Tháp Bánh Ít - điểm tham quan kiến trúc độc đáo của người Chăm

Tháp Bánh Ít là điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn khám phá về văn hóa và lịch sử của người Chăm. Nằm tại huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, đây là một cụm tháp cổ thuộc về dân tộc Chăm Pa.

Trong danh sách các điểm du lịch nổi tiếng ở Bình Định, tháp Bánh Ít là một điểm đến không thể bỏ qua. Đây là một trong những di tích kiến trúc độc đáo của người Chăm, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như Tháp Bạc, Tháp Thiện Mẫu, Tháp Thị Thiện, Thổ Sơn Cổ Tháp...

1. Tháp Bánh Ít - một cái nhìn tổng quan

• Địa chỉ: thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định
• Thời gian mở cửa: 07:00 - 18:00
• Giá vé tham quan: 20.000 VNĐ/người

Tháp Bánh Ít - địa điểm lịch sử đặc biệt

Tên gọi Tháp Bánh Ít được lấy cảm hứng từ hình dáng của nó, giống như những chiếc bánh ít - một món ăn truyền thống của người dân Bình Định. Ngoài ra, tháp còn được biết đến với tên khác là tháp Cầu Bà Di, do gần cầu Bà Di - một cây cầu cổ từ thời Pháp thuộc.

Tháp Bánh Ít bao gồm một nhóm tháp bao gồm 4 cấp độ, với tháp chính cao nhất là 22m. Đây là nơi tôn thờ các vị thần Hindu như Shiva, Vishnu, Ganesha và cũng là nơi tổ chức các nghi lễ tôn giáo của người Chăm.

Tháp Bánh Ít - một Di tích Kiến trúc Nghệ thuật Quốc gia

2. Phong cách thiết kế độc đáo của tháp Chăm Bánh Ít

Tháp Bánh Ít là một tác phẩm nghệ thuật kiến trúc của người Chăm, được xây dựng từ gạch đất nung và đá. Tháp kết hợp phong cách kiến trúc Mỹ Sơn A1 và Bình Định, tạo nên một nét độc đáo và đặc trưng.

Công trình kiến trúc này được trang trí bằng nhiều hoa văn và tượng điêu khắc, thể hiện các hình ảnh và ý nghĩa của Ấn Độ giáo. Tháp Bánh Ít Quy Nhơn chắc chắn là biểu tượng của sự bền bỉ và sáng tạo của người Chăm mặc cho những hư hại bởi thời gian cùng nhiều thăng trầm lịch sử.

Du lịch tháp Bánh Ít có gì thú vị? 

Khám phá kiến trúc đậm dấu ấn Chăm 

Quần thể tháp Bánh Ít bao gồm bốn tòa tháp khác nhau, phục vụ cho các mục đích tôn giáo và văn hóa của người Chăm. Quần thể này gồm tháp chính (Kalan), tháp cổng (Gopura), tháp hỏa (Kosagrha) và tháp bia (Posah). Theo những di tích còn lại, các nhà nghiên cứu ước tính rằng có nhiều công trình kiến trúc khác nữa ở đây, tạo thành một trung tâm tôn giáo đa dạng với nhiều kiểu dáng kiến trúc khác nhau.

Tháp Cổng (Gopura)

Tháp cổng (Gopura) là tháp nhỏ nhất, hình vuông, mái tháp hình bông hoa thể hiện sự đón tiếp và hướng dẫn các tín đồ vào nơi thờ cúng. Tháp Cổng đứng ở phía Đông, dưới chân đồi, nhỏ hơn tháp Chính về kích thước và độ tinh xảo, nhưng trông rất mạnh mẽ và vững vàng.

Tháp làm bằng gạch, cao 13m, nằm trên nền vuông mỗi cạnh 7m. Vòm cổng như một mũi lao chọc thẳng vào trời. Tháp có hai cửa đối diện nhau theo hướng Đông – Tây, thẳng hàng với cửa tháp Chính trên đỉnh đồi. Trên các mặt tường của tháp có trang trí các họa tiết hoa văn và các cửa giả hình mũi lao nhọn.

