Buzz
Bài Viết Tiết Lộ Phần Cốt Truyện Của Series The Last of Us Đang Phát Sóng Trên HBO Max. Dù Dựa Trên Trò Chơi Nhưng Phim Mang Đến Một Số Chi Tiết Khác Biệt So Với Cốt Truyện Trò Chơi Để Tạo Ra Điểm Nhấn Riêng, Không Phải Bản Sao Y Hệt Trò Chơi. Nếu Bạn Chưa Có Thời Gian Xem Hoặc Muốn Chờ Series Chiếu Hết Rồi Mới Xem, Hãy Bookmark Bài Này Để Đọc Sau.
Cách Đây Mấy Năm, Series Chernobyl Của HBO Đã Tận Dụng Năm Tập Phim Để Kể Lại Câu Chuyện Thảm Hoạ Hạt Nhân Tại Nhà Máy Điện Chernobyl Năm 1986 Một Cách Hấp Dẫn. Đạo Diễn Craig Mazin Đứng Đầu Dự Án, Đây Là Một Trong Những Tác Phẩm Truyền Hình Được Khen Ngợi Nhiều Nhất Trước Khi Đại Dịch COVID-19 Bùng Phát, Đồng Thời Nhận Nhiều Giải Emmy.
Tác Phẩm Mới Nhất Của Craig Mazin Là Bộ Series Dựa Trên Tựa Game Kinh Điển Của Naughty Dog Phát Hành Năm 2013, The Last of Us. Đến Thời Điểm Viết Bài Này, Phim Đã Chiếu 2 Tập Và Sẽ Tiếp Tục Chiếu Tập 3 Vào Ngày 29/1, Trong Tổng Số 9 Tập. Phim Khám Phá Thế Giới Hậu Thảm Hoạ Tận Dụng Tốt Tính Cách Của Game, Mô Tả Sự Biến Đổi Kinh Hoàng Của Những Người Bị Nấm Ký Sinh Thành Zombie Đẻ Máu Khát. Pedro Pascal Và Bella Ramsey Cũng Nhận Được Nhiều Lời Khen Ngợi Về Diễn Xuất.
Nhưng Trong Thế Giới Khoa Học Thuần Tuý, Không Liên Quan Đến Giải Trí, Cordyceps, Một Chi Nấm Ký Sinh Thực Tế Trong Ngành Nấm Túi, Là Gì? Chúng Có Nguy Hiểm Đến Mức Gây Ra Thảm Hoạ Zombie, Hủy Diệt Đại Đa Số Loài Người Như Trong Game Không? Đồng Thời, Đông Trùng Hạ Thảo, Một Món Đông Dược Đắt Đỏ, Chính Là Sản Phẩm Dạng Ký Sinh Trên Cơ Thể Sâu Bướm Của Nấm Ophiocordyceps Sinensis, Loài Nấm Nổi Tiếng Nhất Của Chi Cordyceps.
Game Thực Sự Cũng Lấy Cảm Hứng Từ Đời Thật
Nếu Cảm Nhận Hình Ảnh Zombie Trong The Last of Us Là Kinh Dị Và Ghê Tởm, Hãy Đổ Lỗi Cho Series Planet Earth Của Đài BBC, Đặc Biệt Là Phần Khám Phá Rừng Xanh Của David Attenborough Năm 2006.
Ảnh Hưởng Từ Hình Ảnh Chú Kiến Bị Nấm Cordyceps Ký Sinh, Mọc Cây Trên Đầu, Và Ứng Xử Thay Đổi, Là Nguyên Cảm Hứng Cho The Last of Us Của Đạo Diễn Bruce Straley Và Giám Đốc Sáng Tạo Neil Druckmann Của Naughty Dog. “Một Thứ Tưởng Chỉ Có Trong Phim Viễn Tưởng, Cơ Thể Thực Vật Cordyceps Bắn Ra Từ Đầu Con Kiến,” Ngài Attenborough Diễn Giải Trong Phim Tài Liệu.
Trong Cuộc Phỏng Vấn Với GamesBeat Năm 2013 Khi The Last of Us Phát Hành, Straley Và Druckmann Không Ngần Ngại Thừa Nhận Việc Họ 'Bê Nguyên Xi” Nội Dung Bộ Phim Tài Liệu. Straley Thậm Chí Còn Khẳng Định Zombie Kiến Trong Planet Earth Chính Là Điểm Nhấn Tạo Nên Sự Khác Biệt Đặc Biệt Của Trò Chơi. Dĩ Nhiên, The Last of Us Bản Game Cũng Bám Rất Sát Cách Cordyceps Sinh Sôi Ngoài Đời Thật.
