
Thị phần là gì? Đây là chỉ số cực kỳ quan trọng, phản ánh vị thế và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp so với các đối thủ trên thị trường. Việc xác định thị phần không chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động mà còn là nền tảng để xây dựng chiến lược marketing và kinh doanh bền vững. Trong bài viết này, hãy cùng Mytour khám phá khái niệm và cách tính thị phần đơn giản nhưng hiệu quả cho doanh nghiệp.
Khái niệm về thị phần
Thị phần (tiếng Anh: Market Share) là khái niệm chỉ tỷ lệ phần trăm sản phẩm hoặc dịch vụ mà một doanh nghiệp tiêu thụ so với tổng lượng tiêu thụ của sản phẩm hoặc dịch vụ trên thị trường.

Trong tất cả các lĩnh vực kinh doanh hiện nay, doanh nghiệp có thị phần lớn thường mang lại nhiều lợi thế cạnh tranh hơn so với các đối thủ. Tuy nhiên, để tăng cường thị phần, doanh nghiệp cần phát triển và xây dựng những chiến lược kinh doanh và tiếp thị một cách tổng thể và hiệu quả.
Ngoài ra, khi doanh nghiệp giành được thị phần, họ cũng nên xây dựng một số phương án bảo vệ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường luôn biến động và cạnh tranh khốc liệt như hiện nay.
Tại sao doanh nghiệp cần xác định thị phần khi kinh doanh?
Khi hiểu rõ thị phần là gì, có thể thấy rằng việc xác định thị phần của mỗi doanh nghiệp trong kinh doanh rất quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến cơ hội phát triển mà còn giúp doanh nghiệp nắm bắt và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường.
Đánh giá tốc độ phát triển của doanh nghiệp
Trong suốt quá trình kinh doanh, doanh nghiệp cần liên tục theo dõi và đánh giá tiềm năng phát triển cũng như tốc độ tăng trưởng. Việc này giúp nhà quản lý có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình biến động trên thị trường và xác định được hướng đi đúng cho doanh nghiệp.

Nếu doanh nghiệp có thị phần thấp, điều này cho thấy rằng doanh nghiệp đang phát triển chậm hơn so với đối thủ trên thị trường. Không chỉ vậy, chỉ số này cũng chỉ ra rằng tốc độ phát triển của doanh nghiệp chậm hơn. Do đó, các nhà lãnh đạo cần chú trọng xây dựng các chiến lược tiếp thị và kinh doanh hiệu quả hơn.
Xác định lợi thế cạnh tranh
Bằng cách áp dụng công thức tính thị phần để xác định tỷ lệ phần trăm mà doanh nghiệp đang nắm giữ trên thị trường, doanh nghiệp có thể nhận diện được những lợi thế mà mình có để tăng cường khả năng thu hút khách hàng hơn so với đối thủ.

Trong quá trình tìm hiểu về thị phần, những con số thể hiện lượng thị phần mà doanh nghiệp đang có cũng giúp xác định và triển khai hiệu quả các chiến lược, chiến dịch kinh doanh và marketing tốt hơn.
Giúp doanh nghiệp bổ sung nguồn lực và tài nguyên phát triển kịp thời
Nếu thị phần mà doanh nghiệp đang nắm giữ còn thấp, doanh nghiệp cần nhanh chóng xây dựng các chiến lược để bổ sung nguồn lực, nhằm triển khai hiệu quả những chiến dịch tiếp thị và kinh doanh nhằm tăng cường thị phần.

