lại những kỷ niệm thời cấp hai mà cô từng ghét, nhưng trong những giấc mơ khi ốm, nỗi sợ sâu kín nhất của cô đã được gợi lên. Cô thậm chí nhớ lại ngày bố mình mất ở bệnh viện. Những giấc mơ chập chờn luôn mang lại cảm giác bất ổn.
Trái ngược với Hiroko, câu chuyện của Fujii được kể ở ngôi thứ nhất. Qua những bức thư kể về hồi ức cấp hai, người đọc dần nhận ra Fujii Itsuki nam dường như thích Fujii Itsuki nữ, nhưng cô không nhận ra điều đó. Với cô, thời cấp hai chỉ là khoảng thời gian bị trêu chọc và có một người bạn cán bộ thư viện không đáng tin. Ngoài tình cảm ấy, tác giả cũng kể về gia đình của Fujii. Cô sống cùng mẹ và ông nội trong ngôi nhà cũ gần như sắp sập. Mẹ của Fujii lo lắng cho cô, nhưng cũng phải lo việc nhà, vì vậy bà muốn chuyển qua căn hộ chung cư mới. Ông nội lại muốn ở lại nhà cũ. Qua những câu chữ, người ta thấy mẹ Fujii vẫn rất quan tâm đến ông nội. Cuối truyện, lý do hai người khắc khẩu được tiết lộ qua sự kiện lúc Fujii sốt cao mà xe cứu thương không thể đến kịp. Năm đó, bố Fujii cũng sốt cao, và ông nội đã cõng ông đi trong tuyết đến bệnh viện nhưng không cứu được.
Lúc đầu, tôi không thích Akiba. Anh ta sẵng giọng với Hiroko, và dù biết cô ổn nhưng vẫn bỏ đi, khiến tôi cảm thấy anh ta gia trưởng, lạnh lùng. Sau này, khi biết Akiba đã muốn ngỏ lời với Hiroko trước nhưng bị Fujii xen vào, ác cảm của tôi mới giảm đi. Akiba yêu Hiroko từ trước khi Fujii ngỏ lời, yêu suốt hai năm Hiroko không quên được Fujii, và đến giờ vẫn yêu. Anh rủ cô về Otaru gặp Fujii Itsuki, người đáp lại thư cô, rồi dẫn cô đến ngọn núi nơi Fujii Itsuki yên nghỉ để chào và xin được chăm sóc cho Hiroko. Tình yêu của anh dành cho Hiroko rất mãnh liệt và quyết đoán, có lẽ chỉ có người như Akiba mới có thể ở bên một người yếu đuối như Hiroko.
Fujii Itsuki, người ta nói không nên phán xét người đã khuất, nhưng tôi vẫn phải viết vài dòng cho nhân vật này. Dù cậu ta đã đi xa, tôi không đồng tình với cách hành xử của cậu. Nếu Hiroko không phát hiện ra, có lẽ còn đỡ, nhưng bạn hãy thử đặt mình vào vị trí của Hiroko khi biết người ta yêu mình chỉ vì mình giống mối tình đầu của họ. Đã vậy, Fujii còn bắt chuyện với Hiroko bằng câu hỏi 'Cô Hiroko có tin vào tình yêu sét đánh không?', giờ nghĩ lại càng làm Hiroko đau khổ hơn. Nếu Fujii không xen vào, Hiroko có thể đã hạnh phúc bên Akiba. Cô cũng không phải đau lòng mỗi khi đọc thư từ Otaru. Có lẽ vì tôi theo đuổi tình yêu hoàn mỹ, nên việc Fujii làm là một sự lừa dối đối với Hiroko. Anh đã mua nhẫn, nhưng không ngỏ lời trước, liệu có phải lúc ấy anh đang nghĩ đến người khác không?