Vòng Đời Của Loài Nấm Đông Trùng Hạ Thảo Tuyệt Vời Nhưng Cũng Đầy Đe Dọa. Những Chú Kiến Bị Bào Tử Ophiocordyceps Nắm Chặt Trong Rừng Sẽ Bị Nhiễm Nấm. Bào Tử Này Thích Nghi Tốt Ở Não Bộ Và Cơ, Thay Đổi Hành Vi Của Chú Kiến.
Chú Kiến Bị Những Hợp Chất Này Điều Khiển, Bò Lên Chiếc Lá Trên Cao Và Cắn Chặt Vào Đó. Mầm Nấm Nổ Bung, Phát Tán Bào Tử Ra Khắp Nơi, Tìm Kiếm Con Mồi Mới.
Quá Trình Này Cực Kỳ Cụ Thể. Một Loài Nấm Ophiocordyceps Chỉ Tấn Công Một Loài Kiến Duy Nhất, Thậm Chí Là Một Loài Kiến Riêng Biệt. Điều Này Nằm Ở Cách Nấm Điều Khiển Tâm Trí Của Con Mồi. Nghiên Cứu Năm 2014 Phát Hiện Ophiocordyceps Tiến Hoá Đến Mức Tạo Ra Những Chất Hoá Học Điều Khiển Tâm Trí Của Đúng Một Loài Kiến, Loài Kiến Khác Lại Không Bị Ảnh Hưởng.
Các Kiến Thức Thực Tế Của Các Nhà Khoa Học Về Nấm Ký Sinh Sau 10 Năm The Last of Us Phát Hành Lần Đầu Cũng Đã Rất Khác.
Planet Earth Của BBC Được Công Chiếu Năm 2006. Loài Nấm Ký Sinh Tấn Công Con Kiến Trong Phim Được Đặt Tên Khoa Học Là Cordyceps Unilateralis. Đến Năm 2007, Các Nhà Khoa Học Phát Hiện Nhiều Loài Cordyceps Mới, Tấn Công Cả Kiến, Sâu Bướm Lẫn Nhện. Chi Ophiocordyceps Được Hình Thành. Game Thì Coi Cả Hai Cụm Từ Này Là Một, Nhưng Ý Nghĩa Của Chúng Giờ Rất Khác Biệt, Còn Các Nhà Khoa Học Thì Vẫn Chấp Nhận Gọi Chung Các Loài Nấm Này Bằng Cái Tên Cordyceps.Dòng Thời Gian Thảm Hoạ Của The Last of Us
Nếu Đã Chơi Game, Hẳn Anh Em Cũng Biết Nguồn Gốc Đại Dịch Zombie Trong The Last of Us Không Được Mô Tả Quá Kỹ Và Chi Tiết, Thay Vào Đó Anh Em Phải Đi Mò Mẫm Những Mẩu Báo Và Ghi Chú Rải Rác Khắp Thế Giới Game, Với Một Vài Mẩu Thông Tin Nói Rằng Loài Nấm Biến Người Thành Zombie Có Nguồn Gốc Từ Nam Mỹ. Còn Series Của HBO Thì Đào Sâu Hơn Vào Nguồn Gốc Loài Nấm Ký Sinh Trong Não Người. Vậy Là Chúng Ta Có Thêm Chút Ít Bằng Chứng Để Xác Định Tính Khả Thi Của The Last of Us Ngoài Đời Thực.
Dòng Thời Gian Của The Last of Us Theo Cách Hiểu Chung Sẽ Như Thế Này: 
Cô Ratna Hỏi Vì Sao Mẫu Bệnh Phẩm Lại Có Chứa Chlorazol, Thứ Thường Đường Dùng Xác Định Bào Tử Nấm Trong Những Sợi Tóc, Móng Tay Hoặc Mẫu Vật Khác Của Con Người. Lý Do Là Cô Khẳng Định Với Viên Sĩ Quan Cảnh Sát Rằng “Cordyceps Không Sống Được Trong Cơ Thể Người.” Sau Đó Cô Ratna Giám Định Thi Thể Người Phụ Nữ Ở Nhà Máy Xay Sát, Phát Hiện Ra Cả Cơ Thể Đã Bị Nấm Cordyceps Sinh Sôi Nảy Nở Bên Trong.
Nhà Khoa Học Này Sau Đó Đưa Ra 1 Lời Khuyên Duy Nhất: Toàn Thành Phố Phải Bị Cô Lập, Đánh Bom San Bằng, Kể Cả Toàn Bộ Hàng Triệu Dân Cư Bên Trong.
Ngày 26/9/2003, Đại Dịch Nấm Ký Sinh Lan Sang Mỹ. Ngày Này Được Gọi Là Outbreak Day. Ở Austin, Texas, Những Dấu Hiệu Đầu Tiên Mô Tả Thảm Hoạ Là Rất Rõ Ràng, Khi Xe Cứu Thương Phóng Quanh Thành Phố Lúc 3 Giờ 15 Phút Chiều.
