Thị trường Tạo thanh khoản Tập trung (CLMM) là gì? Top 3 dự án áp dụng thanh khoản tập trung trong thị trường Tiền điện tử

Sàn giao dịch phi tập trung đang phát triển mạnh mẽ trong thị trường tiền mã hóa. Một tính năng đột phá gần đây là Thị trường Tạo thanh khoản Tập trung (hay còn gọi là nhà tạo lập thanh khoản tập trung). Vậy CLMM là gì? Hãy tìm hiểu chi tiết về CLMM qua bài viết dưới đây cùng Mytour nhé!

Thị trường Tạo thanh khoản Tập trung là gì?

Nhà Tạo thanh khoản Tập trung (CLMM) là một loại thuật toán tiên tiến được sử dụng trong các Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) dựa trên mô hình Tạo thanh khoản tự động (AMM). Nó cho phép các nhà cung cấp thanh khoản tập trung vào các khoảng giá cụ thể để tăng cường tính thanh khoản của cặp token.

'Thanh khoản tập trung' đề cập đến khả năng của các nhà cung cấp thanh khoản (LPs) chọn ra các khoảng giá cụ thể trên đường cong giá để cung cấp thanh khoản.

- Theo Yenwen Feng - Đồng sáng lập của Giao thức Vĩnh viễn.

Trong mô hình này, các nhà cung cấp thanh khoản chỉ cung cấp thanh khoản trong các khoảng giá cụ thể mà giao dịch thường diễn ra, thay vì cung cấp thanh khoản cho toàn bộ phạm vi giá của tài sản trên thị trường. 

Ví dụ: Cặp stablecoin USDT/USDC chỉ hoạt động trong khoảng từ $0.95 - $1.05 nên thanh khoản ngoài phạm vi đó sẽ không được cung cấp và không đem lại phần thưởng cho các nhà cung cấp thanh khoản.

Theo mô hình Uniswap V3, các nhà cung cấp thanh khoản có thể chọn ra các khoảng giá nhỏ hơn mà họ muốn và phân bổ tài sản của mình trong các khoảng giá đó. Sau khi cung cấp thanh khoản, các nhà cung cấp sẽ nhận lại NFT đại diện cho cặp token, khối lượng và khoảng giá mà họ đã cung cấp thanh khoản.

Cơ chế CLMM cho phép các nhà cung cấp thanh khoản rút tiền và nhận phí giao dịch của họ bất kỳ lúc nào mà không cần phải chờ đợi.

Các nhà cung cấp thanh khoản có thể hợp nhất bất kỳ lượng thanh khoản riêng lẻ nào vào một pool và thu phí giao dịch dựa trên tỷ lệ của lượng thanh khoản mà họ cung cấp cho một khoảng giá cụ thể.

Tác dụng của mô hình CLMM

AMM là một thuật toán rất phổ biến được sử dụng bởi các nền tảng DEX trong lĩnh vực DeFi hiện nay. Thuật toán này còn được gọi là Trình tạo lập thị trường tự động.

AMM sử dụng phương trình cổ điển x*y=k để quản lý thanh khoản. Điều này có nghĩa là phân phối tài sản đồng đều trên đường cong giá. Trong phương trình này, k là hằng số, trong khi x và y thể hiện tính thanh khoản của hai loại tiền mã hóa trong một cặp giao dịch. Tất cả thanh khoản trong AMM nằm trong khoảng từ 0 đến vô cùng (0, ∞).

Mô hình AMM được áp dụng trong nhiều DEX hàng đầu hiện nay như Uniswap V2, SushiSwap, Bancor, Pancake, Raydium, Quickswap, và nhiều nền tảng DEX khác.

Mô hình AMM được sử dụng trong nhiều DEX hàng đầu hiện nay như Uniswap V2, SushiSwap, Bancor, PancakeSwap, Raydium, Quickswap, và nhiều nền tảng DEX khác.

Tuy nhiên, với cách tiếp cận này, sàn DEX thường gặp vấn đề về thanh khoản và spread giá lớn, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.

Để khắc phục vấn đề này, mô hình Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) đã được phát triển.

Cách CLMM hoạt động

Khi giá token nằm trong một phạm vi giá nhất định, CLMM tổ chức thanh khoản trong khoảng đó và thu phí giao dịch. Mỗi nhà cung cấp thanh khoản sẽ nhận được một phần của phí này, phụ thuộc vào mức độ đóng góp của họ vào tổng thanh khoản trong phạm vi giá đó.

Khi giá token biến động, các nhà cung cấp thanh khoản tham gia để thực hiện giao dịch, tạo ra tổng thanh khoản từ tất cả các vị trí trong phạm vi giá hiện tại. Điều này cho phép người dùng thực hiện giao dịch trên toàn bộ thanh khoản có sẵn, không cần quan tâm đến nguồn gốc cụ thể của nó.

