Buzz
Ganzfeld là thí nghiệm đầu tiên được áp dụng trong nghiên cứu tâm lý bởi nhà tâm lý học người Đức - Wolfgang Metzger.
Thí nghiệm Ganzfeld là một nghiên cứu khoa học hấp dẫn được thực hiện để khám phá hiện tượng nhận thức siêu phàm (ESP). Phương pháp này nhằm mục đích cung cấp hiểu biết sâu sắc về 'giao cảm tinh thần' - khả năng tiềm ẩn trong mỗi chúng ta.
Nguồn gốc và sự phát triển của thí nghiệm Ganzfeld
Thí nghiệm Ganzfeld, được phát triển vào những năm 1970 bởi các nhà tâm lý học người Đức - Wolfgang Metzger - như một phương tiện để điều tra các hiện tượng siêu nhiên.
Thuật ngữ 'Ganzfeld' ám chỉ đến một kỹ thuật được sử dụng để tạo ra trạng thái thiếu cảm giác nhẹ, loại bỏ các kích thích bên ngoài và tạo điều kiện cho trạng thái tinh thần tiếp thu.
Thí nghiệm này được truyền cảm hứng từ các nghiên cứu trước đó về tâm lý học và dựa trên niềm tin rằng một số cá nhân có khả năng tiếp cận thông tin vượt ra ngoài phạm vi của các giác quan truyền thống.
Ý tưởng về thí nghiệm Ganzfeld có thể xuất phát từ công trình sơ khai của các nhà nghiên cứu như Joseph Banks Rhine và Karl Zener, nhằm kiểm tra sự tồn tại của ESP thông qua thí nghiệm đoán bài.
Theo thời gian, phương pháp này đã được phát triển để kết hợp với kỹ thuật Ganzfeld, tạo ra một môi trường kiểm soát để những người tham gia có thể tận dụng khả năng ngoại cảm của họ.
Thí nghiệm Ganzfeld đã được công nhận rộng rãi hơn vào những năm 1980 khi trở thành một phần quan trọng của nghiên cứu cận tâm lý.
Mục tiêu của nó là cung cấp bằng chứng thực nghiệm để chứng minh sự giao cảm tinh thần và khả năng thụ cảm, được coi là các dạng của ESP.
Mặc dù thí nghiệm đã gặp phải sự nghi ngờ và chỉ trích từ nhiều phía, nhưng vẫn tiếp tục được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, góp phần vào các cuộc tranh luận và thảo luận đang diễn ra trong lĩnh vực tâm lý học cận vi.
Tiến hành thí nghiệm Ganzfeld
Thí nghiệm Ganzfeld liên quan đến một môi trường kiểm soát, với sự tham gia của 'người gửi' và 'người nhận'. Người gửi thường là người xem hình ảnh hoặc video mục tiêu được chọn ngẫu nhiên, trong khi người nhận ở trạng thái Ganzfeld, trải qua sự cô lập cảm giác.
Sau đó, nhiệm vụ của người gửi là tập trung suy nghĩ để truyền thông tin đến người nhận, trong khi người nhận cố gắng mô tả hoặc vẽ hình ảnh hoặc video mục tiêu mà không cần bất kỳ đầu vào giác quan nào.
Quy trình này thường tuân theo một giao thức chuẩn hóa. Người nhận được đặt trong trạng thái thư giãn, thường thông qua tiếng ồn trắng, ánh sáng nhẹ và đặt một nửa quả bóng bàn trên mắt. Cài đặt này giúp giảm kích thích từ giác quan bên ngoài và tạo điều kiện cho việc tiếp nhận thông tin ngoại cảm tiềm ẩn.
Trong thí nghiệm Ganzfeld, người nhận được khuyến khích mô tả hoặc vẽ bất kỳ ấn tượng, hình ảnh, suy nghĩ hoặc cảm xúc nào nảy sinh. Người gửi, người đã tiếp xúc với một mục tiêu cụ thể, sau đó sẽ tiết lộ hình ảnh hoặc video mục tiêu để so sánh với mô tả của người nhận. Phân tích thống kê sau đó được sử dụng để đánh giá độ chính xác của nhận thức của người nhận và xác định xem kết quả có vượt quá mong đợi không.
