Thiết kế không gian nội thất

Thiết kế không gian nội thất là nghệ thuật và khoa học nhằm cải thiện không gian bên trong các tòa nhà để tạo ra môi trường tốt hơn về sức khỏe và thẩm mỹ cho người sử dụng.

Với con mắt tinh tế và khả năng sáng tạo, các kiến trúc sư thiết kế nội thất sẽ lên kế hoạch, nghiên cứu, phối hợp và quản lý các dự án cải tạo như vậy. Nghề thiết kế nội thất là một lĩnh vực đa dạng, bao gồm phát triển ý tưởng, quy hoạch không gian, kiểm tra địa điểm, soạn thảo kế hoạch, nghiên cứu, giao tiếp với các bên liên quan và quản lý thi công.

Thuật ngữ về lịch sử và hiện tại

Trước đây, việc sắp xếp nội thất thường diễn ra một cách tự nhiên trong quá trình xây dựng. Ngành thiết kế nội thất đã tiến triển cùng với sự phát triển của xã hội và kiến trúc phức tạp từ quá trình công nghiệp hóa.

Sự nỗ lực trong việc tối ưu hóa không gian và sự phát triển của ngành thiết kế nội thất hiện đại đã thúc đẩy sự phát triển của nghề này. Ngành thiết kế nội thất là một lĩnh vực chuyên biệt, khác với vai trò 'nhà trang trí nội thất' mà thường được sử dụng ở Hoa Kỳ; thuật ngữ này ít được dùng ở Vương quốc Anh, nơi mà ngành thiết kế nội thất chưa được quy định và chưa chính thức trở thành một nghề nghiệp.

Ở Ấn Độ cổ đại, các kiến trúc sư cũng đồng thời là những nhà thiết kế nội thất. Điều này thể hiện qua Vishwakarma - một trong những vị thần trong thần thoại Ấn Độ. Trong những ngôi nhà Ấn Độ thế kỷ 17, những tác phẩm điêu khắc mô tả các tài liệu và sự kiện lịch sử được đặt trong các cung điện, trong khi thời kỳ trung cổ chứng kiến việc sử dụng tranh tường như một đặc điểm nổi bật của các biệt thự giống cung điện tại Ấn Độ, gọi là havelis. Mặc dù nhiều ngôi nhà truyền thống đã bị phá hủy để xây dựng các tòa nhà hiện đại, vẫn còn khoảng 2000 haveli (biệt thự, nhà phố).

Tại Ai Cập cổ đại, những 'ngôi nhà linh hồn' (hoặc mô hình của các ngôi nhà) được đặt trong các mộ để đựng đồ cúng. Điều này cho phép chúng ta quan sát các chi tiết về thiết kế nội thất của các ngôi nhà qua các triều đại Ai Cập khác nhau, như các thay đổi về hệ thống thông gió, hành lang, cột, hiên, cửa sổ và cửa ra vào.

Việc sơn tường nội thất đã tồn tại ít nhất từ 5.000 năm trước, với các ví dụ được tìm thấy xa về phía bắc như Ness of Brodgar và các mẫu nội thất như trong khu định cư Skara Brae. Người Hy Lạp và sau đó là người La Mã đã bổ sung các sàn mosaic trang trí và các nội thất tiêu biểu như trong nhà tắm La Mã cổ, cửa hàng, văn phòng dân sự, castra (pháo đài) và đền La Mã, trong các thiết kế từ thế kỷ I trước Công nguyên. Với các nghề thủ công chuyên biệt để sản xuất trang trí và đồ nội thất theo công thức, các công trình được xây dựng theo các hình thức do các kiến trúc sư La Mã định hình, như Vitruvius trong tác phẩm De architectura, libri decem (Mười cuốn sách về Kiến trúc).

Trong các thế kỷ 17 và 18, cũng như đầu thế kỷ 19, việc trang trí nội thất thường do các bà nội trợ hoặc thợ mộc, thợ thủ công được thuê để tư vấn về phong cách nghệ thuật cho không gian. Kiến trúc sư cũng thuê các thợ thủ công hoặc nghệ nhân để hoàn thiện thiết kế nội thất cho các dự án của họ.