Mô hình mới về tổng hợp thanh khoản mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà cung cấp thanh khoản và người tham gia giao dịch. Hiện nay, nhà cung cấp thanh khoản có khả năng phân bổ vốn cho các khoảng giá ưa thích của họ, tập trung vốn để tối ưu hóa thu nhập từ phí giao dịch và sử dụng thanh khoản một cách hiệu quả hơn. Đồng thời, người giao dịch được hưởng lợi từ tính thanh khoản sâu hơn khi cần thiết và giảm tỷ lệ trượt giá (slippage rate) cao.

Lợi ích và hạn chế của mô hình thanh khoản tập trung

Trong mô hình thanh khoản tập trung (CLMM), khi giá di chuyển ra khỏi phạm vi đã định trước, vị thế của người dùng chuyển sang trạng thái không hoạt động. Chỉ khi giá giao dịch của pool giảm xuống phạm vi do người dùng chỉ định, thì nguồn cung cấp thanh khoản mới được sử dụng. 

Điều này giúp tối ưu hóa vốn đầu tư và giảm rủi ro cho nhà cung cấp thanh khoản, do đó, mang lại lợi ích cao hơn so với mô hình AMM truyền thống trong DeFi. Tuy nhiên, CLMM không phù hợp với những đồng token có biến động giá cao.

Với tính năng thanh khoản tập trung này, nhà cung cấp thanh khoản có thể kiếm được phần phí và phần thưởng cao hơn và có thể giữ số vốn tiết kiệm được bên ngoài, đầu tư vào các tài sản khác nhau, gửi ở nơi khác trong DeFi.

Tính thanh khoản cao hơn xung quanh giá thực tế của cặp token giúp các nhà giao dịch mua bán lượng lớn đồng tiền mà không ảnh hưởng đến giá của chúng. Điều này làm tăng tính thanh khoản trong các thị trường DeFi.

Top những dự án sử dụng thanh khoản tập trung

Uniswap

Uniswap là một nền tảng giao dịch phi tập trung (DEX) dựa trên blockchain Ethereum, cho phép người dùng trao đổi các token ERC-20 với nhau mà không cần thông qua trung gian trung tâm. 

Phiên bản mới nhất của Uniswap, Uniswap v3, mang đến nhiều cải tiến quan trọng như tập trung thanh khoản cao hơn, nhiều hạng mức phí, tích hợp dễ dàng, sử dụng L2 Optimism để giảm phí giao dịch trên Ethereum, chuyển vị thế của nhà cung cấp thanh khoản thành NFT và cho phép LP tạo lập thị trường ở các mức giá tùy chọn. 

Uniswap v3 mong muốn mang lại lợi ích cạnh tranh mới và giúp nhà cung cấp thanh khoản tối đa hóa lợi nhuận. Cuối cùng, Uniswap v3 được tích hợp với giải pháp mở rộng quy mô lớp 2 Optimism để giảm phí giao dịch.

Cetus Protocol

Giao thức Cetus là một nền tảng giao dịch tài sản điện tử (AMM-DEX) sử dụng cơ chế Concentrated Liquidity Market Maker (thanh khoản tập trung). Nền tảng này được xây dựng và phát triển trên hệ sinh thái Sui và Aptos.

Mục tiêu của Giao thức Cetus là xây dựng một mạng lưới thanh khoản mạnh mẽ và linh hoạt nhằm mang lại trải nghiệm giao dịch tốt nhất cho người dùng DeFi.

Cá Heo

Dự án Cá Heo là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) nổi bật được phát triển trên nền tảng Blockchain Solana. Nó cung cấp một nơi để người dùng trao đổi các loại Token một cách rẻ hơn và nhanh chóng hơn so với các sàn DEX khác trên Ethereum. Dự án Cá Heo quan tâm đến trải nghiệm của người dùng và hỗ trợ các loại native token và stablecoin khác trên hệ sinh thái Solana.

Ngoài ra, dự án Cá Heo cung cấp cơ chế thanh khoản tập trung gọi là Whirlpools. Thay vì sử dụng cơ chế Liquidity Pool thông thường, các nhà cung cấp thanh khoản trong Whirlpools cạnh tranh để nhận phí giao dịch và Token Emission.

Tổng kết

Qua bài viết trên, Mytour đã cung cấp các thông tin về cách mà Concentrated Liquidity Market Maker hoạt động. Mô hình này hỗ trợ rất nhiều cho thị trường DeFi nên có lẽ trong tương lai, các dự án về DEX sẽ áp dụng mô hình CLMM vào việc xây dựng và phát triển. Hy vọng bài viết này giúp ích cho các bạn trong quá trình đầu tư. Chúc các bạn thành công!

Lưu ý: Mytour không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này!