Buzz
43% Gen Z lo sợ rằng họ không đủ tiền để sống một cuộc sống hạnh phúc.
Theo một nghiên cứu từ Interac - một mạng lưới liên ngân hàng tại Canada, thế hệ Gen Z đang bước vào thị trường lao động, trải qua những trải nghiệm tài chính đầu đời như mua sắm hàng tạp hóa, trả tiền thuê nhà và tiết kiệm cho kỳ nghỉ. Báo cáo chỉ ra rằng có khoảng 42% Gen Z cảm thấy căng thẳng, 32% lo lắng và 31% cảm thấy choáng ngợp hơn bất kỳ thế hệ nào trước đây khi đề cập đến tài chính của họ. Gen Z thừa nhận thường phải dựa vào nợ để quản lý tài chính của mình. Là “thế hệ ghi nợ tự nhận đầu tiên”, Gen Z có xu hướng sử dụng ghi nợ thường xuyên hơn (70%).
Cái nhìn tổng quan về con số này phần nào làm sáng tỏ vấn đề về tiền bạc đối với Gen Z. Họ lo lắng rằng vấn đề về tiền bạc sẽ làm giảm bớt kế hoạch và hoài bão của họ, không biết mình cần kiếm được bao nhiêu để đủ sống.
Tại sao thế hệ Z lo lắng nhiều về tài chính?
Mạng Xã Hội: Áp Lực và Thách Thức
Gen Z, sinh ra trong thời đại công nghệ, không chỉ đối mặt với vô vàn thông tin mà còn phải đối mặt với áp lực từ bạn bè. Hiện tượng 'FOMO' (Fear of Missing Out - Sợ Bị Bỏ Lỡ) là điều phổ biến trong giới trẻ ngày nay. Bạn bè chia sẻ hình ảnh du lịch, ẩm thực, hoặc những trải nghiệm đẹp, liệu bạn có cảm thấy ghen tị? Điều này có thể dẫn đến sự buồn bã, hối tiếc, và lo lắng rằng cuộc sống của mình không bằng người khác. Hoặc có thể là bạn cố gắng bắt kịp với trải nghiệm của người khác, ngưỡng mộ và bắt chước để chứng minh 'cuộc sống của tôi tuyệt vời nhất'.
Nhưng liệu bạn có thực sự là người chiến thắng trong trò chơi 'cuộc sống tuyệt vời nhất' không? Cuộc đời là một loạt các biến đổi và trải nghiệm, mỗi người có quan điểm riêng, nếu mãi mãi chạy theo trải nghiệm của người khác, liệu có khác gì sống một cuộc sống giả tạo? Trong cuốn sách 'Đừng Sợ Bỏ Lỡ Cuộc Đời' của Patrick J. McGinnis - người phát minh ra thuật ngữ FOMO, ông viết rằng 'Khi bạn để người khác và môi trường xung quanh chi phối quyết định, bạn đang từ bỏ quyền kiểm soát và không còn là chủ nhân của cuộc sống của mình'.
Thói Quen Chi Tiêu Không Kiểm Soát
Sống và lớn lên trên mạng xã hội cùng với áp lực đã đề cập có thể khiến cho Gen Z dễ mất kiểm soát trong việc chi tiêu. Hơn nữa, phương tiện truyền thông xã hội tạo ra áp lực thúc đẩy mọi người chi tiêu cho 'các dịch vụ giải trí', bao gồm ẩm thực, giải trí và du lịch. Gen Z có thể nhận ra thói quen chi tiêu không lành mạnh của mình, nhưng họ cảm thấy vô lực trước áp lực từ bạn bè. Để 'show' trên mạng xã hội rằng họ đang sống cuộc sống tốt nhất, Gen Z thúc đẩy bản thân chi tiêu quá đà, thậm chí nằm ngoài khả năng của mình. Điều này, kết hợp với áp lực tài chính, là một 'combo' nguy hiểm đẩy Gen Z vào chu kỳ thói quen chi tiêu không kiểm soát.
Trong bản báo cáo của Câu Lạc Bộ Khoai Tây, do phải đối mặt với áp lực thành công từ thế hệ trước, áp lực từ những điều chưa rõ ràng (nghề nghiệp, tài chính, gia đình, ...), và áp lực để tìm ra bản sắc cá nhân - đặc điểm của thế hệ này, thanh niên thường rơi vào trạng thái lo lắng, và thường gặp phải vấn đề về tâm thần. Do đó, không giống như các thế hệ trước, Gen Z cần một lượng tiền lớn để điều trị và ổn định tâm lý. Các phương pháp điều trị mà Gen Z lựa chọn ngày càng đắt đỏ. Một số cách thường được chọn như xem tarot, tụ tập bạn bè, du lịch, tham gia các khóa thiền... Nếu thanh niên không thực hiện được những phương pháp giải tỏa tâm lý, vấn đề về tâm thần sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
Giải pháp cho vấn đề này chỉ có thể là nhận thức và thay đổi. Tư vấn tài chính Robert Forrest cho biết chỉ khi những thói quen chi tiêu không lành mạnh này gây ra những kết quả không như mong đợi, đến mức chúng ta không thể chịu đựng nổi nữa, chúng ta mới nhận ra và thay đổi chúng.