Công nghệ trong thiết kế và quản lý không gian thương mại

Vào cuối thế kỷ 19, dịch vụ thiết kế nội thất phát triển mạnh mẽ khi tầng lớp trung lưu ở các quốc gia công nghiệp đang mở rộng và trở nên thịnh vượng. Họ bắt đầu tìm kiếm những món đồ nội thất để khẳng định địa vị xã hội của mình. Các công ty nội thất lớn mở rộng sang lĩnh vực thiết kế nội thất và quản lý tổng thể, cung cấp nhiều loại đồ đạc phong phú về phong cách. Mô hình kinh doanh này phát triển mạnh mẽ cho đến năm 1914, khi các nhà thiết kế độc lập, thường là nghiệp dư, dần chiếm lĩnh thị trường, mở đường cho sự ra đời của ngành thiết kế nội thất chuyên nghiệp vào giữa thế kỷ 20.

Vào thập niên 1950 và 1960, các nhà thiết kế nội thất bắt đầu mở rộng phạm vi hoạt động của mình. Họ mở rộng quy mô và coi việc trang trí nội thất như một nghệ thuật, đồng thời quảng bá sản phẩm của mình tới công chúng. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về trang trí nội thất cho các dự án như văn phòng, khách sạn và các tòa nhà công cộng, các công ty này trở nên lớn hơn và phức tạp hơn, tuyển dụng kiến trúc sư, thợ mộc, thợ trát, nhà thiết kế vải, nghệ sĩ và nhà thiết kế nội thất, cũng như kỹ sư và kỹ thuật viên. Các công ty cũng bắt đầu xuất bản và phân phối các danh mục với các bản in về các phong cách xa hoa khác nhau để thu hút sự chú ý của tầng lớp trung lưu đang mở rộng.

Khi số lượng và kích thước các cửa hàng tạp hóa gia tăng, không gian bán lẻ trong các cửa hàng được trang trí theo nhiều phong cách khác nhau để thu hút khách hàng. Một phương pháp quảng cáo hiệu quả là thiết lập các phòng mẫu tại các triển lãm quốc gia và quốc tế để công chúng tham quan. Các công ty tiên phong trong lĩnh vực này bao gồm Waring & Gillow, James Shoolbred, Mintons và Holland & Sons. Những công ty sản xuất đồ nội thất chất lượng cao này bắt đầu đóng vai trò quan trọng như các cố vấn cho các khách hàng tầng lớp trung lưu không chắc chắn về gu thẩm mỹ của mình, và ký hợp đồng để thiết kế và trang trí nội thất cho nhiều tòa nhà quan trọng ở Anh.

Loại công ty này xuất hiện ở Mỹ sau Nội chiến. Herter Brothers, do hai anh em di cư người Đức sáng lập, bắt đầu như một kho vải trang trí và sau đó trở thành một trong những công ty đầu tiên chuyên sản xuất đồ nội thất và trang trí. Với các văn phòng thiết kế và xưởng chế tác gỗ riêng, Herter Brothers có khả năng thực hiện mọi khía cạnh của trang trí nội thất, bao gồm lắp đặt vách ngăn và lò sưởi, trang trí tường và trần, sàn hoa văn, thảm và rèm cửa.

Owen Jones, một kiến trúc sư nổi bật và lý thuyết gia thiết kế của thế kỷ 19, đã đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến các lý thuyết thiết kế nội thất cho tầng lớp trung lưu. Dự án đầu tiên của ông vào năm 1851, là việc trang trí cho Joseph Paxton’s Crystal Palace tại Triển lãm Văn hóa và Công nghiệp, đã bao gồm cả việc sắp xếp các trưng bày bên trong. Mặc dù ông đã chọn những gam màu đỏ, vàng và xanh lam gây tranh cãi cho các sản phẩm sắt và thép, và ban đầu nhận phải sự chỉ trích từ báo chí, cuối cùng ông đã được Nữ hoàng Victoria khen ngợi. Cuốn sách nổi bật của ông, The Grammar of Ornament (1856), nêu ra 37 nguyên tắc chính về thiết kế và trang trí nội thất.

