'Thiên Vị Vô Thức' – Kẻ Đánh Mất Tài Năng

Trong thế giới hiện đại, việc tìm kiếm và giữ chân tài năng là một trong những ưu tiên hàng đầu của mọi tổ chức. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn mà các nhà quản lý nhân sự phải đối mặt không chỉ là thu hút tài năng, mà còn là đảm bảo quy trình tuyển dụng công bằng và không bị ảnh hưởng bởi thiên vị vô thức - unconscious bias.

Thiên Vị Vô Thức không chỉ ẩn chứa trong các quyết định cá nhân mà còn có thể ảnh hưởng đến cả quy trình tuyển dụng của một tổ chức. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm thiên vị vô thức và cách nhận diện nó trong quá trình tuyển dụng cùng những cách để hạn chế tác động tiêu cực của nó, nhằm giúp các tổ chức xây dựng một môi trường làm việc công bằng và đa dạng hơn, đồng thời tránh mất lạc nhân tài quý báu.

Thiên Vị Vô Thức – “Kẻ Đánh Mất Tài Năng” trong Tuyển Dụng

Thiên Vị Vô Thức (hay còn gọi là Implicit Bias) là những định kiến hoặc thành kiến mà chúng ta vô thức hình thành về một người hoặc một nhóm người dựa trên những đặc điểm như giới tính, chủng tộc, tuổi tác, ngoại hình, v.v. Những định kiến này tồn tại trong tâm trí mỗi người một cách âm thầm, ảnh hưởng đến suy nghĩ, hành vi và quyết định của chúng ta mà bản thân không hề hay biết.

Vết Nhơ Thầm Lặng “Kẻ Đánh Mất Tài Năng”

Trong lĩnh vực tuyển dụng, Unconscious Bias thực sự là “kẻ thù ngầm” nguy hiểm, gây ra những hậu quả nghiêm trọng:

• Mất mát ứng viên tiềm năng: Vì định kiến vô thức, nhà tuyển dụng có thể bỏ lỡ những ứng viên xuất sắc chỉ vì họ không phù hợp với “khuôn mẫu” trong suy nghĩ của họ. Ví dụ, một nhà tuyển dụng có thể đánh giá thấp ứng viên nữ cho vị trí lãnh đạo vì họ cho rằng phụ nữ thiếu quyết đoán.
• Tuyển dụng không chính xác: Dựa vào cảm tính hoặc định kiến cá nhân có thể khiến nhà tuyển dụng đưa ra quyết định sai lầm, tuyển dụng những ứng viên không phù hợp với vị trí và văn hóa công ty.
• Tạo ra môi trường làm việc độc hại: Unconscious Bias có thể dẫn đến phân biệt đối xử, tạo ra một môi trường làm việc không công bằng và không hòa nhập, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần làm việc và hiệu suất của nhân viên.

Dấu hiệu nhận biết Unconscious Bias trong tuyển dụng

Để loại bỏ “kẻ cản đường” Unconscious Bias, trước hết, nhà tuyển dụng cần nhận thức được những dấu hiệu của nó trong quá trình tuyển dụng:

• Đánh giá ứng viên dựa trên cảm tính cá nhân: Nhà tuyển dụng có thể cảm thấy “hợp cạ” hoặc “thích” một ứng viên nào đó hơn, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc họ là ứng viên phù hợp nhất cho vị trí.
• Tập trung chỉ vào điểm mạnh của ứng viên: Nhà tuyển dụng có thể bỏ qua việc xem xét những điểm yếu của ứng viên ảnh hưởng như thế nào đến tiêu chí công việc chỉ vì ấn tượng bởi những điểm mạnh của họ.
• So sánh ứng viên với nhau: Việc so sánh ứng viên này với ứng viên khác thay vì đánh giá dựa trên tiêu chí của vị trí là một sai lầm phổ biến.
• Dựa vào kinh nghiệm cá nhân: Nhà tuyển dụng có thể áp dụng kinh nghiệm của bản thân để đánh giá ứng viên, dẫn đến việc áp đặt những định kiến cá nhân vào quá trình tuyển dụng.

Giải pháp “tiêu diệt” Unconscious Bias:

• Xây dựng quy trình tuyển dụng có cấu trúc: Quy trình tuyển dụng có cấu trúc đảm bảo rằng tất cả ứng viên được đánh giá một cách công bằng và nhất quán. Các bước như mô tả công việc rõ ràng, tiêu chí đánh giá cụ thể, phỏng vấn theo cấu trúc, v.v. sẽ giúp loại bỏ Unconscious Bias.

• Đào tạo về Unconscious Bias: Nâng cao nhận thức của nhà tuyển dụng về Unconscious Bias là bước đầu tiên để loại bỏ nó. Các chương trình đào tạo có thể giúp nhà tuyển dụng nhận thức được những định kiến ​​của bản thân và ảnh hưởng của chúng đến quá trình tuyển dụng.

• Sử dụng công cụ tuyển dụng công bằng: Nhiều công cụ tuyển dụng công bằng hiện nay có thể giúp nhà tuyển dụng đánh giá ứng viên một cách khách quan, dựa trên năng lực và kinh nghiệm thực tế của họ. Ví dụ, các bài đánh giá năng lực trực tuyến, hệ thống theo dõi ứng viên ẩn danh, v.v.

• Tập trung vào năng lực thực tế: Nhà tuyển dụng cần tập trung vào năng lực và kinh nghiệm của ứng viên thay vì những yếu tố không liên quan đến công việc. Đánh giá ứng viên dựa trên những gì họ đã làm được và có thể làm, chứ không dựa trên những định kiến vô thức.

Unconscious Bias là một vấn đề tiềm ẩn trong tuyển dụng, gây ảnh hưởng đến sự công bằng và hiệu quả của doanh nghiệp. Nắm bắt bản chất, dấu hiệu và giải pháp “tiêu diệt” Unconscious Bias là chìa khóa để thu hút và giữ chân nhân tài, tạo dựng môi trường làm việc đa dạng và năng động.