Thì hiện tại hoàn thành (present perfect): Công thức, cách dùng và dấu hiệu nhận biết

Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp kiến thức cơ bản về định nghĩa, công thức và cách nhận biết thì hiện tại hoàn thành. Bạn cũng có thể kiểm tra kiến thức của mình qua các bài tập được cung cấp và so sánh với đáp án.

Cùng tìm hiểu những điều sau để hiểu rõ hơn về thì hiện tại hoàn thành:

• Nắm được định nghĩa, công thức và cách nhận biết thì hiện tại hoàn thành.
• Ghi nhớ các trường hợp sử dụng thì hiện tại hoàn thành vào từng ngữ cảnh.
• Cách chia động từ thì hiện tại hoàn thành sao cho đúng.
• Tránh những lỗi sai thường gặp khi sử dụng.
• Ôn luyện lại kiến thức với bài tập và đáp án chi tiết.

Hãy bắt đầu ngay thôi!

1. Thì hiện tại hoàn thành là gì?

Thì hiện tại hoàn thành (present perfect) được sử dụng để diễn tả một hành động hoặc sự việc đã xảy ra trước đây và đang kéo dài đến hiện tại, hoặc một sự kiện trong quá khứ có ảnh hưởng đến hiện tại.

Ví dụ: 

• We haven’t received any mail since we were here. (Chúng tôi đã không nhận được bất kỳ thư nào kể từ khi chúng tôi ở đây.)
• I have been to Saigon since last week. (Tôi đã tới Sài Gòn từ hồi tuần trước.)
• She has learned English for 15 years. (Cô ấy đã học tiếng Anh khoảng 15 năm.)

2. Công thức thì hiện tại hoàn thành (present perfect)

Khi sử dụng thì hiện tại hoàn thành, động từ chính sẽ được chia ở dạng V3, hay còn gọi là dạng past participle – quá khứ phân từ của động từ. Cùng khám phá các công thức dưới đây để hiểu rõ hơn về cách sử dụng câu hiện tại hoàn thành.

3. Cách sử dụng thì hiện tại hoàn thành

Thì hiện tại hoàn thành được sử dụng phổ biến trong giao tiếp cũng như trong các kỳ thi học thuật. Bạn đã nắm rõ tất cả các trường hợp sử dụng của thì này chưa? Hãy khám phá cùng chúng tôi qua những trường hợp dưới đây.

3.1. Describing actions or events that have just happened

In sentences, “just” often comes between have/ has and V3/_ed.

E.g.: 

• We have just seen Min in the meeting room. (Chúng tôi vừa mới thấy Min trong phòng họp.)
• Has her grandfather just arrived? (Có phải ông nội cô ấy vừa mới đến không?)
• My has just finished her presentation. (My vừa mới hoàn thành bài thuyết trình.)

3.2. Expressing actions that began in the past but continue up to the present and may continue into the future

For example: 

• We have worked at this company since 2015. (Chúng tôi đã làm việc cho công ty này từ 2015). => Vào năm 2015 (quá khứ) họ đã bắt đầu làm việc tại công ty này và cho tới thời điểm hiện tại họ vẫn đang làm ở công ty đó.
• Jane has stayed with her grandparents since she graduated. (Jane đã ở cùng ông bà của cô ấy kể từ khi cô ấy tốt nghiệp.) => Việc ở cùng ông bà đã xảy ra từ khi tốt nghiệp và hiện tại vẫn tiếp tục diễn ra.
• Those books haven’t been read for years. (Những cuốn sách kia đã không được đọc trong nhiều năm.) => Sự việc không được đọc những cuốn sách kia đã bắt đầu trong quá khứ, hiện tại vẫn không đọc.

3.3. Expressing experiences or experiences up to the present moment

In this case, adverbs like “never”, “ever”, superlatives, and phrases like “The first/ last/ second…” often appear in the sentence.

For example:

• His last birthday was the best day he has ever had. (Ngày sinh nhật vừa rồi là ngày tuyệt vời nhất anh ấy từng có.)
• Paul has never been to Italy. (Paul chưa bao giờ tới nước Ý.)
• This is the best book I have ever read. (Đây là quyển sách hay nhất mà tôi từng đọc.)