Jones được nhiều công ty thiết kế nội thất hàng đầu thuê vào thời kỳ đó; trong những năm 1860, ông hợp tác với công ty Jackson & Graham ở London để sản xuất đồ nội thất và trang thiết bị cho các khách hàng nổi tiếng như nhà sưu tập nghệ thuật Alfred Morrison và Ismail Pasha, Khedive của Ai Cập.

Vào năm 1882, Kelly's Directory của London Post Office liệt kê 80 nhà trang trí nội thất. Một số công ty nổi tiếng trong giai đoạn này bao gồm Crace, Waring & Gillow, và Holland & Sons; các nhà trang trí nổi tiếng làm việc cho những công ty này gồm có Thomas Edward Collcutt, Edward William Godwin, Charles Barry, Gottfried Semper và George Edmund Street.

Chuyển mình vào thiết kế nội thất chuyên nghiệp

Cuối thế kỷ 20 chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt từ các tư vấn viên không chuyên và các ấn phẩm, điều này đã thách thức sự độc quyền của các công ty bán lẻ lớn trong lĩnh vực thiết kế nội thất. Mary Haweis, một nhà nữ quyền người Anh, đã viết một loạt các bài luận nổi tiếng vào những năm 1880, chỉ trích sự khao khát của tầng lớp trung lưu muốn trang bị nhà cửa theo những mẫu thiết kế cứng nhắc từ các nhà bán lẻ. Cô khuyến khích việc cá nhân hóa phong cách thiết kế để phù hợp với nhu cầu và sở thích riêng của từng khách hàng.

'Một trong những quan điểm mạnh mẽ nhất của tôi, và cũng là một trong những nguyên tắc cơ bản của thẩm mỹ tốt, là các ngôi nhà của chúng ta, giống như vỏ của cá và tổ của chim, nên phản ánh phong cách và thói quen cá nhân của chúng ta.

Sự phát triển của trang trí nội thất như một nghề độc lập, không liên quan đến các nhà sản xuất và nhà bán lẻ, được thúc đẩy mạnh mẽ bởi việc thành lập Viện Trang trí Anh vào năm 1899; với John Dibblee Crace làm chủ tịch, viện đại diện cho gần 200 nhà trang trí trên toàn quốc. Đến năm 1915, Sách hướng dẫn Luân Đôn đã liệt kê 127 cá nhân hoạt động như nhà trang trí nội thất, trong đó có 10 phụ nữ. Rhoda và Agnes Garrett là hai phụ nữ đầu tiên được đào tạo chuyên nghiệp như những nhà trang trí nội thất gia đình vào năm 1874. Công trình của họ, Gợi ý về Trang trí Nhà cửa trong Sơn, Công trình gỗ và Đồ nội thất, đã truyền bá ý tưởng về thiết kế nội thất nghệ thuật đến một đối tượng rộng lớn của tầng lớp trung lưu.

Vào năm 1900, tình hình được mô tả trong The Illustrated Carpenter and Builder:

'Trước đây, khi một người muốn trang bị nội thất, anh ta phải ghé thăm tất cả các cửa hàng và chọn từng món đồ riêng lẻ. Ngày nay, anh ta chỉ cần gọi một chuyên gia về nội thất nghệ thuật, người sẽ khảo sát toàn bộ các phòng trong ngôi nhà và áp dụng sự sáng tạo của mình vào thiết kế.'

Tại Mỹ, Candace Wheeler nổi bật như một trong những nhà thiết kế nội thất đầu tiên và đã góp phần thúc đẩy phong cách thiết kế mới tại đây. Bà đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các khóa học nghệ thuật dành cho phụ nữ ở nhiều thành phố lớn và được công nhận là chuyên gia hàng đầu về thiết kế nội thất. Một ảnh hưởng quan trọng đến lĩnh vực này là cuốn sách The Decoration of Houses, được viết bởi Edith Wharton và kiến trúc sư Ogden Codman vào năm 1897. Cuốn sách chỉ trích phong cách thiết kế Victoria, với những căn phòng trang trí bằng rèm cửa nặng nề và nội thất đồ sộ, cho rằng chúng thiếu sự cân nhắc về không gian và thiết kế kiến trúc, từ đó trở nên không thoải mái và ít được sử dụng. Sự thành công của cuốn sách đã dẫn đến sự ra đời của các nhà thiết kế chuyên nghiệp theo cách mà các tác giả khuyến nghị, tiêu biểu là Elsie de Wolfe.

