Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, còn được biết đến với cái tên Chùa Lân hay Long Động Tự, là một ngôi chùa tọa lạc trên đỉnh núi Yên Tử, thuộc thôn Nam Mẫu, xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Ngôi chùa nằm trong khuôn viên của Quần thể di tích danh thắng Yên Tử (Tra cứu từ Wikipedia).
Không chỉ là điểm du lịch nổi tiếng, Trúc Lâm Yên Tử còn là nơi linh thiêng, tâm linh, nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông đã tìm thấy bình an và tu hành. Hãy cùng Vntrip.vn khám phá về Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử - đỉnh cao của danh thắng Việt Nam!
1. Lịch sử Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử
Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử nằm trên núi Yên Tử, thôn Nam Mẫu, xã Thượng Yên Công, Thành phố Uông Bí, Tỉnh Quảng Ninh. Thiền viện còn được biết đến với tên gọi chùa Lân, là nơi mà vua Trần Nhân Tông đã chọn để tu hành. Năm 1293, vua Trần Nhân Tông tiến hành sửa sang và trang trí chùa Lân, tạo nên không gian trang nghiêm và uy nghiêm. Đây là nơi vị Phật hoàng thường xuyên tụng kinh và giảng đạo cho chư tôn, tăng ni đến lắng nghe.

Chùa còn có tên gọi khác là chùa Lân (Ảnh: ST)
Vua Trần Nhân Tông, sau khi kế vị vua Trần Thánh Tông năm 1278, đã phải đối mặt với sự hung hãn của quân phương Bắc do Hốt Tất Liệt lãnh đạo. Dưới sự chỉ đạo của hai vị vua Trần và sự tài ba của Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn, quân Nguyên – Mông đã bị đánh bại. Ông là người khởi xướng và xây dựng Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, mang lại nét văn hóa tâm linh cho người Việt.

Nhà Trần 3 lần đánh tan giặc Nguyên – Mông (Ảnh: ST)
Cùng với vị Phật hoàng Trần Nhân Tông, xuất hiện hai thiền sư Pháp Loa và Huyền Quang, đồng thời là môn đệ và cộng sự sáng lập thiền phái. Năm 1304, Phật hoàng Trần Nhân Tông lữ hành khắp đất nước, tìm kiếm truyền nhân cho tông phái của mình. Trong chuyến đi, ngài gặp một cậu bé có ánh nhìn hiểu biết, và đã nói: “Đứa bé này có đạo nhãn, sẽ trở thành pháp khí.” Ngài chọn cậu bé làm môn đệ và hướng dẫn trên con đường tu tập. Đó chính là thiền sư Pháp Loa.

Thiền sư Pháp Loa là môn đệ của Phật hoàng (Ảnh: ST)
Đại thiền sư Huyền Quang, người có học vấn cao, đỗ đạt Trạng Nguyên và đảm nhận chức quan Hàn Lâm. Duyên nợ với cửa phật khiến ông nhớ lại kinh nghiệm với thiền sư Pháp Loa. Chủ tâm ông quyết định xuất gia tu hành.

Đại thiền sư Huyền Quang (Ảnh: ST)
Sau khi Đức Phật hoàng quy tiên tại núi Yên Tử linh thiêng, hai Đại thiền sư Pháp Loa và Huyền Quang tiếp tục xây dựng Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, đưa nó ngày càng phát triển. Thiền phái trở thành sợi chỉ đỏ chạy dọc lịch sử triều đại nhà Trần, làm phong phú đời sống văn hóa tâm linh của người dân, đồng thời làm cho Phật giáo hưng thịnh.
Thời gian quay cuồng, một số kiến trúc trong khuôn viên Trúc Lâm Yên Tử bị phá hủy trong cuộc chiến chống Pháp, chỉ còn lại mộ tháp của các thiền sư. Tuy nhiên, đến năm 2002, chùa Lân mới được xây dựng lại. Những viên đá, viên ngói, khối gỗ đầu tiên được những nghệ nhân kiến trúc cổ đặt trên diện tích gần 180.000 m2, đánh dấu sự khôi phục quy mô lớn của Trúc Lâm Yên Tử.