3.4. Describing the current state as a result of an action that occurred in the past

For example:

• I can’t get in the house. I have lost my keys. (Tôi không thể vào nhà được. Tôi bị mất chùm chìa khóa.) => Việc làm mất chìa khoá đã xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn để lại hậu quả khiến hiện tại tôi không thể vào nhà được.
• She has broken her phone so she has to buy a new one. (Cô ấy đã làm vỡ điện thoại vậy nên cô ấy phải mua một cái mới.) => Việc làm vỡ điện thoại đã xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn để lại hậu quả khiến cô ấy phải mua cái mới trong hiện tại.
• The manager has cancelled the meeting, so now we have nothing to do. (Người quản lý đã hủy cuộc họp nên giờ chúng tôi không có gì để làm.) => Việc người quản lý hủy cuộc họp đã xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn để lại hậu quả khiến chúng tôi không có gì để làm trong hiện tại.

3.5. Describing an action or event that has occurred multiple times in the past

For example:

• We have eaten at that restaurant many times. (Chúng tôi đã ăn ở nhà hàng đó nhiều lần.) => Trong quá khứ đã nhiều lần dùng món ở nhà hàng đó.
• I have seen the movie six times! (Tôi đã xem bộ phim này sáu lần!) => Hành động xem bộ phim đó được lặp đi lặp lại 6 lần trong quá khứ.
• He has written five books and is working on another one. (Anh ấy đã viết được 5 cuốn sách và đang tiếp tục với cuốn tiếp theo.) => Anh ấy đã viết được 5 cuốn sách trong quá khứ và đang tiếp tục trong hiện tại.

3.6. Expressing the time of an event that is not important or not clearly known

For example:

• Someone has taken his seat. (Ai đó đã chiếm chỗ ngồi của anh ấy rồi.) => Việc chiếm chỗ ngồi đã xảy ra không rõ thời gian hoặc thời gian không quan trọng.
• Justin has done all my homeworks. (Justin đã làm hết bài tập về nhà.) => Việc làm bài tập về nhà đã xảy ra nhưng không rõ thời gian khi nào.

4. Signs to recognize the present perfect tense

Identifying signs and using the present perfect tense correctly is a crucial skill if you want to master this grammar point. Pay attention to the adverbs below to identify and complete the present perfect sentences accurately.

4.1. Adverbs that signal the present perfect tense

When adverbs of future time appear in a sentence with a specific time frame:

• For + quãng thời gian (for a long time, for 2 years, …)
• Since + mốc thời gian (since 2000, since 1975, …)
• This is the first/ second…time : Đây là lần đầu tiên/ thứ hai, …
• Just/ recently/ in recent years / lately: Gần, vừa mới
• Until now /up to now/ up to the present/ so far: Cho đến bây giờ
• Ever/ never: Đã từng/ chưa từng
• Yet: Chưa (dùng trong câu phủ định và câu nghi vấn)
• Already: Rồi
• Before: Trước đây

E.g.:

• She hasn’t told me about that yet. (Cô ấy vẫn chưa kể với tôi về vụ đó.)
• They have been staying with us since last week. (Họ đã ở với chúng tôi từ tuần trước.)
• Scientists have recently discovered a new breed of monkey. (Các nhà khoa học gần đây đã phát hiện ra một giống khỉ mới.)

4.2. Positions of adverbs in the present perfect tense sentence

5. Verb conjugation in the present perfect tense

In this section, we will explore verb conjugation in the present perfect tense, from regular verbs to special cases, helping you feel more confident using this tense in speaking and writing.

5.1. Adding the suffix -ed to verbs

Note:

There are 3 ways to pronounce the -ed suffix, including /t/ + /d/ + /id/.

Phát âm là /t/ nếu động từ phát âm cuối là các âm vô thanh như /k/, /p/, /s/, /f/, /ʃ/, /tʃ/ hoặc chữ cái kết thúc từ là k, s, sh, f, ch, th, p (khi sang shông fải chờ thu phí).

Phát âm là /id/ nếu động từ phát âm cuối là /t/ và /d/ (tiền đô).

The pronunciation is /d/ with most verbs.

