Bình Định - Đất địa linh, từng là trái tim của đế quốc Vijaya của Chăm pa. Tháp Bánh Ít, một trong những công trình kiến trúc Chăm pa hiếm có, là điểm đặc sắc của vùng đất này. Hãy cùng Mytour khám phá những điều thú vị về quần thể tháp Chăm pa cổ trong bài viết dưới đây nhé!
Kiến trúc Chăm Pa tại Việt Nam: Huyền bí và tinh tế
Chăm pa, đất nước cổ kính, nổi tiếng với những quần thể tháp Champa (hay thác Chàm), là biểu tượng của sự tôn kính đối với thần linh Hindu và Phật giáo. Bằng tiếng Chăm pa, những tuyệt tác này được gọi là kalan, tức 'lăng'.
Về kiến trúc tổng thể, tháp Champa được xây dựng từ những viên gạch nung màu đỏ đậm lấy từ đất địa phương. Trên đỉnh tháp được mài giũa thành nhiều hình dạng độc đáo, thường là hình bông hoa hoặc mũi nhọn của vòm mái hướng lên trời,... Bên trong tháp là không gian chật hẹp, có bàn thờ thần bằng đá và chỉ một cửa hướng về Đông (hướng mặt trời mọc).
Trong di sản văn hóa cổ đại của Chăm Pa, tháp Champa là biểu tượng kiến trúc tôn giáo duy nhất còn nguyên đến ngày nay, được bảo tồn kỹ lưỡng. Miền Trung Việt Nam hiện có khoảng 50 quần thể tháp Champa với tuổi đời từ 500 đến nghìn năm!
Có nhiều kiến trúc độc đáo như quần thể thánh địa Mỹ Sơn, tháp Po Nagar,... Trong số đó, ở Bình Định, có đến 7 tòa tháp Champa và tháp Bánh Ít nổi bật là một kiệt tác kiến trúc cổ độc đáo.
Giới thiệu về tháp Bánh Ít
Location: Phước Hiệp, Tuy Phước, Bình Định
Thời gian mở cửa tham quan: từ 7:00 đến 18:00 hàng ngày
Tháp Bánh Ít trên bản đồ Việt NamĐầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu về địa chỉ này. Trong quá khứ, tháp Bánh Ít được gọi là Tour d’argent bởi người Pháp, có nghĩa là tháp Bạc. Trong tiếng J’rai, nơi này có tên là Yang Mtian và trong tiếng Việt, chúng ta gọi là tháp Bánh Ít. Tên gọi này xuất phát từ việc nhìn từ xa, những ngôi tháp giống như chiếc bánh ít nên được đặt theo cách độc đáo này.
Tháp Bánh Ít nằm cách trung tâm thành phố 20km, đặt tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định; gần nhánh sông Kôn chảy qua. Bị bao bọc bởi đồi núi và sắc xanh của cỏ cây, tháp Bánh Ít trở nên như một nơi ẩn náu bí ẩn trong truyện cổ tích, đứng vững trên đỉnh đồi với diện mạo uy nghiêm và hùng vĩ, là dấu ấn lịch sử theo thời gian.
Tháp Bánh Ít khi nhìn từ bên hông. | Credit: InternetVề kiến trúc tổng thể, tháp Bánh Ít thực chất là một quần thể tháp Chăm gồm tổng cộng 4 tháp được xây dựng từ cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII với nhiều hình dáng và kích thước đa dạng, phục vụ các mục đích khác nhau. Gồm có tháp Cổng (Gopura), tháp bia (Posah), đền thờ chính (Kalan hay còn gọi là lăng) và tháp Hỏa (Kosagrha). Các khám phá gần đây chỉ ra rằng có thể còn nhiều kiến trúc khác tại đây, tạo nên một trung tâm tôn giáo hoàn chỉnh.
Tháp Bánh Ít nhìn từ phía chính diện. | Credit: InternetTrước đây, con đường lên thăm tháp Bánh Ít đầy khó khăn và phức tạp, phải quanh co từ bên trái của ngọn đồi để dần dần lên đến nhóm tháp. Tuy nhiên, di tích đã trải qua quá trình trùng tu và xây dựng lại hệ thống đường và bậc thang dẫn lên khu vực tháp. Do đó, bạn có thể dễ dàng đi lên các bậc thang dẫn đến tháp cổng, nơi bắt đầu hành trình đến tầng 1 của ngọn đồi. Ở tầng 1, nếu bạn theo con đường về phía tay trái, bạn sẽ đến tháp Bia (Posah). Nếu không muốn thăm tháp Bia, bạn có thể tiếp tục đi thẳng lên đến đỉnh đồi, nơi bạn sẽ gặp đền thờ chính (Kalan) to lớn và bên trái của đền chính là tháp Hỏa (Kosagrha).
Tháp Bia Posah. | Credit: VNEpressTháp Bánh Ít được coi là cụm tháp Chăm lớn nhất còn tồn tại tại Bình Định.
Kiến trúc của tháp Bánh Ít
Tráng lệ, hùng vĩ, đậm chất cổ xưa với kiến trúc phân chia thành nhiều lối thiết kế tinh tế, phức tạp và bền vững, mang theo nhiều ý nghĩa sâu sắc,
Như đã đề cập trước đó, tháp Bánh Ít bao gồm 4 tháp:
Tháp Cổng (Gopura)
Nhìn vào tên là bạn đã có thể suy luận về chức năng của khu vực này. Để bắt đầu hành trình tham quan quần thể tháp Bánh Ít, bạn sẽ phải đi qua Tháp Cổng. Trước đây, để đến đây, bạn phải theo con đường dốc từ bên trái, đi qua Tháp Bia và sau đó đến Tháp Cổng ở bên phải. Tuy nhiên, sau các đợt trùng tu, bạn có thể dễ dàng leo lên các bậc thang để đến Tháp Cổng, là lối vào tham quan quần thể tháp Bánh Ít.
