Trong các bộ phim cổ trang Thanh, mỗi khi xuất hiện nhân vật Hòa Thân, tất cả đều tôn kính ông bằng danh xưng 'Hòa đại nhân'. Nhưng liệu họ của ông có phải là 'Hòa' không?
Hòa Thân là một trong những trọng thần đáng kính dưới triều đại của vua Càn Long thuộc nhà Thanh. Ông nổi tiếng với tài năng thông minh và sự mưu mô, là người có ảnh hưởng lớn trong lịch sử Trung Quốc.
Tuy không thể phủ nhận rằng Hòa Thân đã có những hành động tham ô, nhưng với Càn Long, ông vẫn được coi là một bậc trọng thần quan trọng, bởi ông đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quốc gia.
Hòa Thân - một cái tên lịch sử được truyền miệng trong những câu chuyện về Trung Hoa xưa
Mặc dù không thuộc dòng dõi quý tộc, nhưng gia đình của Hòa Thân vẫn có vị thế quan trọng trong quân đội.
Nhờ thành thạo bốn thứ tiếng Mãn, Hán, Mông Cổ, và Tây Tạng, và sâu lòng kiến thức văn chương, Hòa Thân đã từng bước vươn lên trong sự nghiệp học thuật và quân sự.
Vào năm thứ 37 của triều đại Càn Long (1772), Hòa Thân được bổ nhiệm làm Tam đẳng Thị vệ sau đó là Niêm can xứ Thị vệ, điều này mở ra cánh cửa rộng lớn cho sự thăng tiến của ông trong thời gian sau này.
Với sự ưu ái của vị vua Càn Long, Hòa Thân đã sử dụng quyền lực của mình để kiểm soát chính trường. Trong thời gian làm quan, ông đã tham nhũng và lợi dụng quyền lực của mình để thu được lợi ích cá nhân.
Tài sản của Hòa Thân đã trở nên khổng lồ đến mức trong dân gian có câu tục ngữ 'Có cái của Càn Long thì có của Hòa Thân; không có cái của Càn Long chưa chắc là không có của Hòa Thân'. Gia sản của ông được ước tính lên đến khoảng 1.100 triệu lạng bạc, một con số đáng kinh ngạc cho thời đại đó.
Liệu Hòa Thân có phải là người mang họ 'Hòa'?
Trong các bộ phim cổ trang về triều đại Thanh, mỗi khi nhân vật Hòa Thân xuất hiện, người ta thường gọi ông là 'Hòa đại nhân', điều này khiến nhiều người nhầm lẫn rằng ông mang họ 'Hòa'.
Trong thực tế, Hòa Thân không phải mang họ Hòa. Ông thuộc dòng họ Chính Hồng Kỳ Mãn Châu, thuộc tộc Nữu Hỗ Lộc. Tên thật của ông là Thiện Bảo, sau này được đổi thành Hòa Thân khi đi học. Do đó, tên đầy đủ của Hòa Thân là Nữu Hỗ Lộc Hòa Thân.
Gia tộc Nữu Hỗ Lộc là một trong những dòng họ lâu đời nhất của người Mãn. Ngoài Hòa Thân, gia tộc này còn có nhiều danh nhân nổi tiếng như danh tướng Ngạch Diệc Đô, Hoàng hậu Nguyên phi, Hoàng hậu Hiếu Chiêu Nhân, Hoàng hậu Hiếu Trinh Hiển... là những cái tên lừng danh trong lịch sử nhà Thanh.
Vậy, việc phim Trung Quốc gọi Nữu Hỗ Lộc Hòa Thân là “Hòa đại nhân” có sai không? Không, không có.
Trong thời kỳ Càn Long, các đại thần trong triều gọi Nữu Hỗ Lộc Hòa Thân là 'Hòa đại nhân', 'Hòa trung đường'.
Điều này xuất phát từ tập tục truyền thống của người Mãn Châu 'xưng danh không nhắc họ'. Trong cuộc sống hàng ngày, họ sẽ gọi tên trực tiếp mà không nhắc họ, nếu không phải trong những trường hợp trọng đại.
Do đó, khi viết tài liệu cho triều đình, Hòa Thân thường tự gọi mình là 'Thần, Hòa Thân', chứ không phải Nữu Hỗ Lộc Hòa Thân.
Nhà Thanh tiếp nhận văn hóa Trung Nguyên và bắt đầu áp dụng thói quen gọi “họ + chức vụ của quan chức” để thể hiện sự tôn trọng trong chốn quan trường.
Với người Hán, họ tương đối đơn giản nên việc gọi họ và tên không gây ra vấn đề gì. Tuy nhiên, với người Mãn, tên thường phức tạp hơn, dẫn đến việc họ thường gọi nhau chỉ bằng tên mà không kèm theo họ.
Ví dụ, trong nhà Thanh, các danh tướng như Phú Sát Phúc Khang An, và quyền thần như Khang Hi Hách Xá Lý Sách Ngạch Đồ thường được gọi là 'Phúc đại nhân', 'Sách đại nhân', 'Phúc tướng quân', 'Sách trung đường'.
Do đó, việc phim truyền hình gọi Nữu Hỗ Lộc Hòa Thân là 'Hòa đại nhân' hoàn toàn phản ánh đúng với lịch sử.
Đặc biệt, trong gia tộc Nữu Hỗ Lộc thị, một trong 8 gia tộc lớn của Mãn Châu, có một đặc quyền là được sử dụng chữ cái đầu tiên trong họ làm “họ giả”, nên họ có thể được gọi tắt là “Nữu”.
Chính vì đặc quyền này, chữ Nữu dần dần phát triển thành chữ Lang, và cuối cùng hình thành thành họ Lang ngày nay.
Sau thời kỳ nhà Thanh, nhiều người nổi tiếng của dòng họ Lang thị đã xuất hiện, như họa sĩ thư pháp Lang Bảo Thần, tuần phủ Giang Tây Lang Đình Tá, cùng với nhiều danh nhân khác. Ngày nay, người Mãn họ Lang có thể có cùng tổ tiên với Hòa Thân.
Sau khi nhà Thanh sụp đổ, các thị tộc như Ái Tân Giác La thị, Phú Sát thị và nhiều dòng họ Mãn Châu khác đã thay đổi tên gọi. Ái Tân Giác La thị trở thành 'Kim'; Phú Sát thị trở thành 'Phú' hoặc 'Phó'; Qua Nhĩ Giai thị được đổi thành 'Quan', 'Thạch', 'Tô', 'Lý', 'Cao'; Diệp Hách Na Lạp thị trở thành 'Diệp' hoặc 'Na'.
Nguồn: Baidu