The -ed suffix on verbs used as adjectives is pronounced /ɪd/ regardless of the preceding sound.

5.2. Irregular verbs

6. Passive voice in the present perfect tense

The passive voice in the present perfect tense is used to express actions that have been completed and their impact on the object mentioned. In this passive tense, we often focus on the object of the action rather than the doer.

Note: 

If the action performer is not important and is indicated by indefinite pronouns such as “someone, we, they, he, she, something, everybody, anything”, it can be omitted to make the passive sentence clearer and more concise.

E.g.: 

• They haven’t finished the song. (Họ chưa hoàn thành bài hát.) => The song hasn’t been finished. (Bài hát vẫn chưa được kết thúc.)
• Somebody has finished the report. (Ai đó đã hoàn thành báo cáo.) => The report has been finished. (Báo cáo đã được hoàn thành.)

If the subject in the active present perfect tense is “nothing, no one, nobody”, then when converting to passive voice, it must be in the negative form.

E.g.:

• No one has notified me. (Không ai thông báo cho tôi.) => I haven’t been notified. (Tôi chưa được thông báo.)
• No one has completed the task yet. (Chưa có ai hoàn thành nhiệm vụ.) => The task hasn’t been completed by anyone yet. (Nhiệm vụ vẫn chưa được ai hoàn thành.)

7. Phân biệt thì hiện tại hoàn thành và quá khứ đơn

Thì hiện tại hoàn thành và quá khứ đơn đều có thể diễn đạt một sự việc hoặc hành động trong quá khứ nhưng mỗi thì sẽ được dùng trong các ngữ cảnh khác nhau và mang ý nghĩa khác nhau. Hãy chú ý những điểm khác biệt sau đây để sử dụng thích hợp trong giao tiếp và trong các bài thi. 

8. Phân biệt hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn

Thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn đều miêu tả một hành động bắt đầu từ quá khứ, kéo dài đến hiện tại và vẫn tiếp tục diễn ra, có thể sẽ tiếp tục trong tương lai.

E.g.:

• My brother have worked as a content writer for 4 years. (Anh tôi đã làm người viết nội dung được 4 năm.) 
• My brother have been working as a content writer for 4 years. (Anh tôi đang làm người viết nội dung được 4 năm.)

9. Cách áp dụng thì hiện tại hoàn thành vào kỳ thi IELTS

Sau khi hiểu rõ về thì hiện tại hoàn thành, bạn đã biết cách áp dụng nó vào kỳ thi IELTS của mình chưa? Hãy cùng xem thử thì hiện tại hoàn thành có thể được áp dụng như thế nào qua các ví dụ dưới đây.

9.1. Sử dụng trong phần thi nói phần 2/3 của IELTS

Dùng thì hiện tại hoàn thành để mô tả một sự thật hoặc một thành tựu của một người nào đó.

E.g.: 

• Michelle Obama has dedicated her life to advocating for important causes such as education, health, and women’s rights. As the First Lady, she has launched initiatives like Let’s Move! to combat childhood obesity and Reach Higher to promote higher education. (Mô tả thành tựu – Speaking part 2 – Describe your favorite celebrity)
• Humans have significantly impacted Earth’s environment over the past century, leading to climate change with rising temperatures, melting ice caps, and extreme weather events. (Sự thật – Speaking part 3)

9.2. Áp dụng vào kỳ thi viết

Sử dụng thì hiện tại hoàn thành để đề cập đến một vấn đề vẫn chưa được giải quyết.

E.g.: Một vấn đề vẫn còn tiếp diễn mà tôi đã nhận thấy gần đây là ô nhiễm môi trường trong khu vực của chúng ta. Mặc dù đã có nhiều biện pháp đề xuất, mức độ ô nhiễm vẫn cao, đặc biệt là do quản lý chất thải không hiệu quả. (Vấn đề vẫn chưa được giải quyết – Writing task 2)

10. Bài tập về thì hiện tại hoàn thành

Hãy thử sức với các bài tập về thì hiện tại hoàn thành để củng cố kiến thức và kỹ năng của bạn với thì này. Những bài tập này sẽ giúp bạn quen với cấu trúc và cách sử dụng của thì này bằng cách tạo ra các câu đúng và phù hợp. 

