Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đã phát triển sôi động vào năm 2020 và 2021 nhờ nhiều chính sách thúc đẩy và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía Chính phủ và các Ngân hàng. Tuy nhiên, thị trường này vẫn chưa phát triển đúng tiềm năng và quy mô vốn có. Hãy cùng Mytour tìm hiểu về lý do trái phiếu là gì và tại sao lại thu hút nguồn vốn lớn trên thị trường nhé!
Khái niệm trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Trái phiếu là một loại chứng khoán nợ, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư (gọi là trái chủ) đối với một phần nợ của tổ chức phát hành. Đơn giản hơn, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để huy động vốn từ các nhà đầu tư thay vì vay ngân hàng (với lãi suất cao và các yêu cầu tài chính nghiêm ngặt).
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam
Đa dạng các loại trái phiếu doanh nghiệp
Trái phiếu phát hành công khai: loại trái phiếu này được đăng ký và lưu ký tại Trung tâm Lưu Ký Chứng khoán. Sau khi phát hành lần đầu, các trái phiếu này được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và có thể được các nhà đầu tư mua bán.
Trái phiếu phát hành riêng lẻ: khi doanh nghiệp phát hành loại trái phiếu này, họ phải tuân thủ ít thủ tục và yêu cầu hơn so với trái phiếu phát hành công khai. Tuy nhiên, lãi suất của trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ thường cao hơn. Để bảo vệ nhà đầu tư, nhà nước quy định chỉ những nhà đầu tư chuyên nghiệp mới được giao dịch loại trái phiếu này.
Thực trạng thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện đang là kênh huy động vốn quan trọng đối với nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam. Quy mô của thị trường này đã tăng gấp đôi từ năm 2020 lên năm 2021, đạt khoảng 640 tỷ đồng/đợt chào bán. Tuy nhiên, trong số này, trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm tới 95.4%.
Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam từ 2017 đến 2021 - Nguồn SSI
Vì thị trường này đang phát triển quá nóng, nhiều doanh nghiệp với tài chính yếu đã vô tình phát hành trái phiếu với lãi suất cao để thu hút nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể dễ dàng nhận biết được các trái phiếu không uy tín với “3 không”: không có tài sản đảm bảo, không có xếp hạng tín nhiệm và không có bảo lãnh thanh toán. Vì vậy, chính phủ đã thực hiện các biện pháp mạnh để kiểm soát thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Bảng lãi suất trái phiếu của CTCP Cung Điện Mùa Đông (thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh)
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp mặc dù được xem là an toàn và ít rủi ro hơn cổ phiếu, nhưng nhà đầu tư nên cẩn thận khi mua các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Đây là những trái phiếu có mức độ công bố thông tin thấp, khả năng doanh nghiệp không thể thanh toán lãi vay, thậm chí cả gốc vay cho nhà đầu tư có thể cao hơn so với trái phiếu được phát hành công khai.