Theo thông tin từ Newzoo, vào cuối năm 2022, trên toàn cầu có khoảng 3,2 tỷ người chơi game, tổng doanh thu của ngành đạt mức kỷ lục là 182,9 tỷ USD. Dự kiến vào năm 2023, doanh thu sẽ tăng lên 187,7 tỷ USD. Trong số đó, game di động đã đóng góp hơn 92,6 tỷ USD.
Tại Diễn đàn Quốc gia về ngành game ở Việt Nam, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC), đã chia sẻ về sự phát triển của ngành công nghiệp game Việt Nam trong 10 năm qua. Doanh thu của ngành game Việt Nam đã vượt qua con số 500 triệu USD và đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á. Việt Nam có đủ cơ sở và tiềm năng để phát triển hơn nữa với số lượng người chơi trẻ ngày càng tăng, và việc tiếp cận với smartphone và máy tính cũng trở nên dễ dàng hơn.
Thị trường game ở Việt Nam đầy tiềm năng
Trong năm 2023, ngành game Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể. Trò chơi Thần Trùng của DUT Studio đã đứng đầu xu hướng trên Steam ngay từ ngày ra mắt, vượt qua cả Dota 2 và GTA V. Trò chơi này cũng thu hút được một lượng lớn người chơi, với khoảng 1.500 người chơi đồng thời ở giờ cao điểm và được 97% phản hồi tích cực. Sự thành công này đã thúc đẩy các studio game Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn.
Thể thao điện tử, hay eSports, ở Việt Nam cũng đã có những bước tiến lớn. Trong 10 năm qua, các đội tuyển eSports Việt Nam đã tỏ ra mạnh mẽ khi cạnh tranh với các đội hàng đầu trên thế giới. Tại SEA GAMES 31, đội eSports Việt Nam đã xuất sắc giành được bốn huy chương vàng và ba huy chương bạc.
Với hơn 18 triệu người chơi thể thao điện tử, theo Sách trắng Thể thao điện tử Việt Nam 2021, ngành thể thao điện tử Việt Nam có tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Sự xuất hiện của thể thao điện tử tại SEA GAMES cũng là một bước đi quan trọng trong việc thúc đẩy ngành này theo hướng mà Chính phủ Việt Nam mong muốn. Ngày nay, cả game thủ chuyên nghiệp và các ngành nghề liên quan đến game và thể thao điện tử đều đang ngày càng phổ biến hơn tại Việt Nam.
Vikings Esports được biết đến là một trong những phòng máy hiện đại nhất tại Việt Nam.Sự phát triển của các phòng máy cybercafe đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển của thể thao điện tử, khi mà các game thủ có thể trải nghiệm các tựa game esports một cách chuyên nghiệp và nhất quán. Đặc biệt, hệ thống Vikings Esports với 11 phòng máy chuyên nghiệp từ TP.HCM đến Hà Nội đã nổi tiếng với việc tối ưu hóa cấu hình và thiết bị để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người chơi. Đây cũng là phòng máy cybercafe đầu tiên tại Việt Nam sử dụng 100% CPU Intel chính hãng.
Các giải đấu thể thao điện tử từ cấp độ chuyên nghiệp, bán chuyên cho đến đại học đang trở nên phổ biến hơn tại Việt Nam. Ví dụ điển hình là giải National Student Open Cup với sự tham gia của hơn 100 trường đại học và cao đẳng trên toàn quốc. Ngoài ra, nhiều đơn vị như Intel cũng đã hợp tác với đối tác trong nước để tăng cường hoạt động thể thao điện tử thông qua việc tổ chức các sự kiện và giải đấu ở nhiều cấp độ, ví dụ như Đấu Trường Máy Tính, Intel Tech Camp, và nhiều hơn nữa.
Ý nghĩa của chính sách hỗ trợ đối với sự phát triển của ngành
Lĩnh vực game và thể thao điện tử tại Việt Nam đang thể hiện những tiềm năng rõ ràng, với sự xuất hiện ngày càng nhiều các studio và nhân tài trong ngành. Sự hỗ trợ từ chính phủ đã chứng minh là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp game ở nhiều quốc gia.
Các studio này thường bắt đầu từ những dự án khởi nghiệp quy mô nhỏ và ngân sách thấp để phát triển những trò chơi tâm huyết. Sự khuyến khích phát triển trong lĩnh vực trò chơi có thể liên quan đến việc thiết lập một môi trường pháp lý và thuế thuận lợi cho những studio khởi nghiệp này phát triển mạnh mẽ từ đầu.
Mỗi quốc gia có cách áp dụng thuế riêng, nhưng mục tiêu chung là tạo động lực và điều kiện tốt nhất cho các nhà phát triển mang lại những sản phẩm tốt nhất cho người dùng. Ở Mỹ, các nhà phát triển game có thể được hưởng các khoản giảm thuế R&D (nghiên cứu và phát triển) để phát triển sản phẩm. Ở Anh, chính phủ hỗ trợ các nhà phát triển game bằng cách hoàn trả thuế cho chi phí thiết kế, sản xuất và thử nghiệm trò chơi mới.
