Theo các đề xuất quy định mới, hoạt động kinh doanh xe hơi sẽ bị hạn chế nghiêm ngặt, thậm chí cả đối với các loại xe chở khách từ 10 chỗ trở lên, xe chuyên dụng, xe tải, xe cũ, mới nhập khẩu, xe lắp ráp trong nước... cần phải có sự ủy quyền từ nhà sản xuất chính thức về cơ sở dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng. Điều này khiến cho doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn, và thị trường có nguy cơ bị các tập đoàn lớn chiếm đóng. Rủi ro về việc sử dụng xe hơi đang trở nên rõ rệt.
Trong báo cáo gửi đến Thủ tướng Chính phủ về Thông tư 20/2011/TT-BCT, ngày 18/8/2016, Bộ Công Thương đã thừa nhận: Thông tư 20 không phải là biện pháp toàn diện và tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo an toàn giao thông.
Cụ thể, Thông tư 20 chỉ điều chỉnh cho các loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống, không điều chỉnh cho các loại phương tiện khác, trong khi rủi ro liên quan đến việc an toàn và vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng đều là như nhau. Ngoài ra, Thông tư 20 chỉ áp dụng cho hàng nhập khẩu, không áp dụng cho hàng sản xuất trong nước.
Để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo an toàn giao thông, các quy định như Thông tư 20 cần được áp dụng đồng nhất cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông, không phân biệt là xe chở người hay hàng, không phân biệt nơi sản xuất. Cơ quan duy nhất có thẩm quyền ban hành các quy định như vậy là Bộ Giao thông Vận tải, và quy định đó cần được áp dụng trên phạm vi toàn quốc, không nên giới hạn ở cửa khẩu.
Thông tư 20 không áp dụng cho xe đã qua sử dụng, cũng không áp dụng cho các loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu thông qua các hình thức biếu tặng, chuyển nhượng tài sản... Do đó, thực tế, đã xuất hiện hiện tượng biến xe mới thành xe cũ, hoặc nhập xe mới về nước thông qua các hình thức biếu tặng để 'lách' Thông tư 20, tiếp tục coi thường người tiêu dùng cũng như an toàn của xã hội.
Các vấn đề như vậy không thể giải quyết bằng Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền từ nhà sản xuất chính hãng, mà chỉ có thể giải quyết thông qua việc áp dụng các quy định nội địa, cụ thể là trong quá trình đăng ký lưu hành phương tiện. Theo đó, tất cả các loại phương tiện, nếu không được sản xuất bởi nhà sản xuất chính hãng, hoặc không có ủy quyền từ nhà sản xuất chính hãng, sẽ không được phép đăng ký lưu hành tại Việt Nam.
Dựa trên các phân tích trên, Bộ Công thương đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ không chấp thuận việc loại bỏ ngành, nghề 'Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô' khỏi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo Luật Đầu tư 2014.
Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan sớm ban hành các quy định nội địa có tác dụng tương đương Thông tư 20, áp dụng trong quá trình đăng ký lưu hành và áp dụng cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ, đảm bảo các phương tiện này được bảo hành, bảo dưỡng hoặc sửa chữa theo chuẩn quốc tế và đáp ứng tiêu chuẩn an toàn của Việt Nam.
Trò chơi trong tay các công ty lớn
Các doanh nghiệp cho biết, với đề xuất này, nếu Thông tư 20 bị loại bỏ thì sẽ có một quy định tương đương, áp dụng trong quá trình đăng ký lưu hành, áp dụng cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ, sẽ được thiết lập.
Trong cuộc trò chuyện với VietNamNet, một số doanh nghiệp kinh doanh ô tô cho biết, họ rất lo lắng, nếu các cơ quan chức năng áp dụng chính sách theo hướng: chỉ những thương hiệu ô tô có cơ sở dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng, được nhà sản xuất chính hãng ủy quyền tại Việt Nam, thì mới được nhập khẩu, lắp ráp và sản xuất ô tô của thương hiệu đó.
Ví dụ như thương hiệu Toyota hiện đã có các trung tâm dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng chính hãng được ủy quyền bởi Toyota Việt Nam, thì chỉ có Toyota Việt Nam mới được nhập khẩu, lắp ráp và sản xuất các dòng xe mang thương hiệu Toyota, còn các doanh nghiệp khác thì không. Điều này sẽ khiến cho kinh doanh ô tô trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là đối với xe chở khách từ 10 chỗ trở lên, xe chuyên dụng, xe tải, xe đã qua sử dụng, mới nhập khẩu, xe lắp ráp trong nước... Tất cả các doanh nghiệp đều cần phải có ủy quyền chính hãng về trung tâm dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng mới được phép hoạt động.
Nếu thực hiện theo hướng này, các doanh nghiệp nhỏ nhập khẩu xe không chính hãng sẽ gặp nhiều khó khăn, vì hầu hết các thương hiệu xe chở người từ 16 chỗ trở xuống đã có trung tâm dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng chính hãng được ủy quyền tại Việt Nam. Ngoài ra, các cửa hàng sửa chữa ô tô tư nhân cũng đang đối diện nguy cơ phải đóng cửa.
Điều này dẫn đến việc thị trường ô tô sẽ trở nên độc quyền hơn bởi các thương hiệu và giá ô tô sẽ khó giảm. Thậm chí trong phân khúc xe tải, xe chở người từ 10 chỗ trở lên, giá còn có thể tăng lên.
Vấn đề chính là các doanh nghiệp kinh doanh phải có được ủy quyền chính hãng về trung tâm dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng. Cùng với đó, chi phí để xây dựng các trung tâm dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng theo tiêu chuẩn chính hãng khá cao, trừ các loại xe có xuất xứ từ Trung Quốc. Không những vậy, để có được giấy ủy quyền này, chắc chắn nhiều mẫu xe sẽ bị thương hiệu đẩy giá bán lên đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Tất cả những điều này sẽ dẫn đến việc cước phí vận tải tăng cao, ảnh hưởng đến kinh tế xã hội.
Theo Vietnamnet