'Thay đổi smartphone mỗi năm' không hợp lý và có thể gây hại

(Tổ Quốc) - Sử dụng smartphone lâu dài không chỉ giúp bạn tiết kiệm tiền mà còn bảo vệ môi trường của 'Hành tinh xanh'. Vậy tại sao không nên nhỉ?

“Dạy nhà giàu tiêu tiền”?

Chắc chắn khi đọc tiêu đề bài viết này, câu hỏi hiện ra trong đầu của bạn sẽ là tại sao tôi lại nói về “Dạy nhà giàu tiêu tiền”? Nếu ai có tiền thì họ thường mua những thứ tốt nhất, những thứ mà họ thích nhất mà không cần phải quan tâm tới người viết?

Suy nghĩ của bạn là hoàn toàn đúng vì tôi không thể dạy mọi người cách chi tiêu, dạy họ phải “kiềm chế” niềm vui mua sắm vì có những người mua sắm mang lại niềm vui cho bản thân. Thậm chí có những người coi smartphone như một món trang sức, là cách thể hiện bản thân trong mọi hoàn cảnh, gặp đối tác và khách hàng.

Tuy vậy, điều này không có nghĩa là bài viết này không mang giá trị cho họ, dù bạn có “giàu nứt đố đổ vách” thì hãy suy nghĩ lại về việc thay đổi smartphone liên tục vì:

Công nghệ tiêu dùng gây ra ảnh hưởng không nhỏ đối với môi trường

Theo nghiên cứu của Deloitte Global trong năm 2022, ngành công nghệ tiêu dùng tạo ra 146 triệu tấn khí CO2 vào môi trường. Trong số này, 83% xuất phát từ việc sản xuất và vận chuyển 1.4 tỷ chiếc smartphone mới tới người dùng. Những sản phẩm công nghệ như máy tính bảng, TV, màn hình, laptop thường được sử dụng lâu dài hơn, không thay thế thường xuyên như smartphone.

Trung bình, quá trình sản xuất một chiếc smartphone tạo ra 85kg khí CO2. Điều này chưa tính đến ảnh hưởng đến nguồn nước và khai thác các kim loại hiếm như neodymium, europium, terbium...

Khi bị người dùng vứt bỏ, smartphone trở thành rác công nghệ (e-waste) và tiếp tục gây ảnh hưởng đến môi trường. Pin của smartphone chứa nhiều chất độc hại như chì, thủy ngân, kẽm... Theo Diễn đàn Chất thải thiết bị điện (WEEE Forum) vào 2022, có 16 tỷ chiếc smartphone đang sử dụng và 5 tỷ trong số đó sẽ trở thành rác điện tử vào cuối năm. Đây là con số lớn nếu so sánh với dân số thế giới khoảng 8 tỷ người.

Trong việc bảo vệ môi trường, mỗi cá nhân chỉ là một phần nhỏ. Nhưng nếu mọi người đều thay đổi suy nghĩ và tiếp tục sử dụng chiếc điện thoại cũ của mình thêm 1 - 2 năm nữa, không mua smartphone mới thì tác động lên môi trường sẽ giảm đi đáng kể.

Các thương hiệu công nghệ hiện nay đều đang nỗ lực giảm tác động đến môi trường, đặc biệt là Apple và Samsung. Apple sử dụng vật liệu tái chế như tungsten, vàng và thiếc để sản xuất các linh kiện trong smartphone của mình. Samsung trong chiến dịch “Bền vững” cũng đã sử dụng 12 linh kiện tái chế trong Galaxy S23 Ultra, gấp đôi so với Galaxy S22 Ultra trước đó.