• Dùng thì hiện tại hoàn thành để điền dạng đúng của động từ.
• Tìm và sửa lỗi sai trong câu.
• Hoàn thành câu với thì hiện tại hoàn thành.

Task 1: Applying the present perfect to complete verb forms correctly 

(Task 1: Using the present perfect to complete verb forms correctly)

1. He (be) ………. at his computer for 7 hours.
2. They (finish) ………. the house today. 
3. Thu (not/ have) ………. any fun for a long time.
4. ………. you ever ………. to London? (to be)
5. My parents ………. a weird TV program this week. (watch)
6. What ………. Andy ………. for lunch today? (eat)
7. She’d better have a shower. She (not/ have) ………. one since Sunday.
8. She doesn’t live with her family now and we (not/ see) ………. each other for 6 years.
9. They (not/ receive)  ………. the answer yet.
10. Where ………. you ………. this month? (to be)

Task 2: Identifying and correcting errors in sentences

(Task 2: Identifying and correcting errors in sentences)

1. This is the first time I have rided a horse.
2. She has not working as a doctor for almost 6 years.
3. The lesson haven’t started yet.
4. Has the dog eat yet?
5. I am worried that I still hasn’t finished my homework yet.
6. I’ve played the piano ever since I am a teenager.
7. He has been at his computer since seven hours.
8. She hasn’t received any good news since a long time.
9. My father hasn’t played any sports for last year.
10. I’d better have a shower. I hasn’t had one since Thursday.

Exercise 3: Complete the sentence using the present perfect tense

(Task 3: Completing sentences with the present perfect tense)

1. I/ never/ be/ foreign country.
2. They/ hire/ 20 employees/ since 2020.
3. We/ meet/ talented/ young people/ in the last few years.
4. It/ be/ good day.
5. Have/ you/ ever/ meet/ celebrity?
6. You/ visit/ have/ ever/ European countries?
7. Dan/ two laptops/ buy/ already/ this year.
8. We/ from /back /go /tour /just /holidays.
9. What/ you/ do/ this/ cake?
10. She/ all/ live/ Saigon/ her/ in/ life.

11. Related questions

Thì hiện tại hoàn thành có thể gây ra nhiều sự nhầm lẫn và câu hỏi cho người học tiếng Anh. Hãy cùng tìm hiểu và giải quyết những thắc mắc xoay quanh thì hiện tại hoàn thành thông qua những câu hỏi sau đây.

11.1. Câu hỏi dạng thì hiện tại hoàn thành là gì?

11.2. Khi nào nên sử dụng thì hiện tại hoàn thành?

11.3. Cấu trúc hỏi của thì hiện tại hoàn thành là gì?

11.4. Làm thế nào để sử dụng been trong thì hiện tại hoàn thành?

11.5. Làm thế nào để phủ định thì hiện tại hoàn thành?

12. Kết luận

Sau khi hoàn tất việc đọc bài viết này, bạn sẽ nắm được đầy đủ kiến thức về thì hiện tại hoàn thành. Đây là một khái niệm ngữ pháp quan trọng trong các kỳ thi IELTS và cũng trong cuộc sống hàng ngày.

Bằng cách hiểu rõ thì hiện tại hoàn thành, bạn sẽ có thêm phương tiện để diễn đạt các suy nghĩ và trải nghiệm của mình một cách chính xác và tự tin hơn trong tiếng Anh. Hãy tiếp tục thực hành và áp dụng kiến thức này vào các bài tập và giao tiếp hàng ngày để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của bạn.

Hãy chú ý đến những lỗi thường gặp sau đây:

• Các động từ bất quy tắc khi thêm ed.
• Các trường hợp sử dụng thì hiện tại hoàn thành.
• Phân biệt thì hiện tại hoàn thành và thì quá khứ đơn.
• Phân biệt thì hiện tại hoàn thành và thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn.

• Present perfect: https://learnenglish.britishcouncil.org/grammar/b1-b2-grammar/present-perfect – Truy cập ngày 01/05/2024
• Present perfect: https://learnenglish.britishcouncil.org/grammar/english-grammar-reference/present-perfect – Truy cập ngày 01/05/2024