Buzz
Gần đây, tôi đã xem nhiều hồ sơ CV đợi phỏng vấn. Điều bất ngờ là có rất nhiều CV của những người ở tuổi 35 xin việc ở những vị trí không liên quan tới công việc trước đó hoặc sẵn lòng nhận mức lương thấp hơn. Sau khi phỏng vấn 4 trường hợp, tôi nhận ra một câu chuyện phổ biến, thể hiện tâm trạng của nhiều người cùng thế hệ.
Vậy tại sao chúng ta có thể trở nên thất nghiệp ở tuổi 35?
1. Đề cao quá mức “kinh nghiệm”
Khi đạt tuổi 35, nhiều người tự tin về kinh nghiệm của mình. Nhưng nếu kinh nghiệm đó chỉ đến từ 1-2 công việc, thì thực tế chỉ là một vài năm lặp lại vài lần.
Nếu áp dụng nguyên tắc 10,000 giờ, mỗi ngày làm việc 8 tiếng, mỗi năm làm việc 250 ngày, thì cơ bản một người sẽ thành thạo trong 1 công việc sau 3-4 năm. Từ năm thứ 5 trở đi, họ sẽ trở thành những công nhân quen thuộc, không phát triển đáng kể. Tóm lại, kinh nghiệm từ năm thứ 5 trở đi trở nên vô ích.
“Quản lý không đảm bảo không bị thất nghiệp”. Đúng đối với các quản lý cấp cao, nhưng còn với team leader, manager, thì có quá nhiều người.
2. Lựa chọn giữa CV của người trẻ tuổi và người có kinh nghiệm, bạn sẽ chọn ai?
Tôi sẽ chọn người mang lại nhiều giá trị hơn, và có yêu cầu ít hơn về lương và chế độ.
Kinh nghiệm đôi khi lại là gánh nặng. Những người có “nhiều kinh nghiệm” thường có sự kém thích nghi, mong muốn áp dụng kiến thức từ công ty cũ sang công ty mới mà không điều chỉnh, tự mãn với thành công cũ mà quên rằng thị trường và khách hàng đã thay đổi.
Nhân sự có kinh nghiệm thường đòi hỏi mức lương cao và nhiều chế độ, cùng với xu hướng muốn thay đổi văn hoá công ty hiện tại. Đối với tôi, nhân sự trẻ có khả năng thích nghi và cập nhật kiến thức tốt hơn, cùng với yêu cầu lương và chế độ thấp hơn, là lựa chọn hợp lý hơn.
Với tôi, một nhân sự trẻ chỉ cần khoảng 2 năm kinh nghiệm có thể ngang bằng một người già 6 năm kinh nghiệm. Anh ta thích nghi tốt hơn, cập nhật kiến thức nhanh hơn, yêu cầu ít hơn về lương và chế độ. Ở công ty tôi, điều này không chỉ xảy ra một lần mà nhiều lần.
Những người trẻ thường bị cuốn vào vòng xoáy của cuộc sống: học xong đại học, làm việc, kết hôn, sinh con, và rồi cuộc đời trôi qua một cách đơn giản. Họ đã quên đi việc học và phát triển bản thân sau khi nhận bằng tốt nghiệp.
Họ không còn nhớ lần cuối mở một cuốn sách không phải tiểu thuyết là khi nào, hoặc học một khóa học để phát triển bản thân. Sau khi tốt nghiệp, họ dừng việc học và chỉ tập trung vào công việc và cuộc sống gia đình.
Sự nghiệp của họ không có sự phát triển nổi bật, chỉ làm việc văn phòng quen thuộc mà thôi. Họ chỉ tìm kiếm cuộc sống ổn định mà không muốn khám phá thêm về kiến thức và kỹ năng.
Cuộc đời của họ có thể đã tiếp tục êm đềm nếu không có sự cố như công ty phá sản hoặc mất việc.
Thị trường lao động đã thay đổi từ những năm 90. Các tổ chức phi chính phủ và quỹ quốc tế rút lui khỏi Việt Nam, khiến nhiều người mất việc và phải tìm kiếm nghề nghiệp mới.