Dù sử dụng vật liệu tái chế, mỗi chiếc smartphone mới vẫn ảnh hưởng đến môi trường do quá trình sản xuất và vận chuyển. Hiệu quả nhất vẫn là sử dụng sản phẩm cũ, giảm tiêu thụ sản phẩm mới. Đối với smartphone, việc này trở nên dễ dàng hơn bởi:

Smartphone có thể sử dụng được nhiều năm

Trong quá khứ, thị trường smartphone thay đổi rất nhanh, các sản phẩm cũ trở nên lỗi thời nhanh chóng. Nâng cấp từ iPhone 3GS lên iPhone 4, ta thấy sự thay đổi lớn về kiểu dáng, cấu hình và hiệu suất.

Các smartphone thời đó thường không có độ bền cao, dễ xuống cấp. Những chiếc máy như LG G2 thường bong tróc, vỡ nứt sau thời gian sử dụng ngắn. Khả năng chống nước cũng không được phát triển, khiến cho việc sử dụng trong môi trường nước không an toàn.

Bây giờ, bạn có thể sử dụng một chiếc smartphone trong 2, 3 hoặc thậm chí 4 năm là điều bình thường. Các nâng cấp trên smartphone “cổ điển” giờ đã chậm lại, không mang lại sự đột phá như trước. Đôi khi, việc nâng cấp từ iPhone 13 Pro lên iPhone 14 Pro không cần thiết. Một số người thậm chí sử dụng song song Galaxy S22 Ultra và S23 Ultra mà còn cầm nhầm vì 2 máy quá giống nhau.

Độ bền của các smartphone mới vượt trội so với các thế hệ trước. Việc làm máy nguyên khối, không thể tháo rời cũng như sự hiện diện của gioăng cao su, vật liệu chống nước đã giúp smartphone hiện nay có khả năng chống nước và bụi mạnh mẽ. Không thiếu những trường hợp smartphone bị ngâm nước nhiều tháng mà vẫn hoạt động bình thường.

Chất lượng hoàn thiện tổng thể cũng vô cùng ấn tượng. Các dòng máy cao cấp sử dụng các vật liệu như nhôm, thép và kính Gorilla Glass chống vỡ, thay vì nhựa và kính dễ vỡ như trước. Chiếc Galaxy S10+ tôi đã sử dụng trong 3 năm vẫn nhìn như mới sau vài lần rơi, và vẫn đáp ứng tốt nhu cầu hàng ngày.

Thị trường smartphone đang trải qua thời kỳ 'lỡ nhỡ'

Lý do các smartphone ngày nay không có nhiều cải tiến đáng kể về cả thiết kế và hiệu năng là do các nhà sản xuất đang gặp khó khăn trong việc đổi mới ý tưởng. Thiết kế bên ngoài từ dạng viền thẳng sang cong, rồi lại trở lại thẳng, hoặc như Samsung, từ màn hình cong dần sang phẳng. Công việc của họ ngày nay trở nên đơn giản hơn, chỉ là thay thế linh kiện mới và điều chỉnh thiết kế một chút để không giống với máy cũ. Với smartphone truyền thống, việc sáng tạo mới càng trở nên khó khăn.

Thị trường smartphone hiện nay có vẻ như đang ở giai đoạn “đi vào vòm quẹo”. Các smartphone truyền thống vẫn ra mắt nhưng không có gì đặc biệt, còn smartphone màn hình gập đã đạt được mức độ hoàn thiện nhất định nhưng vẫn có giá khá cao, chỉ dành cho những người có điều kiện. Đó chính là lúc tốt nhất để người dùng...

Tiết kiệm tiền để đầu tư vào những điều khác

Dù là người yêu công nghệ, tôi cũng hiểu lòng mong muốn của mọi người khi muốn sở hữu công nghệ mới nhất, tốt nhất. Tuy nhiên, tiền không phải là thứ mọc trên cây. Nếu bạn nhịn mua smartphone mới trong một năm, bạn có thể dành tiền cho những mục đích khác, có thể liên quan đến công nghệ hoặc không. Đó có thể là một cặp tai nghe không dây mới, một chiếc laptop phục vụ cho công việc, một robot dọn nhà sạch sẽ, hoặc một chiếc xe đạp điện để cải thiện sức khỏe và di chuyển.