Tổng quan về tháp Dương Long
1.1 Tháp Dương Long ở đâu? Hướng dẫn cách đến thăm địa điểm nổi tiếng này
Địa chỉ: Xã Tây Bình, Huyện Tây Sơn, Bình Định
Thời gian mở cửa: Buổi sáng từ 7h30 đến 11h00, buổi chiều từ 14h00 đến 16h30, mỗi ngày trong tuần
Giá vé tham quan (cập nhật vào tháng 10/2023):
- Người lớn và trẻ em cao trên 1m2: 15.000 VNĐ mỗi vé
- Trẻ em cao dưới 1m2: Miễn phí
Tháp Dương Long nằm trên một ngọn đồi cao giữa hai làng An Chánh và Vân Tường, thuộc huyện Tây Sơn. Nó còn được biết đến với các tên gọi khác như tháp An Chánh, tháp Bình An hoặc tháp Vân Tường. Với chiều cao lên đến hàng chục mét, công trình kiến trúc nổi bật này là biểu tượng của sức mạnh và lòng kiên nhẫn tâm linh tại vùng đất Bình Định trong suốt hàng trăm năm qua.
Tháp Dương Long nằm khoảng 50km về phía nam của Thành phố Quy Nhơn. Để đến đây, bạn có thể lựa chọn nhiều phương tiện khác nhau như ô tô, xe máy, xe buýt, hoặc taxi. Nếu đi bằng phương tiện cá nhân, theo Mytour.vn, tuyến đường thuận lợi nhất là lái xe theo quốc lộ 1A đến ngã tư ở thị trấn Gò Găng, sau đó rẽ trái. Tiếp tục đi theo tỉnh lộ 636 khoảng 15km, rẽ trái vào xã Tây Bình để đến công trình tháp ấn tượng này.
Tháp Dương Long nằm ở huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Ảnh: @harry.sherry
1.2 Xuất xứ và lịch sử hình thành của tháp Dương Long Bình Định
Tháp Dương Long được xây dựng từ thế kỷ XII đến XIII, trong thời kỳ đỉnh cao của văn hóa Champa tại Bình Định. Điều này có nghĩa là công trình kiến trúc Chăm này đã tồn tại cùng với cộng đồng địa phương suốt 9 thế kỷ.
Phong cách kiến trúc và địa điểm xây dựng của tòa tháp cho thấy những đặc điểm chỉ xuất hiện trong thời kỳ Vijaya. Lúc này, người dân thường chuyển địa điểm xây dựng từ vùng đồng bằng lên những ngọn đồi cao, đồng thời theo đuổi phong cách kiến trúc với những họa tiết, hình thức độc đáo trên nền gạch.
Chính nhờ những đặc điểm này, vào năm 1980, tháp Dương Long đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật và Di tích quốc gia đặc biệt. Điểm du lịch Quy Nhơn này là minh chứng rõ ràng nhất cho giá trị văn hóa - tâm linh và kiến trúc cổ xưa của vùng đất này.
Tòa tháp đã tồn tại suốt 9 thế kỷ. Ảnh: @aloha.nguyen
Những yếu tố nào làm nên sự độc đáo của tháp Dương Long?
2.1 Hình dáng của tháp Dương Long
Nói chung, tháp Dương Long có nhiều đặc điểm tương đồng với các công trình đền thờ truyền thống của người Chăm. Phần đáy của tòa tháp được thiết kế hình vuông, trong khi phần thân có dạng góc nhọn hướng về phía cửa, tạo ra hình dáng giống như một chiếc búp trỏ thẳng lên trời. Đỉnh của tháp bao gồm nhiều tầng nhỏ dần lên và kết thúc với một phần chóp hình hoa sen độc đáo.
Ba tòa tháp trong quần thể kiến trúc có hình dáng giống như một chiếc búp. Ảnh: @shige076
Đỉnh của tháp bao gồm nhiều tầng nhỏ dần và kết thúc với biểu tượng hình hoa sen. Ảnh: TranNhatDuat
2.2 Vật liệu xây dựng và nghệ thuật điêu khắc
Tháp Dương Long được xây dựng bằng chủ yếu là gạch và đá. Điều này là một trong những điểm đặc biệt thể hiện rõ nét phong cách kiến trúc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ văn hóa Khmer. Vào đầu thế kỷ XX, nhà nghiên cứu H. Parmentier đã chỉ ra nhiều điểm tương đồng về hình dạng, cấu trúc và hoa văn điêu khắc trên nền gạch và đá xây dựng nên tòa tháp theo kiểu kiến trúc truyền thống của Khmer. Từ đó, thời kỳ xây dựng của tháp Dương Long được xác định là khoảng thế kỷ XII đến XIII.
Cụm tháp được xây dựng hoàn toàn từ gạch và đá
Các hoa văn, họa tiết hoặc hình tượng nghệ thuật được điêu khắc trực tiếp trên nền gạch và đá. Ảnh: @paworn
2.3 Chức năng tôn giáo
Chức năng tôn giáo được thể hiện qua hình tượng ba vị thần tối cao của Ấn Độ giáo là Brahma, Vishnu và Shiva, được thờ trong quần thể tháp Dương Long. Thông thường, một ngôi tháp lớn sẽ bao gồm ba tòa khác nhau, mỗi tòa dành cho việc thờ một vị thần riêng biệt. Ở Bình Định, tháp Bắc dành cho thần Brahma, tháp Giữa thờ Shiva, và tháp Nam dành cho Vishnu.