Chùa Yên Tử từng là tàn tích một thời (Ảnh: ST)

Nay chùa đã được tôn tạo lại, trở nên khang trang và lộng lẫy hơn (Ảnh: ST)
Ngày nay, khu di tích thắng cảnh Trúc Lâm Yên Tử là điểm tâm linh nổi tiếng quy tụ hàng chục nghìn du khách hành hương, tham quan, và tham gia lễ phật. Đây là địa điểm linh thiêng thu hút người tìm về bình yên và trấn an trong tâm hồn.

Khu di tích tâm linh lớn thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi năm (Ảnh: ST)
2. Kiến trúc độc đáo của Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử
Đỉnh núi Yên Tử, ở độ cao khoảng 1068 m so với mực nước biển, là thách thức với hơn 6000 bậc đá, qua rừng trúc và thông cao ngút ngàn. Để thuận tiện cho du khách, hệ thống cáp treo đã được xây dựng, giúp họ dễ dàng di chuyển lên đỉnh chùa một cách nhanh chóng.

Đỉnh cao Yên Tử khoảng 1068 m (Ảnh: ST)
Kiến trúc các ngôi chùa ở Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử được coi là tuyệt phẩm của phong cách phật giáo, giữ nguyên vẻ đẹp của kiến trúc cổ kính. Cổng Tam quan hai tầng tám mái cân đối đứng vững, bước qua cổng bán thấp là sân chính lát đỏ. Mái chùa uốn lượn như đầu đao hướng lên trời, tạo nên vẻ trang nghiêm và uy nghi.

Tam quan chùa Long Động (Ảnh: ST)
Toàn bộ cột cái và cột quân trong các chùa Yên Tử đều làm từ gỗ lim quý, bên ngoài là cột hiên chắc chắn từ đá. Dưới mỗi cột là một phiến đá làm đế. Hình ảnh này không chỉ là kiến trúc tôn giáo mà còn là biểu tượng tín ngưỡng, với ý nghĩa về sự phồn thực và sinh sôi. Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, cột đá và cột gỗ trên phiến đá được xem là biểu tượng của sự sinh sôi và phát triển.

Mái chùa cong hình đầu đao (Ảnh: ST)
Quanh gian chính điện, các cửa bức bàn bằng gỗ bao quanh, với cửa ô phía trước giúp thông thoáng và chiếu sáng tự nhiên. Mỗi gian chùa được thiết kế tinh tế, tạo không gian thoải mái, hấp dẫn quanh năm. Việc chọn hướng đặt chùa phù hợp với khí hậu khu vực và cấu trúc chùa tạo ra sự điều hòa tự nhiên, gió lưu thông từ cửa ô phía trước đến cửa ô phía sau, và trên mái chùa, gió được thông qua ô sát mai hình tam giác cân.

Kiến trúc chùa cổ (Ảnh: ST)
Một số ngôi chùa mới sử dụng vật liệu hiện đại, nhưng vẫn giữ nét kiến trúc phật giáo đặc trưng. Bên trong, chùa được trang trí nghệ thuật, với sơn mài vàng lộng lẫy, bức khảm, án thờ, cửa cánh võng được chạm khắc trang trí hoa văn sinh động. Tượng phật, la hán và các vật phẩm thờ phụng trang trí quyến rũ, tạo nên không gian thiêng liêng và tĩnh lặng. Hương thơm nhẹ nhàng lan tỏa, mang lại cảm giác an lạc và yên bình cho người thăm chùa.

