Vấn đề tranh luận giữa các nhà đầu tư là liệu thị trường chứng khoán có hiệu quả hay không, tức là liệu nó có phản ánh đầy đủ thông tin cho tất cả những người tham gia thị trường tại mọi thời điểm hay không. Giả thuyết thị trường hiệu quả cho rằng tất cả các cổ phiếu đều được định giá hoàn hảo theo đặc tính đầu tư vốn có của chúng, và kiến thức này là công bằng cho tất cả những ai tham gia thị trường.

Giả thuyết thị trường hiệu quả - Eugene Fama
Thị trường hiệu quả (Efficient market) trong chứng khoán là gì?
Thị trường hiệu quả (Efficient market) là một thị trường mà mọi thông tin được truyền đi một cách hoàn hảo, đầy đủ, tức thời và không mất phí. Giá tài sản trong một thị trường hiệu quả phản ánh đầy đủ tất cả thông tin có sẵn cho người tham gia thị trường.
Tuy nhiên, thông thường, thị trường được cho là hiệu quả đối với một số thông tin, nếu giá chứng khoán không bị ảnh hưởng do tiết lộ thông tin đó đến những người tham gia.
Các giả thuyết thị trường hiệu quả
Thị trường hiệu quả bao gồm nhiều giả thuyết khác nhau, tùy thuộc vào mức độ phản ánh của thông tin trong giá chứng khoán.
Mức hiệu quả yếu xảy ra khi giá của chứng khoán phản ánh các thông tin trong quá khứ về giá chứng khoán, bao gồm cả giá cổ phiếu và khối lượng giao dịch.
- Giả thuyết thị trường hiệu quả trung bình (semi - strong form efficiency):
Mức hiệu quả này xảy ra khi giá cổ phiếu phản ánh toàn bộ thông tin công khai trên thị trường, bao gồm thông tin lịch sử về giá cổ phiếu và thông tin công khai khác như được công bố trong báo cáo tài chính của các công ty phát hành.
Thị trường hiệu quả trung bình áp đảo giả thuyết hiệu quả yếu vì tất cả thông tin trên thị trường được coi là công khai dựa trên giả thuyết thị trường hiệu quả dạng yếu như giá cổ phiếu, lợi suất và khối lượng giao dịch.
- Giả thuyết thị trường hiệu quả mạnh (strong form efficiency):
Mức hiệu quả mạnh xảy ra khi tất cả thông tin, kể cả thông tin không công khai, được phản ánh đầy đủ vào giá cổ phiếu, bao gồm cả các thông tin nội bộ trong doanh nghiệp. Giả thuyết thị trường hiệu quả dạng mạnh là kết hợp của giả thuyết hiệu quả dạng yếu và dạng trung bình.
Giả thuyết hiệu quả thị trường dạng mạnh mở rộng thêm giả định cho các thị trường hiệu quả - nơi mà giá cổ phiếu phản ánh các thông tin công khai, trở thành thị trường hoàn hảo - nơi mà tất cả thông tin đều miễn phí và có sẵn cùng một thời điểm.
Giả thuyết thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis) được phát triển bởi Giáo sư Eugene Fama trong luận án tiến sĩ vào đầu những năm 1960.
Các vấn đề liên quan đến Thị trường hiệu quả
1/. Các nhà đầu tư định giá cổ phiếu khác nhau
Các phương pháp phân tích và định giá cổ phiếu khác nhau gây ra một số vấn đề về tính hợp lệ của thị trường hiệu quả. Nếu một nhà đầu tư tìm kiếm các cơ hội thị trường được định giá thấp trong khi một nhà đầu tư khác đánh giá một cổ phiếu dựa trên tiềm năng tăng trưởng, hai nhà đầu tư này sẽ có những đánh giá khác nhau về giá trị thị trường hợp lý của cổ phiếu. Vì các nhà đầu tư định giá cổ phiếu khác nhau, không thể xác định giá trị của một cổ phiếu trong một thị trường hiệu quả.
2/. Không có nhà đầu tư nào có thể đạt được lợi nhuận cao hơn nhà đầu tư khác với cùng số vốn đầu tư theo giả thuyết thị trường hiệu quả
Vì cả hai đều có cùng thông tin nên họ chỉ có thể đạt được lợi nhuận tương đương. Nếu một nhà đầu tư có lãi thì tất cả các nhà đầu tư khác cũng sẽ có lãi. Tuy nhiên, điều này có phải luôn đúng không?
3/. Theo giả thuyết thị trường hiệu quả, không nhà đầu tư nào có thể vượt qua thị trường
Tuy nhiên, đã có nhiều nhà đầu tư liên tục vượt qua thị trường. Warren Buffett là một trong số những người đã đạt được lợi nhuận hàng năm vượt trội (Average Annual Return - AAR).

Mặc dù thành công trong đầu tư chứng khoán chủ yếu dựa vào kỹ năng của các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức, nhưng mọi người vẫn luôn tìm kiếm cách để có thể đạt lợi nhuận cao hơn so với mức trung bình của thị trường. Thị trường hiệu quả (Efficient market) là một giả thuyết đáng để nghiên cứu và tranh luận. Tìm hiểu thêm về kiến thức chứng khoán tại Mytour