Mỗi tòa tháp trong quần thể di tích thờ một vị thần tối cao của Ấn Độ giáo
Lối kiến trúc của tòa tháp có nhiều điểm tương đồng với các ngôi đền thờ Champa truyền thống. Ảnh: @paworn
Trải nghiệm hoàn hảo hành trình khám phá vẻ đẹp của tháp Dương Long
3.1 Tham quan 3 cụm tháp Dương Long
Quần thể tháp Dương Long bao gồm 3 tòa tháp được xếp thẳng hàng, có chiều cao từ Nam - Giữa - Bắc lần lượt là 33m, 39m và 32m. Về quy mô, không có ngôi tháp Champa nào có thể so sánh được với công trình kiến trúc đặc sắc này. Hiện tháp Dương Long là cụm tháp gạch cao nhất Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Khi đến tham quan tháp Dương Long, bạn sẽ được trải nghiệm cận cảnh ba tòa tháp nằm trong quần thể kiến trúc này.
Tháp Nam: Đây là tòa tháp nguyên vẹn nhất trong quần thể với chiều cao khoảng 33m. Phần chân đế của tháp có bình đồ hình vuông rộng 14m, phần nhô ra từ cửa có chiều cao 0,76m. Tường của tháp được thiết kế bo góc giật cấp nhô dần về phía trước. Ngay dưới nóc là những đường gờ uốn lượn và loe dần ra để đỡ lấy bộ diềm mái được trang trí đầu voi và mình sư tử. Ở tòa tháp này, khung cửa chính được làm bằng đá sa thạch nhưng vòm cửa chính cùng các cửa giả trên mặt Nam và Tây đã bị sụp.
Tháp Giữa: Tòa tháp này cao 39m, được ví như phần đỉnh của quần thể kiến này, tuy nhiên có họa tiết trang trí không tỉ mỉ bằng hai công trình bên cạnh. Quanh các mặt tường của tháp là những trụ ốp đơn giản. Mỗi mặt như vậy sẽ có tổng cộng 7 trụ. Đầu của các trụ này được thiết kế hơi loe ra ngoài và gắn thêm những khối đá tạo thành nhiều dãi giật cấp. Chân đế hình vuông của tháp thì được ốp kín bằng các khối đá sa thạch.
Tháp Bắc: Theo thời gian, tháp Bắc là công trình bị hư hại nặng nhất trong quần thể kiến trúc. Tòa tháp có chiều cao khoảng 32m với hình dáng và kích thước tương đối giống tháp Nam. Phần viền được chạm khắc hình sư tử và voi trên những khối đá sẽ được sử dụng để ngăn cách thân tháp và chân đế.
Quần thể di tích này bao gồm ba tòa tháp được xếp thẳng hàng theo hướng Bắc - Nam. Ảnh: @myvan__vo
Tháp Dương Long với vẻ ngoài uy nghiêm, cổ kính, mang trong mình dấu vết của thời gian. Ảnh: @@jessie.phan_
3.2 Chiêm ngưỡng 2 công trình mở
Bên cạnh ba tòa tháp chính trong quần thể, điểm di tích này còn bảo tồn hai công trình kiến trúc khác ở phía Tây, được xây bằng gạch.
Công trình đầu tiên có hình vuông, mặt Đông - Tây dài 7,88m, mặt Bắc - Nam dài 7,52m, phần nhô ra ở mặt trước có chiều dài 3,16m. Trục chính của kiến trúc này đi qua hành lang ngăn cách tháp Giữa và tháp Nam.
Công trình thứ hai có hình dáng tương tự nhưng lớn hơn. Mặt Đông - Tây dài 11,20m, mặt Bắc - Nam dài 9,72m, phần nhô phía trước khoảng 1,12m. Trục chính hướng vào lối ngăn cách tòa tháp Bắc và tháp Giữa.
Quần thể tháp Dương Long nằm trên một gò đất lớn cùng với những công trình khác
3.3 Ghé thăm làng nghề chế tác gốm
Khi thăm tháp Dương Long, bạn cũng có cơ hội ghé thăm những làng nghề chế tác gốm truyền thống như Gò Cây Ké, Gò Hời… Các điểm tham quan này không chỉ cho bạn thấy quy trình chế tác gốm mà còn có thể mua những món đồ thủ công đẹp mắt làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè.
Làng nghề chế tác gốm là nét văn hóa truyền thống đặc trưng của Bình Định
Những điều cần lưu ý khi tham quan tháp Dương Long
Khi thăm tháp Dương Long, hãy nhớ:
- Không phá hoại, làm hỏng hoặc ảnh hưởng đến cấu trúc của tòa tháp
- Không mang theo các vật dụng có thể gây cháy nổ
- Không vứt rác bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường xung quanh
- Không thực hiện các hoạt động mê tín dị đoan
Tháp Dương Long hiện đang được bảo tồn và mở cửa để mọi người đến tham quan, khám phá. Điểm du lịch này xứng đáng được thêm vào danh sách du lịch của bạn khi bạn đến 'đất võ, trời văn' Bình Định.