Rạng Sáng 27/9, Đại Dịch Chạm Đến Ngưỡng Tới Hạn, Không Còn Kiểm Soát Nổi Nữa. Máy Bay Cắm Thẳng Đầu Xuống Đất. Đường Cao Tốc Ra Vào Austin Bị Quân Đội Chặn. Nhiều Chính Trị Gia, Bất Chấp Lời Khuyên Ở Yên Trong Nhà, Quyết Định Tháo Chạy.
Vào Sáng Thứ 2, Ngày 29/9, Joel Kể Lại Cho Ellie (Trong Phim): 'Chẳng Còn Gì Hết.'Liệu Đại Dịch Này Có Xảy Ra Được Không?
Trả Lời Ngắn Gọn: Không Có Khả Năng. Trả Lời Dài Hơn: Có Thể, Nhưng Với Rất Rất Nhiều Điều Kiện. Hai Yếu Tố Quan Trọng Trong Cốt Truyện The Last of Us Bản TV Series: Biến Đổi Khí Hậu Và Quá Trình Sinh Sôi Của Bào Tử Nấm
Một Đoạn Phỏng Vấn Năm 1968 Mô Tả Lo Sợ Với Bào Tử Nấm, Điều Mà Thế Giới Giả Tưởng Đã Chứng Kiến 35 Năm Sau.
Công Bố Kết Quả Nghiên Cứu: Côn Trùng, Thực Vật, Và Lưỡng Cư Có Hệ Thống Tự Điều Hoà Nhiệt Độ, Làm Chậm Quá Trình Sinh Sôi Của Bào Tử Nấm.
Tất Nhiên, Con Người Vẫn Có Thể Nhiễm Nấm - Candida Auris, Mối Nguy Ở Bệnh Viện.
Phó Giáo Sư Julianne Djordjevic: “Nấm Thường Tấn Công Những Người Đang Có Sẵn Bệnh Nền.”
Giả Thuyết Về Nhiệt Độ Của Trái Đất Trong The Last of Us HBO: Nhiệt Độ Cao Có Thể Tác Động Đến Loài Nấm, Dẫn Đến Sự Đột Biến và Thích Nghi.
Tuy Nhiên, Ví Dụ Để Phủ Nhận Giả Thuyết: “Đông Trùng Hạ Thảo” Tại Tây Tạng Suy Giảm Do Trái Đất Ấm Lên Quá Nhanh.Bào Tử và Tua Rua
Cordyceps Sinh Sôi Như Thế Nào? Tốc Độ Ra Sao? Ophiocordyceps, Nấm Túi, Tồn Tại Trong Rừng Ôn Đới và Sinh Sản Nhờ Bào Tử. Craig Mazin thay đổi quan trọng trong The Last of Us, không như Neil Druckmann. Bào tử không lây lan giữa người với người mà thay vào đó là 'tua rua'. Người nhiễm nấm có thể lây bệnh bằng cách vét cắn, khác hoàn toàn so với thực tế. Cốt truyện cần giải quyết lỗ hổng này.
Lỗ Hổng Quan Trọng Cần Xử Lý Trong Cốt Truyện The Last of Us.
Joel và Ellie rảo bước qua đống đổ nát, Joel giải thích về đại dịch Cordyceps và cách bào tử nấm lan qua lương thực toàn cầu: bánh mỳ, đường, ngũ cốc.
Câu chuyện tương tự đã xảy ra trong lịch sử thực tế. Nạn đói tàn khốc ở Ireland thập niên 1840-1850 do loại nấm Phytophthora infestans phá hủy mùa vụ khoai tây, không phải là đại dịch zombie nhưng vẫn là một ví dụ về cách nấm có thể ảnh hưởng đến nhiều người.
Còn phần về 'rễ nấm' giúp lây lan bào tử nấm là điều khó tin, thậm chí là tuyệt đối hư cấu, nhưng tập truyện nói về sự tồn tại của chúng. Dù hư cấu, thì chính quyền phải quản lý tệ để zombie bị thức giấc qua 'rễ nấm' là điều không thể tin được.
Tess giải thích cho Ellie về lý do thảm hoạ zombie, nhưng cách bào tử nấm có thể liên lạc để điều khiển vật chủ là điều không thể tin được. Chính quyền phải quản lý tệ mới khiến zombie tìm mồi như thế.
Nói chung, để những điều mô tả trong The Last of Us trở thành hiện thực, Cordyceps cần một đột biến cực kỳ lớn, tiến hoá toàn diện. Để thảm hoạ xảy ra, loài nấm này phải tiến hoá đến mức bản đồ gien khác biệt hoàn toàn. Cordyceps xuất hiện trong lương thực cũng khó khăn, trừ khi kho chứa đầy kiến, nhện và ngài.