Elsie De Wolfe là một trong những nhà thiết kế nội thất tiên phong. Bà từ chối phong cách Victoria truyền thống mà bà quen thuộc và thay vào đó chọn một phong cách trang trí sinh động hơn với nội thất thoải mái. Thiết kế của bà nhẹ nhàng với màu sắc tươi mới và đồ nội thất Chinoiserie tinh xảo, khác biệt hoàn toàn với sở thích của thời Victoria với rèm cửa và đồ nội thất màu đỏ nặng nề, gỗ tối màu và giấy dán tường hoa văn đậm. Thiết kế của bà còn thực tiễn hơn, loại bỏ sự lộn xộn của ngôi nhà Victoria, tạo điều kiện tiếp đãi khách một cách thoải mái hơn. Năm 1905, bà được giao nhiệm vụ trang trí nội thất cho Colony Club trên đại lộ Madison, công trình này nhanh chóng đưa bà trở nên nổi tiếng. Bà tổng hợp các ý tưởng của mình vào cuốn sách nổi tiếng The House in Good Taste, xuất bản năm 1913.

Tại Anh, Syrie Maugham trở thành một huyền thoại trong thiết kế nội thất, nổi tiếng với việc thiết kế phòng hoàn toàn màu trắng đầu tiên. Bắt đầu sự nghiệp vào đầu những năm 1910, danh tiếng của bà nhanh chóng lan rộng ra quốc tế, và bà mở rộng hoạt động đến New York và Chicago. Sinh ra trong thời kỳ Victoria với những đặc trưng là màu sắc tối và không gian hạn chế, bà đã thiết kế các phòng tràn ngập ánh sáng với nhiều sắc trắng và màn che gương. Ngoài màn che gương, các món đồ đặc trưng của bà bao gồm: sách bọc da trắng, bộ dao có cán bằng sứ trắng, bàn gỗ với chân làm từ thạch cao hình cánh dương hoặc vỏ sò, giường trượt bọc lông thú, thảm lông thú, ghế ăn bọc da trắng và đèn có cấu trúc bằng cầu thủy tinh và vòng hoa.

Sự mở rộng

Sau Chiến tranh Thế giới II, thiết kế nội thất trở nên nổi bật hơn bao giờ hết. Từ những năm 1950, chi tiêu cho việc trang trí nhà cửa gia tăng. Các khóa học thiết kế nội thất bắt đầu được thành lập, yêu cầu xuất bản sách giáo khoa và tài liệu tham khảo. Nhiều cuốn sách về lịch sử các nhà thiết kế nội thất và các công ty riêng lẻ đã được xuất bản. Các tổ chức quản lý giáo dục, tiêu chuẩn và thực hành trong nghề đã được thành lập để định hình và nâng cao chuyên môn.

Trước đây, thiết kế nội thất thường được xem là một phần phụ thuộc vào kiến trúc và có nhiều liên kết với các lĩnh vực thiết kế khác như kiến trúc, thiết kế công nghiệp, kỹ thuật, xây dựng, và thủ công. Do đó, việc quy định và chứng nhận tiêu chuẩn thiết kế nội thất thường được tích hợp vào các tổ chức nghề nghiệp liên quan đến thiết kế. Các tổ chức như Hội Kiến trúc sư đăng ký ở Vương quốc Anh (thành lập năm 1986) và Viện Thiết kế Mỹ (thành lập năm 1938) đã quản lý các lĩnh vực thiết kế khác nhau.

Chỉ đến gần đây, nghề thiết kế nội thất mới có sự đại diện riêng biệt. Hiệp hội Nội thất Quốc gia Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1957, trong khi ở Vương quốc Anh, Hiệp hội Trang trí nội thất và Thiết kế được thành lập vào năm 1966. Ở châu Âu, các tổ chức khác như Hiệp hội Kiến trúc sư Nội thất Phần Lan (1949) và Hiệp hội Thiết kế Nội thất Quốc tế (thành lập năm 1994) đã được thành lập.