Tháp Bia (Posah)

Tháp Bia (Posah) có chiều cao hơn 10m, hình vuông, cách tháp Cổng 22m về phía Nam. Tháp có bốn cửa đối xứng ở bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc.

Mái tháp độc đáo, khác biệt với các tháp Chàm khác, đó là sự thu hẹp dần theo chiều cao. Mỗi tầng mái có một hàng bầu lọ cong ở hai đầu, như những quả bầu rượu nằm sát nhau, nên tháp còn được gọi là Tháp Bầu Rượu. Tháp Bia là nơi lưu giữ bia ký ghi lại công lao của các vị vua và thần linh được tôn sùng ở đây. Tuy nhiên, các tâm bia tại tòa tháp này hiện nay đã mất.

Tháp Chính (Kalan)

Tháp Chính (Kalan) là tòa tháp lớn nhất trên đỉnh đồi và có chiều cao lên đến 29,6m. Tháp có hình dạng bình đồ vuông, mỗi cạnh 12m với một cửa chính hướng Đông và ba cửa giả.

Cửa chính của tháp nổi bật với vòm hình mũi giáo, trang trí bằng phù điêu Kala ở giữa. Điềm mái vòm được khắc hình khỉ thần HaNuMan đang nhảy múa. Các cửa giả nhỏ hơn có phù điêu Gajasimha trên điềm mái. Tháp Hỏa nằm cạnh tháp Chính, phía tây tháp Bia, cao 10m, dài 12m, rộng 5m và tường dày 1,4m. Tháp có vai trò như nhà kho chứa các đồ tế của người Champa xưa.

Tháp Hỏa (Kosagrha)

Tháp Hỏa (Kosagrha) được xây dựng theo hình chữ nhật, khác với các tháp vuông khác. Tòa tháp cao 10m, dài 12m và rộng 5m. Đây là nơi lưu trữ và sắp xếp các đồ tế lễ trước khi đưa vào Tháp Chính, để cúng bái các vị vua và thần linh của người Champa cổ.

3.2. Ngắm nhìn bức tượng Shiva đặt bên trong tháp Bánh Ít

Tháp Chính là nơi thờ tượng thần Shiva cao 1,54m, rộng 1,06m, dày 0,56m. Bức tượng đã được phục chế lại vào năm 2013 theo bản gốc đang trưng bày ở bảo tàng Guimet (Pháp). Tượng là tác phẩm điêu khắc Chăm Pa cổ nhất ở Bình Định mang phong cách Chánh lộ của thế kỷ XI.

3.3. Chiêm ngưỡng các bức phù điêu đẹp mắt 

Quần thể tháp Bánh Ít khoe sắc với nhiều tượng, phù điêu uốn lượn, phản ánh văn hóa Chăm của thời kỳ này. Các linh vật thực và thần thoại như voi, hổ, Garuđa cũng được khắc nhiều trên quần thể tháp Bánh Ít.

4. Kinh nghiệm khám phá tháp Chăm Bánh Ít Bình Định

4.1. Thời gian nên đi

Nếu muốn du lịch Bình Định hay tháp Bánh Ít, bạn cần chọn thời điểm thích hợp và chuẩn bị cẩn thận. Thời gian lý tưởng là mùa khô từ tháng 1 đến tháng 8. Đây là lúc Quy Nhơn ít mưa và tiết trời rất đẹp giúp việc tham quan sẽ thuận tiện hơn. Nếu đến vào tháng 9 đến tháng 12, bạn cần xem trước dự báo thời tiết vì khoảng thời gian này thường có mưa.

4.2. Đường đi đến tháp Bánh Ít Tuy Phước Bình Định

Nếu muốn đến tham quan tháp Bánh Ít, bạn có thể chọn phương tiện là xe máy hoặc taxi từ trung tâm thành phố Quy Nhơn. Tháp Bánh Ít cách Quy Nhơn bao xa? Khoảng cách giữa hai địa điểm là khoảng 16km, mất khoảng 30 phút để di chuyển. Du khách có thể đi theo lộ trình sau: từ trung tâm thành phố Quy Nhơn, theo Quốc lộ 19 đi về hướng Tây. Khi đến vòng xoay thì rẽ vào ngã thứ hai, rồi đi thẳng khoảng 2km là đến nơi.