Tháp cổng vươn cao khoảng 13m, được xây từ gạch đá ông, chỉ có một lối đi qua hai cửa mở ra theo hướng Đông Tây. Khung cửa được thiết kế theo lối kiến trúc Gopura đặc trưng, với vòm cửa hình mũi giáo xếp lớp hướng lên trên.
Tháp Cổng là điểm check-in phổ biến nhất, với tầm nhìn thẳng lên đền thờ chính. | Credit: hientuoileTháp Bia (Posah)
Sau khi vượt qua Tháp Cổng, tiếp tục lên trên đồi (tầng 1), rẽ sang bên trái và đi theo con đường mòn dẫn đến Tháp Bia với cấu trúc vuông vức, được xây từ gạch nung đỏ.
Một góc tháp che mình giữa những bụi cây xanh mướt. | Credit: mam_tom_ca_phaoĐền thờ chính (Kalan)
Đền thờ chính cũng là công trình lớn nhất trong quần thể tháp Bánh Ít, với chiều cao 29.6m đứng ngự trên đỉnh đồi, được xây dựng theo hình vuông với mái nhọn hướng lên trời. Bên trong đền là nơi trưng bày tượng thần Shiva để thờ cúng. Mặc dù có chút mài mòn do thời gian và chiến tranh, nhưng nơi này vẫn giữ được những tác phẩm điêu khắc tuyệt vời, tạo nên từ đôi bàn tay tài năng của người Chăm pa cổ xưa.
Tháp Bánh Ít với vẻ ngoài lưu giữ dấu ấn của thời gian. | Credit: _science_monke_Tháp Hỏa (Kosagrha)
Tháp Hỏa, với độ cao 10m, được tạo thành dưới dạng hình chữ nhật, từng phục vụ như một kho để lưu trữ đồ dùng cho các nghi lễ của người Chăm xưa. Tháp Hỏa còn được biết đến với cái tên thú vị khác là tháp Yên Ngựa, nhờ cấu trúc mái cong và lõm giữa giống hình dáng của một chiếc yên ngựa.
Góc chụp tháp Hỏa Kosagrha. | Credit: VNExpressNgoài việc khám phá tháp Chăm cổ tại Bình Định như tháp Bánh Ít, bạn cũng có thể tham khảo kinh nghiệm du lịch Quy Nhơn và khám phá thêm 10 địa điểm check-in Quy Nhơn để có dịp trải nghiệm nhiều điều thú vị cùng bạn bè.
Các địa điểm lưu trú hấp dẫn khi bạn du lịch Quy Nhơn, Bình Định
Resort Maia Quy Nhơn
Địa chỉ: Khu du lịch biển Nhơn Lý – Cát Tiến, thuộc Khu kinh tế Nhơn Hội, Thành phố Quy Nhơn, Phù Cát, Bình Định, Việt Nam
Giá: từ 3.246.150 VND/đêm
Khu resort Maia Quy NhơnTrong danh sách các khách sạn tại Quy Nhơn mà nhiều du khách đánh giá cao, không thể không kể đến Khu resort Maia Quy Nhơn. Nằm dọc theo bờ biển Nhơn Lý, Maia Resort Quy Nhơn tận hưởng không gian giữa khu vườn nhiệt đới và bãi cát vàng nắng. Tại đây, bạn có cơ hội thưởng thức ẩm thực độc đáo của Quy Nhơn, kết hợp với phong cách nghỉ dưỡng quốc tế.
Ngoài ẩm thực phong phú, du khách còn có thể thư giãn tại các biệt thự với hồ bơi riêng, không gian thoải mái và đầy đủ tiện nghi. Khu resort cách TP. Quy Nhơn 21,6km về phía Bắc và có bãi biển riêng trước mặt cho du khách.
Căn hộ Seaview - Altara Residences Quy Nhơn
Địa chỉ: 76 Trần Hưng Đạo, Phường Hải Cảng, Thành phố Quy Nhơn, Bình Định, Việt Nam
Giá: từ 791.775 VND/đêm
Căn hộ Seaview - Altara Residences Quy NhơnCăn hộ Seaview - Altara Residences Quy Nhơn có vị trí đắc địa gần bãi biển. Từ cửa sổ, du khách có thể thưởng thức khung cảnh biển tĩnh lặng với sóng vỗ nhẹ nhàng. Là căn hộ cao cấp, nơi này được bài trí ấm cúng, mang đến cảm giác như ở nhà và tạo điều kiện cho du khách nghỉ ngơi thoải mái nhất.
Phòng One Bedroom Apartment dành cho 2 người có diện tích 47m2 và Two Bedroom Apartment dành cho 4 người có diện tích 60m2 là sự lựa chọn tuyệt vời cho cặp đôi, gia đình hoặc hội bạn thân. Nơi này có ghế sofa, bàn ăn gia đình, bàn bếp và tủ lạnh, tạo điều kiện cho buổi tiệc tối và ngắm biển. Khách sạn nằm gần đầm Thị Nại và vịnh Quy Nhơn.
Kết luận
Đằng sau công trình kỳ vĩ là nền văn hóa cổ xưa, tạo nên địa danh lịch sử. Tháp Bánh Ít được tôn vinh là một trong 1001 công trình kiến trúc đặc biệt. Đến Quy Nhơn, Bình Định, hãy chọn Mytour để đặt vé máy bay, khách sạn, vé vui chơi và tour.