Giải thích những phát hiện
Thí nghiệm Ganzfeld đã tạo ra nhiều kết quả, với một số nghiên cứu cho thấy kết quả có ý nghĩa thống kê ủng hộ sự tồn tại của sức mạnh siêu nhiên hoặc ESP, trong khi những nghiên cứu khác không tìm thấy bằng chứng thuyết phục.
Các nhà phê bình cho rằng các lỗi phương pháp, sự thiên vị của người thử nghiệm và khả năng rò rỉ thông tin hoặc dấu hiệu không chủ ý có thể làm suy yếu tính hợp lệ của các phát hiện. Ngoài ra, tính chủ quan của trải nghiệm của người nhận cũng đặt ra thách thức trong việc đánh giá và tổng quát hóa kết quả.
Từ năm 1974 đến 1982, đã có 42 thí nghiệm Ganzfeld được thực hiện. Năm 1982, Charles Honorton đã báo cáo tại một hội nghị của Hiệp hội Tâm lý về bằng chứng ủng hộ sự tồn tại của khả năng ngoại cảm ở con người.
Các chứng cứ đã thuyết phục phần lớn người tham gia, tuy nhiên vẫn có nhiều nhà khoa học uy tín như Ray Hyman không đồng ý với kết quả này. Hyman cho rằng, kết quả của những thí nghiệm này chưa đủ để đưa ra kết luận.
Đến năm 1990, Honotorn đã tiếp tục thực hiện 11 thử nghiệm Ganzfeld theo tiêu chuẩn nghiên cứu tâm lý học, và tỷ lệ trả lời đúng đã tăng lên đến 27%. Sau đó, nhiều nhà tâm lý học khác cũng tham gia nghiên cứu thí nghiệm Ganzfeld và thu được nhiều kết quả đáng chú ý.
Đến năm 2010, Lance Storm, Patrizio Tressoldi, và Lorenzo Di Risio đã phân tích 29 nghiên cứu Ganzfeld từ năm 1997 đến 2008. Sau đó, họ tiếp tục thực hiện thử nghiệm trên một số lượng lớn người tham gia, với kết quả là khoảng 32,2% có khả năng thần giao cảm khi ở trạng thái tê liệt giác quan.
Thí nghiệm Ganzfeld đã chứng minh khả năng thần giao cảm của con người tồn tại ở mức độ nhất định. Đây là khả năng của con người khi không sử dụng các giác quan bình thường nhưng vẫn có thể cảm nhận môi trường xung quanh thông qua giác quan thứ sáu.
Tuy nhiên, những người hoài nghi cho rằng các kết quả tiêu cực hoặc không có kết luận có thể không được công bố, làm sai lệch quan điểm chung về thành công của thử nghiệm. Cộng đồng khoa học tiếp tục tranh luận về khả năng áp dụng và tính mạnh mẽ của thí nghiệm Ganzfeld.
Mặc dù thí nghiệm Ganzfeld gặp phải chỉ trích, những người ủng hộ lập luận rằng kết quả tích cực trong một số nghiên cứu cần được nghiên cứu kỹ hơn. Họ nhấn mạnh sự cần thiết của một cách tiếp cận cởi mở và sẵn sàng khám phá những hiện tượng độc đáo đặt ra thách thức cho hiểu biết của chúng ta về ý thức và tiềm năng con người.
Di sản và tương lai của thí nghiệm Ganzfeld
Thí nghiệm Ganzfeld đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lĩnh vực tâm lý học gần đây và vẫn tiếp tục thu hút sự chú ý và tò mò của mọi người. Bất kể những cuộc tranh luận và sự giải thích đa dạng về các phát hiện của nó, thí nghiệm đã thúc đẩy sự điều tra khoa học về những bí ẩn của ý thức, nhận thức và tiềm năng về khả năng ngoại cảm của con người.
Hiện nay, thí nghiệm Ganzfeld vẫn là một đề tài hấp dẫn và gây tranh cãi, đại diện cho sự giao thoa giữa khoa học và những điều bí ẩn.
Trong tương lai, các nhà nghiên cứu sẽ tiếp tục khám phá thí nghiệm Ganzfeld và điều chỉnh các phương pháp thử nghiệm để giải quyết các vấn đề về phương pháp luận. Các tiến bộ trong công nghệ và phân tích thống kê sẽ mở ra những triển vọng mới để nâng cao độ tin cậy của thí nghiệm và giảm thiểu những sai lệch tiềm ẩn.