Nếu đi bằng xe máy, bạn nên đi vào buổi sáng hoặc chiều để tránh nắng nóng. Trong trường hợp đi bằng taxi Quy Nhơn, bạn nên gọi trước hoặc đặt qua ứng dụng để có giá tốt hơn. Bạn cũng nên thỏa thuận giá cả với tài xế trước khi lên xe.

4.3. Những thứ cần chuẩn bị và lưu ý

Khi du lịch tại tháp Bánh Ít - một trong những di tích kiến trúc Chăm Pa cổ nhất ở Bình Định, bạn cần chuẩn bị và lưu ý những điều sau:

• Mang theo những bộ quần áo mát mẻ, nón, khẩu trang, ô, kem chống nắng và nước uống.
• Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ tùy thân, vé tham quan và một số tiền mặt để mua đồ lưu niệm hoặc ăn uống.
• Tôn trọng di tích lịch sử, không chạm vào các tượng, phù điêu, không viết bậy hay vứt rác bừa bãi.
• Nên thuê hướng dẫn viên hoặc tìm hiểu trước về lịch sử, kiến trúc và ý nghĩa của các tháp để có trải nghiệm tốt hơn.

4.4. Gợi ý các địa điểm du lịch gần di tích tháp Bánh Ít 

Nếu bạn muốn khám phá thêm những địa điểm du lịch gần di tích tháp Bánh Ít, bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau:

• Chùa Thiên Hưng: Cách tháp Bánh Ít 8km là một ngôi chùa tráng lệ với kiến trúc Phật giáo miền Bắc và hiện đại. Chùa nổi tiếng với Ngọc Xá Lợi Phật được thỉnh từ Myanmar và là nơi sinh hoạt của nhiều giới tăng ni phật tử.
• Tháp Bình Lâm: Là một ngôi tháp cổ Chăm Pa tại thôn Bình Lâm, xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, cách tháp Bánh Ít 8,1km. Tháp có bình đồ vuông cao khoảng 20m được trang trí hoa văn tinh tế và kiến trúc hài hòa.
• Tiểu chủng viện Làng Sông: Công trình kiến trúc xưa theo phong cách Gothic này cách tòa tháp Bánh Ít 9,7km, được xem là “cái nôi” của chữ Quốc ngữ. Nơi đây có không gian xanh mát, cổ kính. Tiểu chủng viện Làng Sông còn lưu giữ nhiều kỷ vật quý giá của lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Tháp Bánh Ít là biểu tượng của văn hóa Chăm Pa cổ xưa, chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, kiến trúc và tâm linh. Điều này mang lại cho du khách những trải nghiệm độc đáo về vẻ đẹp kiến trúc, văn hóa của một nền văn minh lâu đời. Nếu bạn có cơ hội ghé thăm Quy Nhơn, đừng bỏ qua cơ hội thăm quần thể tháp nổi tiếng này để khám phá những bí mật lịch sử tại đây.

Không chỉ dừng lại ở đó, du khách còn có thể kết hợp du lịch Nha Trang trong chuyến hành trình khám phá miền Trung. Đây là thành phố biển sôi động cách Quy Nhơn khoảng 200km. Khi đến đây, bạn có thể khám phá các danh lam thắng cảnh nổi tiếng, tham gia nhiều hoạt động đặc sắc, thưởng thức đa dạng các món ngon... Đừng quên đặt phòng nghỉ dưỡng tại Vinpearl Nha Trang và tham gia vui chơi giải trí tại VinWonders Nha Trang.

Vinpearl Nha Trang là một hệ thống nghỉ dưỡng 5 sao quốc tế, nơi có không gian yên bình, khu khách sạn và resort sang trọng nằm ven biển. Ngoài ra, du khách còn được trải nghiệm các dịch vụ và tiện nghi cao cấp như spa làm đẹp, nhà hàng, quầy bar, hồ bơi...

VinWonders Nha Trang là điểm đến giải trí với những kỷ lục. Đây là nơi mang lại cho du khách nhiều trải nghiệm đáng nhớ với các trò chơi mạnh mẽ, công viên nước sôi động, show diễn thực cảnh độc đáo... đáp ứng mọi nhu cầu giải trí - vui chơi.