Khu vực thờ Phật tạo nên không gian linh thiêng (Ảnh: ST)

Đền thờ các vị La hán (Ảnh: ST)

Khu vực hạt xá lị ở chùa Long Động (Ảnh: ST)
3. Trúc Lâm Yên Tử – Điểm hội tụ tâm linh của người Việt
Trúc Lâm Yên Tử là một khu vực danh thắng rộng lớn với nhiều địa điểm thú vị. Trước khi bắt đầu hành trình lên Yên Tử, du khách sẽ đi qua đền Trình, nơi lý tưởng để nghỉ ngơi và chuẩn bị tâm hồn cho chuyến đi.

Khói hương thoang thoảng quanh đền Trình (Ảnh: ST)

Bức tường bao quanh khu đền (Ảnh: ST)
Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử là một không gian rộng lớn, nơi các sư thầy tu hành và nghiên cứu kinh pháp Phật giáo. Nơi này được coi như một trường học dành cho những người tu hành, nơi các vị sư được giảng dạy về kinh sách, triết lý Phật giáo, và tập trung vào thực hành thiền…
Theo truyền thuyết cổ xưa, khi Thái thượng hoàng quyết định xuất gia tu hành, các cung nữ và phi tần không thể ngăn cản được quyết định đó. Họ rời cung và đến ở gần chân núi để chăm sóc và khuyên bảo nhà vua. Mặc dù nhà vua đã cố gắng giữ họ lại, nhưng tình nghĩa và ân nghĩa của họ quá nặng nên họ đã đắm mình xuống dòng suối. Sau này, người dân xây Cầu Giải Oan và Chùa Giải Oan để tưởng nhớ tấm lòng trung hiếu của các cung nữ và phi tần.

Cầu Giải Oan (Ảnh: ST)

Chùa Giải Oan (Ảnh: ST)
Ngoài ra, còn rất nhiều địa điểm khám phá như Chùa Hoa Yên, tháp Huệ Quang, chùa Một Mái, chùa Bảo Sái, chùa Vân Tiêu, chùa Đồng. Chùa Đồng, ngôi chùa cao nhất Yên Tử, được xây bằng đồng thau từ đỉnh đến chân. Việc chinh phục chùa Đồng bằng cách đi bộ lên Trúc Lâm Yên Tử là một chặng đường kỳ diệu. Nơi đây mang đến không khí linh thiêng, nhiều người đến đây để cầu tài lộc, sức khỏe, và thịnh vượng.

Vườn tháp Huệ Quang trải đầy những cây tháp linh thiêng (Ảnh: ST)

Tháp chính được bảo vệ kỹ lưỡng để giữ gìn vẻ đẹp cổ kính (Ảnh: ST)

Chùa Một Mái chênh vênh giữa vách núi, tạo nên bức tranh tâm linh huyền bí (Ảnh: ST)

Chùa Bảo Sái hiện lên quyến rũ khi nhìn từ xa (Ảnh: ST)

Truyền thuyết về Hổ nghe Phật giảng kinh được minh họa qua hình ảnh sống động (Ảnh: ST)

Ngôi chùa Đồng linh thiêng hòa mình trong không gian tâm linh (Ảnh: ST)

Chuông đồng Yên Tử vang lên bản năng hòa mình vào không gian linh thiêng (Ảnh: ST)

Khánh đồng Yên Tử nổi bật với vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời (Ảnh: ST)

Hành trình chinh phục đỉnh Chùa Đồng của người dân như một thách thức hào hứng (Ảnh: ST)

Khung cảnh trẩy hội tưng bừng tại chùa Yên Tử đầu xuân (Ảnh: ST)
Mùa lễ hội đầu xuân là thời điểm lý tưởng nhất để lễ bái và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của chùa Yên Tử. Không khí trong lành, cảnh sắc tràn đầy năng lượng tích cực khiến mọi người trẩy hội với niềm hân hoan.
Chúc bạn có một hành trình ý nghĩa và tràn đầy kỷ niệm khi khám phá thiền viện Trúc Lâm Yên Tử. Hãy tận hưởng không gian linh thiêng và vẻ đẹp thiên nhiên huyền bí cùng người thân yêu.