Nhiều người sau đó phải chuyển sang nghề giáo viên hoặc kinh doanh tự do để kiếm sống, nhưng với mức thu nhập thấp hơn so với trước đây.
9% người Mỹ thất nghiệp ở độ tuổi từ 30-45 năm 2010. Trong bộ phim Up in the air, George Clooney đóng vai một chuyên viên tư vấn xử lý việc sa thải cho nhân sự già nua chi phí cao. Thị trường lao động Việt Nam đang chuyển dần tới thị trường quốc tế, nơi chỉ tồn tại những lao động có giá trị cạnh tranh. Việc thất nghiệp sau tuổi 35 không hiếm.
Cái thời làm công việc ổn định suốt đời đã qua. Không ai đảm bảo mức lương sẽ tăng đều đặn suốt cuộc đời. Có thể một ngày bạn phải tìm việc mới và bắt đầu lại từ con số 0. Việc chuyển đổi nghề nghiệp sau tuổi 35 là điều rất thực tế.
Rủi ro của việc phá sản là rất thực tế, có 370 công ty phá sản ở Việt Nam mỗi ngày. Điều này đồng nghĩa với việc hàng ngàn lao động sẽ tham gia vào thị trường lao động cạnh tranh. Những người già về tuổi nhưng thiếu kiến thức và kỹ năng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh.
Tôi luôn cảm thấy áp lực từ thế hệ trẻ năng động hơn, kiến thức quốc tế và được đào tạo bài bản. Thất nghiệp có thể không xảy ra với tôi, nhưng trở nên tụt hậu và dốt nát nếu không tiếp tục học hỏi và cố gắng.
Không ai đảm bảo bạn sẽ không thất nghiệp ở tuổi trung niên, nhưng có một số điểm quan trọng có thể giúp bạn chuẩn bị cho tương lai.
Không có cách nào đảm bảo bạn sẽ không thất nghiệp ở tuổi trung niên. Tuy nhiên, có những bước bạn có thể thực hiện để giảm thiểu rủi ro và chuẩn bị cho tương lai.
Thời gian mất việc của người trên 35 tuổi ở Mỹ trung bình là 53 tuần, so với 19 tuần của người trẻ. Kinh nghiệm không đem lại lợi thế lúc này.
Khủng hoảng tinh thần ở người mất việc trung niên nặng hơn nhiều so với người trẻ vì các lo lắng về chi phí gia đình, con cái, y tế và vay nợ. Sự bế tắc nghề nghiệp có thể dẫn đến trầm cảm và tự tử.
Mặc dù không thất nghiệp, nhưng thu nhập của người trên 45 tuổi đang giảm dần.
Tỷ lệ thất nghiệp ở bậc quản lý chỉ thấp hơn 8% so với nhân viên. Hãy học hỏi và không tự mãn!
Học hỏi và cập nhật kiến thức mới là cách đảm bảo giá trị của bản thân trên thị trường lao động. Hãy luôn học hỏi, không ngừng nâng cao kiến thức! Sự học là vĩnh cửu!
Xây dựng giá trị cá nhân không thể thay thế trong công ty và thị trường lao động, tạo ra thách thức mới hàng ngày và không để công việc trở nên đơn điệu. Đừng lặp lại công việc hàng ngày trong quá 6 tháng.
Lựa chọn làm công việc yêu thích từ khi còn trẻ hoặc sớm chuyển đổi nghề khi còn trẻ là quan trọng. Khó ai có thể sống cả cuộc đời với công việc họ ghét mà vẫn đạt được thành công.
Dù là chuyên gia hay quản lý, bạn cần phải học kỹ năng quản lý, đặc biệt là quản lý công việc của chính mình. Việc giao tiếp và làm việc nhóm cũng rất quan trọng, và những người khó hòa nhập thường sẽ bị sa thải trước. Đây có thể không phải là điều bạn thích nhưng đó là sự thật.
Cuộc sống không dành cho sự lười biếng, đặc biệt là khi còn trẻ.