Hành động này cũng giúp doanh nghiệp nhận diện đối thủ cạnh tranh cũng như các ưu điểm và hạn chế trong chiến lược cạnh tranh hiện tại.
2 công thức hiệu quả để tính thị phần cho doanh nghiệp
Để xác định doanh nghiệp hiện đang nắm giữ bao nhiêu % thị phần trên thị trường, doanh nghiệp có thể dựa vào 2 công thức dưới đây:
Công thức 1
Doanh nghiệp có thể xác định thị phần bằng một trong hai phương pháp sau:

Ví dụ: Doanh nghiệp X đã bán được 10 triệu thùng nước ngọt có ga. Tổng lượng nước ngọt có ga tiêu thụ trên thị trường là 100 triệu thùng. Vậy, thị phần của X = 10/100×100% = 10%.
Công thức 2
Công thức này tính thị phần tương đối, giúp thể hiện lợi thế và quy mô của doanh nghiệp so với đối thủ. Sau khi xác định thị phần, doanh nghiệp có thể xây dựng các chiến lược phù hợp để tăng cường sức cạnh tranh và mở rộng thị phần.

Những lưu ý khi tính toán thị phần doanh nghiệp
Trong quá trình tìm hiểu thị phần và cách xác định lượng thị phần mà doanh nghiệp đang nắm giữ, có một số điểm mà doanh nghiệp cần lưu ý để đảm bảo tính chính xác của kết quả:
Các nhà lãnh đạo cần chú trọng vào việc thu thập dữ liệu với độ chính xác cao nhất. Như vậy, tỷ lệ % thị phần tính toán sẽ sát với thực tế, từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra những nhận định đúng đắn và hiệu quả hơn.

Thị phần được tính ra sẽ đại diện cho tỷ lệ % sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp được tiêu thụ trong toàn ngành trong một khoảng thời gian nhất định. Vì vậy, doanh nghiệp cần thực hiện tính toán thị phần thường xuyên, hàng tháng hoặc hàng năm.
Ngoài ra, một điều nữa mà doanh nghiệp cần lưu ý khi xác định thị phần là phải đảm bảo sự đồng nhất về đơn vị tính.
Cách tính thị phần tăng trưởng là gì?
Một trong những phương pháp được các doanh nghiệp ưa chuộng hiện nay để xác định thị phần tăng trưởng là mô hình Boston, hay còn gọi là mô hình BCG.

Mô hình này được áp dụng để giúp doanh nghiệp đánh giá cơ hội tăng trưởng thị phần của mình. Nó chia thành 4 phần chính, tương ứng với 4 biểu tượng: Ngôi sao – Bò sữa – Dấu hỏi – Con chó.
Bốn biểu tượng này được sắp xếp theo một hệ trục tọa độ, với trục hoành thể hiện tỷ lệ phần trăm thị phần và trục tung thể hiện sự gia tăng doanh số và sản lượng bán ra của doanh nghiệp.
Ngôi sao
Trong quá trình tìm hiểu về thị phần và cách tính thị phần tăng trưởng thông qua ma trận BCG, biểu tượng ngôi sao biểu thị rằng: những sản phẩm ở đây đang chiếm lĩnh thị phần cao và có tín hiệu tiêu thụ mạnh mẽ trên thị trường. Do đó, doanh nghiệp nên tận dụng lợi thế mà nhóm sản phẩm ngôi sao đã có để tiếp tục đầu tư và phát triển.

Con bò sữa
Con bò sữa là nhóm sản phẩm đã chiếm một tỷ lệ thị phần nhất định trong ngành. Mặc dù tốc độ tăng trưởng của nhóm này khá chậm, nhưng vẫn đảm bảo doanh thu ổn định cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nhóm sản phẩm này về lâu dài ít có khả năng tăng trưởng vì đã đến ngưỡng bão hòa. Giải pháp cho doanh nghiệp là duy trì nhóm này để ngăn ngừa sự sụt giảm thị phần.
Dấu chấm hỏi
Nhóm sản phẩm mang biểu tượng dấu chấm hỏi thường là những sản phẩm mới ra mắt, nên chưa có nhiều vị thế trên thị trường, chỉ chiếm một tỷ lệ thị phần rất nhỏ.