Ngay cả luật Nghĩa vụ quân sự nghiêm ngặt nhất của Hàn Quốc cũng sẵn lòng miễn phí cho những game thủ thành công quốc tế. Đối với thể thao điện tử, các giải đấu tại Việt Nam hiện nay ngày càng nhiều nhưng thiếu một chiến lược tổng thể. Các giải đấu lớn chủ yếu do các đơn vị phát hành tổ chức để quảng bá trò chơi. Trong khi đó, để ngành thể thao điện tử phát triển mạnh mẽ hơn, cần có một hệ sinh thái hoàn chỉnh, đáp ứng tốt các nhu cầu từ người chơi, các nhà sản xuất và cả chính phủ.
Đầu những năm 2000, Hàn Quốc đã áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ ngành game, tạo ra một môi trường phát triển hoàn chỉnh, thành lập tổ chức KeSPA (Hiệp hội thể thao điện tử Hàn Quốc) để tổ chức các giải đấu game quy mô. Nhờ các chính sách này, Hàn Quốc được biết đến như một cường quốc thể thao điện tử và có nhiều lợi ích kinh tế từ lĩnh vực này. Một ví dụ nổi bật là Lee 'Faker' Sang-hyeok, một game thủ nổi tiếng tại Hàn Quốc, với thu nhập lên tới 2,5 triệu USD.
Ở Việt Nam, Hội Thể Thao Điện Tử Giải Trí Việt Nam (VIRESA) đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy ngành thể thao điện tử. VIRESA đã hợp tác với các đơn vị như VNGGames để tổ chức các giải đấu quy mô, trong đó có giải Giao hữu Liên Minh Huyền Thoại giữa đội tuyển Hàn Quốc và Việt Nam vào tháng 9/2023.
VIRESA đang hợp tác với các trường đại học để lan tỏa thể thao điện tử thông qua mô hình câu lạc bộ. Tuy nhiên, việc phổ cập thể thao điện tử cho đại chúng đòi hỏi sự hỗ trợ và nỗ lực lớn hơn từ phía chính phủ để phát triển và quản lý một chiến lược phù hợp vì đây là một hành trình dài, đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bên.
Khơi nguồn cảm hứng cho sự bùng nổ của ngành game Việt
Hàn Quốc không ngẫu nhiên trở thành một trong những cường quốc kinh tế trong lĩnh vực game. Họ đã nhận ra tiềm năng lớn mà lĩnh vực này mang lại để phát triển và điều quan trọng chỉ là cần có điều kiện và cơ hội. Việc mở ra các chính sách và phúc lợi mới là cách tốt nhất để giải quyết các thách thức và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường này.
Đối với lĩnh vực game, chính phủ có thể xem xét áp dụng các chính sách ưu đãi, khuyến khích các studio game nghiên cứu và phát triển những sản phẩm có giá trị cao, mang lại nhiều lợi ích đa chiều. Game cũng là một công cụ hiệu quả để quảng bá văn hóa của quốc gia đến thế giới. Vì vậy, các nhà lãnh đạo có thể xem xét các yếu tố này để đưa ra các chính sách thúc đẩy những nhà phát triển tài năng của đất nước tạo ra các sản phẩm game chất lượng.
Trong khi đó, thể thao điện tử đang đòi hỏi sự thay đổi lớn về chính sách và môi trường pháp lý. Mỗi quốc gia sẽ có góc nhìn riêng về trò chơi điện tử, nhưng không thể phủ nhận được những lợi ích lớn về mặt kinh tế mà môn thể thao này mang lại. Chính vì vậy, để phát triển thể thao điện tử toàn diện, các cơ quan quản lý cần tạo điều kiện và môi trường thích hợp để VIRESA, các trường đại học, các công ty phát hành game và các thương hiệu có thể tự tin hơn trong việc đào tạo, xây dựng sân chơi một cách chuyên nghiệp và bền vững.
Để phát triển tài năng trong lĩnh vực này, Việt Nam cần có nhiều chính sách hỗ trợ game thủ từ giai đoạn đầu. Việc đầu tư vào các lớp học về thể thao điện tử cần được tiếp cận một cách tổ chức, chuyên nghiệp và hợp pháp, không chỉ là các hoạt động tổ chức mờ nhạt và không có cơ sở pháp lý.
Để cạnh tranh trong các giải đấu, Việt Nam cần cung cấp thêm các phúc lợi cho các tuyển thủ khi tham gia học tập và thi đấu, phải tạo ra các chính sách phù hợp để thu hút các nhà tài trợ trong nước phát triển dịch vụ. Chỉ khi đó, các đội tuyển thể thao điện tử tại Việt Nam mới có đủ sức mạnh và điều kiện để tập trung vào việc rèn luyện tốt nhất. Điều này cũng là phương pháp mà các quốc gia phát triển như Hàn Quốc, Anh, Mỹ và Trung Quốc đang áp dụng.
Theo Phùng Việt Thắng, Giám đốc Nhóm Kinh doanh, Marketing và Truyền thông của Tập đoàn Intel tại thị trường Việt Nam