Ellen Mazur Thomson, tác giả của cuốn Origins of Graphic Design in America (1997), đã chỉ ra rằng việc đạt được địa vị chuyên nghiệp trong thiết kế nội thất được thực hiện thông qua giáo dục, tiêu chuẩn tự áp dụng và các tổ chức kiểm soát chuyên môn. Sau khi hoàn thành những bước này, thiết kế nội thất đã trở thành một nghề được công nhận chính thức.

Nhà thiết kế và chuyên gia trang trí nội thất

Thiết kế nội thất là nghệ thuật và khoa học trong việc hiểu hành vi con người để tạo ra những không gian chức năng và thẩm mỹ trong một tòa nhà. Trang trí bao gồm việc trang bị và trang trí không gian bằng các yếu tố trang trí, thường kết hợp với những lời khuyên và hỗ trợ thực tiễn. Tóm lại, những người thiết kế nội thất có thể thực hiện trang trí, nhưng những người trang trí không thực hiện thiết kế.

Nhà thiết kế nội thất

Nhà thiết kế nội thất thường chú trọng vào việc lập kế hoạch, thiết kế chức năng và tối ưu hóa không gian hơn so với trang trí nội thất. Trong thiết kế nội thất tinh vi, họ có thể thực hiện các dự án bao gồm sắp xếp bố cục cơ bản của không gian trong tòa nhà cũng như giải quyết các vấn đề kỹ thuật như vị trí cửa sổ, cửa ra vào, âm thanh và ánh sáng. Mặc dù nhà thiết kế nội thất có thể tạo ra bố cục cho không gian, họ không thể thay đổi các bức tường chịu tải mà không có thiết kế của họ được phê duyệt bởi kỹ sư kết cấu. Họ thường làm việc trực tiếp với các kiến trúc sư, kỹ sư và nhà thầu.

Các nhà thiết kế nội thất cần có kỹ năng xuất sắc để tạo ra những không gian nội thất vừa chức năng, an toàn, vừa tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn xây dựng, bao gồm Đạo luật người khuyết tật Mỹ năm 1990 (ADA). Công việc của họ không chỉ dừng lại ở việc chọn bảng màu và nội thất mà còn bao gồm việc phát triển tài liệu thiết kế, tính toán tải trọng, đảm bảo quy định y tế và áp dụng các nguyên tắc thiết kế bền vững. Họ còn phải quản lý và phối hợp các dịch vụ chuyên nghiệp như cơ điện, cấp thoát nước và chữa cháy, tất cả nhằm đảm bảo một môi trường sống, học tập hoặc làm việc vừa an toàn vừa thẩm mỹ.

Người ta có thể chọn chuyên môn hóa và phát triển kiến thức sâu rộng trong các lĩnh vực hoặc loại thiết kế nội thất cụ thể, chẳng hạn như thiết kế nội thất dân dụng, thiết kế thương mại, thiết kế dịch vụ lưu trú, thiết kế y tế, thiết kế phổ cập, thiết kế triển lãm hoặc thiết kế không gian thương hiệu. Thiết kế nội thất là một nghề sáng tạo, luôn đổi mới và thường bị hiểu nhầm. Nó không chỉ đơn thuần là nghệ thuật mà còn dựa vào nghiên cứu từ nhiều lĩnh vực khác nhau để hiểu cách môi trường ảnh hưởng đến con người.

Màu sắc trong thiết kế nội thất

Màu sắc là công cụ thiết kế mạnh mẽ trong trang trí và thiết kế nội thất. Nó liên quan đến nghệ thuật phối hợp và sắp xếp các màu sắc để xây dựng một kế hoạch phong cách cho không gian kiến trúc.

Đối với nhà thiết kế nội thất, việc tích lũy kinh nghiệm sâu rộng về màu sắc, hiểu rõ tác động tâm lý của chúng và ý nghĩa của từng màu sắc trong các bối cảnh và tình huống khác nhau là rất quan trọng để tạo ra các sự kết hợp màu sắc phù hợp cho từng không gian.