Thông qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, nếu sản phẩm nhận được tín hiệu tích cực, khả năng tăng trưởng của nhóm này sẽ rất nhanh. Lúc này, doanh nghiệp cần tập trung vào việc tiếp thị cho nhóm này và nhóm ngôi sao.
Con chó
Nhóm con chó bao gồm những sản phẩm gần như không có tiềm năng phát triển và mang lại ít lợi nhuận cho doanh nghiệp. Giải pháp hiệu quả cho nhóm này là doanh nghiệp nên xem xét việc xử lý hoặc loại bỏ các sản phẩm trong nhóm để giảm thiểu lãng phí nguồn lực và chi phí.

Giải pháp giúp doanh nghiệp tăng cường thị phần hiệu quả
Sau khi hiểu rõ thị phần là gì và cách xác định nó, doanh nghiệp có thể gia tăng thị phần thông qua việc áp dụng các giải pháp sau đây:
Công nghệ mới
Một trong những phương pháp hiệu quả để doanh nghiệp tăng cường thị phần là áp dụng công nghệ mới. Đây là bước đi cần thiết mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải thực hiện trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ hiện nay.

Doanh nghiệp có thể thu hút thị phần bằng cách giới thiệu các công nghệ và cải tiến mới mà đối thủ chưa có. Điều này sẽ thu hút người tiêu dùng và khuyến khích họ tham gia trải nghiệm sản phẩm.
Nếu công nghệ mà doanh nghiệp mang lại có khả năng giải quyết các vấn đề và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, họ sẽ sẵn sàng trở thành khách hàng mới. Qua đó, doanh nghiệp có thể mở rộng thị phần đồng thời giảm thiểu thị phần của đối thủ.
Chăm sóc khách hàng
Khi khám phá khái niệm thị phần, có thể thấy rằng tệp khách hàng trung thành đóng vai trò quyết định trong việc tạo ra doanh thu và thành công cho doanh nghiệp. Họ thường là những người đầu tiên trải nghiệm và đánh giá các sản phẩm mới mà doanh nghiệp ra mắt.
Do đó, việc chăm sóc và nâng cao trải nghiệm cho tất cả khách hàng là điều thiết yếu mà doanh nghiệp cần thực hiện để duy trì sự hài lòng của họ. Khi khách hàng hài lòng với sản phẩm/dịch vụ, họ sẽ trở thành những khách hàng trung thành.

Một lượng khách hàng trung thành lớn sẽ giúp doanh nghiệp củng cố thị phần trên thị trường. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ trước các chiến lược của đối thủ mà còn giữ vững thị phần hiện có.
Hơn nữa, khi khách hàng hài lòng, họ trở thành một kênh tiếp thị hiệu quả, giới thiệu sản phẩm/dịch vụ cho những người xung quanh mà doanh nghiệp không phải tốn thêm chi phí quảng cáo.
Mua lại đối thủ cạnh tranh
Khi đã nắm rõ tầm quan trọng của thị phần, doanh nghiệp có thể mở rộng thị phần của mình bằng cách nhanh chóng mua lại đối thủ cạnh tranh. Phương pháp này không chỉ giúp loại bỏ đối thủ mà còn tăng cường số lượng khách hàng của doanh nghiệp.

Giải pháp này có thể đảm bảo sự ổn định và phát triển cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, chi phí thực hiện rất cao, nên doanh nghiệp cần cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.
Do đó, bất kể là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, khi đang trên đà phát triển, họ cũng luôn chú ý đến các thương vụ mua lại có tiềm năng.
Phát triển phân khúc mới
Doanh nghiệp có thể mở rộng và tăng cường cơ hội tăng trưởng thị phần cho sản phẩm/dịch vụ của mình bằng cách gia nhập vào thị trường mới. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, doanh nghiệp cần nghiêm túc xác định thị trường mục tiêu và xây dựng các chiến lược kinh doanh cùng tiếp thị phù hợp và hiệu quả.

Tổng kết
Bài viết trên đã cung cấp cái nhìn chi tiết về thị phần, vai trò của nó cũng như công thức để tính toán thị phần của doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh. Tóm lại, đây là một chỉ số thiết yếu mà mọi doanh nghiệp cần theo dõi thường xuyên để đánh giá vị thế và tiềm năng phát triển của mình.