Hiroko là cô gái đáng thương. Sau khi người yêu mất, cô không quên được anh, thậm chí còn phát hiện ra sự thật đau lòng hơn. Hiroko yếu đuối, bất cứ điều gì liên quan đến Fujii cũng làm cô rơi nước mắt. Cô trân trọng việc viết thư đến Otaru, nghĩ rằng đó là cách Fujii vị hôn phu của cô gửi một người để nói chuyện với cô. Nhưng đến cuối cùng, cô đã bỏ tất cả những lá thư vào một phong bì và gửi lại Otaru. Cô viết:
Thân gửi Fujii Itsuki,
Những kỷ niệm này đều thuộc về bạn. Vì vậy, tôi nghĩ bạn nên giữ chúng. Tôi tin rằng anh ấy đã thích bạn. Nhưng may mắn thay đó là bạn. Cảm ơn bạn vì tất cả. Tôi sẽ viết thư cho bạn một lần nữa.
Hẹn gặp lại vào một ngày nào đó.
Watanabe Hiroko.
Tái bút,
Có lẽ bạn cũng thích anh ấy đúng không?
Trước đó, đêm trên núi tuyết, Hiroko kể về những kỷ niệm đẹp với Fujii và thử uống rượu quê mà cô không quen. Sáng hôm sau, Akiba rủ cô đi ngắm bình minh. Tôi tin rằng giây phút Hiroko khóc như một đứa trẻ là lúc cô trút bỏ hết nỗi buồn và sự ấm ức. Khi xuống núi, sau khi gửi lại mọi thứ cho Fujii Itsuki, cô sẽ hạnh phúc. Có thể cô sẽ đến với Akiba, có thể không. Nhưng cô sẽ không còn day dứt đau buồn nữa. Bình minh lên là dấu hiệu của một ngày mới.
Trong tình yêu không có đúng sai, nhưng tôi ước gì cậu bé Fujii đã dũng cảm bày tỏ tình cảm với cô bạn cùng tên thay vì chỉ viết tên cô ấy khắp các thẻ mượn sách trong thư viện. Ước gì cậu đã không tỏ tình với Hiroko mà quay lại tìm cô gái Fujii Itsuki và thổ lộ với cô ấy, thay vì chỉ để lại bức vẽ chân dung sau thẻ mượn sách. Đến bây giờ, có lẽ cô Fujii Itsuki sẽ ngỡ ngàng nhận ra tình cảm đó, nhưng cô vốn không yêu Fujii Itsuki kia. Cô có thể sẽ nhớ lại những kỷ niệm ngày ấy, nhưng không đau khổ như Hiroko. Nhưng liệu cô ấy có thật sự không để ý chút nào không? Những kỷ niệm được kể lại chi tiết và rõ ràng đến thế kia mà?
Đây có lẽ là câu chuyện Nhật dễ đọc nhất mà tôi đã đọc trong một thời gian dài. Văn phong ngắn gọn, từ ngữ giản dị, Iwai Shunji đã xuất sắc kể lại một câu chuyện tình yêu, mỗi nhân vật đều mang nỗi niềm và tâm tư riêng. Đến cuối truyện, tôi mới biết có một bộ phim dựa trên câu chuyện này. Tìm hiểu thêm trên mạng, tôi mới biết ban đầu tác giả không định viết sách mà chỉ muốn tạo nền cho bộ phim.
Văn học Nhật trong cảm nhận của tôi không bao giờ có kết thúc hạnh phúc. Luôn có một nỗi buồn nào đó. Nên với kết thúc của Thư tình, tôi không ngạc nhiên và cũng không giận dữ vì cái kết mở. Tất nhiên, tôi muốn một câu trả lời rõ ràng, công bằng hơn cho các nhân vật, nhưng quyết định của tác giả cũng có thể hiểu được. Chỉ là, giá mà...
Khi đang viết, tôi mới nhận ra mình chưa từng nghĩ đến tiêu đề Thư tình. Những bức thư giữa Kobe và Otaru đong đầy tình cảm, nỗi nhớ của Hiroko, hồi ức của Fujii, có lẽ vì thế mà tác giả chọn tên Thư tình. Xoay quanh những lá thư là câu chuyện của những con người liên quan đến nhau theo cách này hay cách khác, mang theo những cảm xúc mơ hồ giữa quá khứ và hiện tại.
Nếu không tên là Thư tình thì câu chuyện còn có thể có tên gì khác nữa nhỉ...?
Blue Phạm