Tất cả chỉ cho phép Cordyceps tấn công con người, nhưng để điều khiển tâm trí vật chủ là một chuyện khác. Một số hợp chất từ nấm có thể thay đổi suy nghĩ con người, nhưng để biến con người thành zombie và điều khiển bào tử nấm, có lẽ cần hàng nghìn năm để loài nấm Ophiocordyceps tiến hoá đến mức đó.Sự sống và cái chết
Một điểm ít được đề cập trong The Last of Us là tại sao nhiều zombie có thể sống hàng chục năm. Ví dụ như con Clicker đáng sợ trong tập 2. Trong tập đó, Ellie hỏi về những zombie 'đầu tách làm đôi và sống ở nơi tối tăm như dơi'. Joel và Tess biết ngay đó là loại zombie nào. Clicker thường xuất hiện ở những nơi tối tăm và ẩm như những tòa nhà bỏ hoang, ống cống và tầng hầm. Trong game, ánh sáng và không khí thông thoáng tạo điều kiện không lý tưởng cho bào tử nấm. Nhưng trong phim, không còn bào tử, nên Clicker xuất hiện ở những nơi đó trở nên không hợp lý.
Chúng được gọi là Clicker vì não bộ bị nấm phá hủy tới mức không có đôi mắt, dùng tai và âm thanh răng rắc rợn để theo dõi không gian xung quanh.
Vậy, về mặt khoa học, làm thế nào Cordyceps khiến thi thể tồn tại lâu đến như vậy sau khi quá trình trao đổi chất kết thúc và não bộ mất khả năng điều khiển cơ thể? Có khi chỉ vài tháng đến vài năm, thi thể có thể chỉ còn lại bộ xương mà thôi, chẳng thể trở thành Clicker được.
Để giải thích khoảng trống khoa học này, tiến sĩ Neumann trong phim nói như thế này. Một số chất từ nấm mà chúng ta sử dụng làm thuốc, như Penicillin chẳng hạn. Những chất kháng sinh như vậy giúp thi thể không bị thối rữa do vi khuẩn. Penicillin là một ví dụ, còn Cyclosporin, một chất ức chế miễn dịch mạch, là một ví dụ khác.
Vì vậy, lý thuyết là, đại dịch zombie do nấm Cordyceps gây ra có thể giúp vật chủ và nấm cộng sinh, kéo dài sự tồn tại và di chuyển của chúng trong nhiều chục năm. Nấm đã đột biến rồi, đúng không anh em nhỉ?Nấm Cordyceps có vẻ không ghê rợn nhưng tác động của chúng có thể tạo ra thảm hoạ
Mặc dù không đáng sợ như trong phim và trò chơi kinh dị, nhưng hậu quả của các loài nấm đối với mùa màng có khả năng tạo ra những vấn đề nghiêm trọng về an ninh lương thực. Về mặt này, các nhà nghiên cứu đang lo ngại về sự kháng thuốc của một số chủng nấm. Theo một báo cáo khoa học xuất bản trên tạp chí Science năm 2018, trong suốt lịch sử của loài người, nấm mốc đã làm hủy hoại khoảng 1/5 tổng sản lượng lương thực trồng trọt. Nguy hiểm không chỉ đến từ đại dịch mà còn từ những đợt dịch kép. Một đợt dịch có thể làm suy yếu sức mạnh của hệ miễn dịch con người, tạo điều kiện cho đợt dịch thứ hai bùng phát. COVID-19 và nấm đen là ví dụ điển hình. Nghiên cứu trên bệnh nhân từ 18 quốc gia vào năm 2022 đã kết luận rằng nhiễm nấm đen là một hậu quả ít được nhắc đến của những trường hợp COVID-19 nặng.
Virus COVID-19 đã làm suy yếu hệ miễn dịch, mở cơ hội cho chủng nấm đen Mucormycetes tấn công hệ hô hấp và não, gây nên bệnh nhiễm nấm đen (Mucormycosis). Bệnh này ảnh hưởng nhiều đến nam giới nhiễm COVID-19 và những người mắc tiểu đường.
Tóm lại, việc Cordyceps đột biến gây ra đại dịch zombie có thể là nguồn cảm hứng cho series game hoặc phim kinh dị. Nhưng ngoài thế giới ảo, Cordyceps không phải là mối đe dọa đối với con người. Ngược lại, nhiều loại nấm khác có thể gây tổn thương nặng nề cho sức khỏe và an ninh lương thực toàn cầu. Đáng tiếc là chúng ta vẫn chưa có đủ khả năng đối phó hiệu quả với những mối nguy từ những loại nấm đó.
Theo Cnet