Thiếu kiến thức về tài chính cá nhân
Theo khảo sát của Experien, 57% thế hệ Gen Z không biết có bao nhiêu tiền trong tài khoản tiết kiệm của họ. Sự phát triển của các phương thức thanh toán, mỗi lần mua hàng chỉ cần “quẹt” và “quẹt”, điều này khiến chúng ta không ý thức được trong ví của mình còn bao nhiêu, chúng ta đã chi tiêu bao nhiêu trong mức chi dành cho tháng này. Trong một lần tham gia workshop về tài chính, tôi nghe được một điểm rất đúng đắn đó là chúng ta thường chi tiêu trước rồi mới tiết kiệm, trong khi những khoản chi của chúng ta đôi khi không được kiểm soát, dẫn đến việc tiết kiệm không nhiều, thậm chí không tiết kiệm được gì cả. Tôi rất ấn tượng với ý kiến này vì nó giống như tình hình của tôi.
Do đó, việc trang bị kiến thức về chi tiêu, tài chính và biết đầu tư đúng cách sẽ giúp giảm bớt nỗi lo về tiền của chúng ta.
Giảm bớt lo lắng về tiền bạc
Là một Gen Z mới bắt đầu tiến vào cuộc sống làm tiền, mình cũng thường xuyên đối diện với vấn đề tài chính cá nhân. Mặc dù không phải là chuyên gia tài chính đưa ra lời khuyên, cũng không có nhiều kinh nghiệm trong vấn đề tiền bạc nhưng mình muốn chia sẻ những gì mình học được từ mọi người xung quanh và từ chính bản thân khi bắt đầu tự mình trải nghiệm việc chi tiêu từ năm thứ 2 trở đi.
Trong quá trình nghiên cứu về chủ đề này, mình đã đọc được nhiều chia sẻ từ các bạn trẻ. Họ dành thời gian và công sức để kiếm tiền để có thể sống thoải mái theo đúng nhu cầu của bản thân và gia đình, nhưng sau đó họ nhận ra rằng bên trong họ vẫn còn rất nhiều bất ổn. Họ nhận ra rằng tiền bạc có thể giúp họ 'tồn tại', nhưng tâm hồn mới là thứ giúp họ thực sự 'sống'.
Biết rõ những ưu tiên của bản thân là cách để chi tiêu thông minh và điều chỉnh thói quen chi tiêu. Cảm giác áp lực trong cuộc cạnh tranh tài chính là điều không thể tránh khỏi và cần phải chấp nhận. Chúng ta luôn muốn những thứ tốt đẹp hơn, mới mẻ hơn, đặc biệt trong thế giới ngày nay với sự ảnh hưởng của mạng xã hội và các quảng cáo liên tục trên các nền tảng truyền thông. Điều này khiến chúng ta dễ mất kiên nhẫn và nghĩ rằng sẽ hạnh phúc hơn nếu có những thứ đó. Đó là lúc quan trọng để nhận biết những ưu tiên của mình và quyết định chi tiêu một cách thông minh. Ví dụ, nếu việc khám phá là ưu tiên hàng đầu của bạn và tham gia một chuyến đi làm cho bạn thực sự hạnh phúc, nhưng bạn lại chi tiêu vào các thiết bị công nghệ mới nhất hoặc những trang phục thời trang, hãy suy nghĩ kỹ, tự hỏi liệu chúng có giúp bạn tiến gần hơn đến mục tiêu của mình hay không. Chi tiêu theo cách làm tăng cường chất lượng cuộc sống và mang lại hạnh phúc cho bạn sẽ giảm bớt áp lực cạnh tranh với những người khác về tài chính.
Nếu số tiền chúng ta kiếm được là yếu tố quyết định cho hạnh phúc của chúng ta, thì chúng ta sẽ không bao giờ đạt được hạnh phúc... Đó là kết luận từ các nghiên cứu, thường thì mọi người không cảm thấy hạnh phúc sau khi họ kiếm được đủ tiền để đáp ứng các nhu cầu hàng tháng của họ. Thay vào đó, hãy tìm kiếm hạnh phúc trong quá trình phát triển. Nếu bạn tìm thấy hạnh phúc trong quá trình phát triển, bạn sẽ luôn cảm thấy hạnh phúc vì bạn có thể liên tục phát triển - và khi đó, tình hình tài chính, cụ thể là tiền bạc, sẽ không còn quan trọng nữa. Vì vậy, mức độ hạnh phúc có thể tăng hoặc giảm theo thu nhập, nhưng cảm giác hạnh phúc thực sự của một người cuối cùng sẽ phụ thuộc vào hoàn cảnh sống, giá trị và nhu cầu cá nhân của họ.