Việc phối hợp màu sắc có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến tâm trạng của người xem, tạo ra những cảm xúc như sự bình yên, vui tươi, thoải mái, căng thẳng hoặc ấn tượng mãnh liệt. Màu sắc có khả năng làm cho không gian cảm giác rộng rãi hơn hoặc bị thu nhỏ lại. Vì vậy, nhà thiết kế nội thất cần chọn lựa màu sắc một cách tinh tế để đạt được hiệu ứng mà khách hàng mong muốn trong không gian đó.

Phân loại

Ngày nay, thiết kế nội thất có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau. Thông thường, các loại thiết kế nội thất chính bao gồm:

• Thiết kế nội thất nhà ở
• Thiết kế nội thất căn hộ và chung cư
• Thiết kế nội thất quán cafe
• Thiết kế nội thất cửa hàng thời trang
• Thiết kế nội thất văn phòng
• Thiết kế nội thất cửa hàng bán lẻ
• Thiết kế nội thất chăm sóc sức khỏe
• Thiết kế nội thất khách sạn

Theo cách phân loại tổng quát hơn, thiết kế nội thất bao gồm việc tạo dựng và sắp xếp không gian bên trong nhà một cách hợp lý và khoa học để tối ưu hóa công năng sử dụng và giá trị thẩm mỹ.

Nhà thiết kế nội thất

Hầu hết các nhà thiết kế nội thất chuyên nghiệp đều sở hữu kỹ năng và trình độ chuyên môn cao. Họ có thể đã nghiên cứu về kiến trúc hoặc được đào tạo về thiết kế 3D hoặc các lĩnh vực liên quan. Họ cần có khả năng đánh giá và trình bày không gian một cách trực quan. Nhà thiết kế cũng phải hiểu biết về các vật liệu và sản phẩm dùng trong việc tạo dựng không gian, bao gồm việc phối hợp màu sắc, ánh sáng, chất liệu và các yếu tố khác, nhằm tạo ra một không gian hài hòa. Thêm vào đó, họ cần nắm rõ các yêu cầu cấu trúc trong các dự án, các vấn đề về sức khỏe, an toàn, tiêu chuẩn xây dựng và các khía cạnh kỹ thuật khác.

Các nhiệm vụ chính của nhà thiết kế nội thất thường bao gồm:

Giáo dục

Để trở thành nhà thiết kế nội thất chuyên nghiệp, có nhiều con đường khác nhau. Tất cả các con đường này đều đòi hỏi quá trình đào tạo. Làm việc với một nhà thiết kế chuyên nghiệp đã chứng minh là một phương pháp đào tạo không chính thức và đã từng là phương pháp phổ biến nhất. Tuy nhiên, ở nhiều tiểu bang, chỉ có con đường này không đủ để có được giấy phép hành nghề. Đào tạo qua các tổ chức chính thức như trường đại học, trường nghệ thuật hoặc trường thiết kế là con đường chính thức hơn để trở thành nhà thiết kế nội thất chuyên nghiệp.

Hiện nay, nhiều quốc gia cung cấp các chương trình đại học trong lĩnh vực thiết kế nội thất, kéo dài từ ba đến bốn năm để hoàn thành.

Chương trình đào tạo chính thức, đặc biệt là những chương trình được công nhận hoặc phát triển bởi các tổ chức chuyên nghiệp của các nhà thiết kế nội thất, có thể cung cấp đào tạo đạt tiêu chuẩn cao và mang đến cho sinh viên một nền giáo dục chất lượng. Ngoài ra, còn có các chương trình sau đại học và tiến sĩ dành cho những ai muốn đào tạo sâu hơn trong các lĩnh vực thiết kế cụ thể như thiết kế cho người già hoặc chăm sóc sức khỏe, hoặc cho những ai muốn giảng dạy nghệ thuật nội thất ở cấp đại học.

Một số nhà thiết kế nổi tiếng

• Sybil Colefax
• Dorothy Draper
• Pierre François Léonard Fontaine
• Syrie Maugham
• Elsie de Wolfe
• Arthur Stannard Vernay

• Thiết kế nội thất

Các liên kết ngoài

• Tài liệu liên quan đến Interiors có thể tìm thấy trên Wikimedia Commons