Sakichi Toyoda chính mình không ngờ rằng quyết định của ông ấy tại thời điểm đó sẽ giúp doanh nghiệp của mình trở thành tập đoàn sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản sau này.
Người ta thường khen ngợi về hai lĩnh vực công nghiệp Nhật Bản: ngành công nghiệp điện tử và ngành công nghiệp ô tô. Nếu Panasonic là ông trùm trong ngành điện tử Nhật Bản, thì Toyota chính là ''đại gia'' của ngành ô tô nổi tiếng xứ sở hoa anh đào.
Thành lập từ năm 1937, Toyota đã mở ra một thời kỳ đầy thành công trong ngành công nghiệp ô tô, đồng thời giúp đất nước Nhật Bản vươn lên trong cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, sự khởi đầu của đế chế xe hơi mạnh mẽ này xuất phát từ một công ty dệt nhỏ của một gia đình thợ mộc tài ba.
01.
ƯỚC MƠ CỦA CHÀNG THỢ MỘC TRẺ
Người sáng lập Toyota mang tên Sakichi Toyoda, sinh ra trong một gia đình nghèo ở tỉnh Yamaguchi, có cha là thợ mộc và mẹ làm công việc dệt vải tại nhà. Với tình cảnh gia đình khó khăn, Sakichi phải rời bỏ việc học sau tiểu học để theo học nghề mộc cùng cha. Với đam mê và tài năng thừa hưởng từ cha, ông sớm trở thành một thợ mộc trẻ tuổi, chuyên sản xuất các máy dệt gỗ với đôi bàn tay khéo léo.
Chân dung của nhà sáng lập Toyota Sakichi Toyoda. (Hình: internet)
Không chỉ sản xuất những chiếc máy dệt thông thường, Sakichi còn đam mê nghiên cứu và sáng tạo ra những máy dệt hiệu quả, giúp giải phóng lao động cho mẹ mình. Từ đó, ông ít tham gia vào nghề mộc của cha hơn mà tập trung nhiều hơn vào việc phát triển ý tưởng máy dệt cho mẹ.
Cuối cùng sau nhiều nỗ lực và tìm kiếm, vào một ngày năm 1890, ông đã chính thức sáng chế ra chiếc máy dệt mới.
Dù chỉ làm từ gỗ và có thiết kế khá đơn giản nhưng chiếc máy mới này đã giúp làm giảm bớt công sức của người dệt và tăng tốc độ dệt vải lên đến 40-50%. Sau đó chỉ trong vòng một năm, Sakichi đã nhanh chóng đăng ký bản quyền sáng chế cho chiếc máy dệt của mình và trở thành chủ nhân chuyên sản xuất và phân phối máy dệt. Những chiếc máy của Sakichi đã được cải tiến nhiều lần và trở thành một phần không thể thiếu đối với các nhà máy may trong thời gian đó.
02.
THỜI KHẮC TẠO NÊN KỲ TÍCH
Năm 1923, một trận động đất kinh hoàng đã xảy ra ở Kanto - trung tâm kinh tế và chính trị hàng đầu của Nhật Bản, khiến người dân Nhật nhận ra tầm quan trọng của ô tô. Khi hệ thống đường sắt bị hủy hoại nặng nề, ô tô đột nhiên trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Trong quá trình tái thiết sau trận động đất lịch sử đó, chính quyền Tokyo đã đặt hàng 800 xe tải từ hãng Ford của Mỹ. Hơn nữa, vào thời điểm đó, các hãng xe Mỹ gần như làm chủ thị trường Nhật, khiến lòng tự hào dân tộc của Sakichi Toyoda bùng nổ và ông bắt đầu nảy sinh ý tưởng sản xuất ô tô.
Nhà máy lắp ráp ô tô đầu tiên của Toyota nhìn từ bên ngoài (Hình: internet)
Năm 1929, Sakichi đã gửi con trai của mình, Kiichiro Toyoda, sang Anh và bán bản quyền sáng chế máy dệt của mình cho công ty Platt Brothers với giá 100.000 bảng Anh. Với số tiền này, ông đã chuyển giao cho con trai để đầu tư vào việc chế tạo và sản xuất ô tô. Đến năm 1930, gia đình Toyoda đã hoàn thiện dây chuyền sản xuất thân xe, gầm xe và động cơ.
Năm 1934, mẫu xe đầu tiên đã ra đời và bắt đầu sản xuất hàng loạt từ năm 1935. Đến năm 1936, con trai của ông chính thức tiếp quản công ty và chính thức thay đổi chữ “d” thành chữ “t” trong tên gọi Toyota, hy vọng mang lại sự may mắn và biểu tượng cho sức mạnh không ngừng nghỉ.
Chân dung của Kiichiro Toyoda (Hình: internet)
Tháng 4/1937, Toyota đã chính thức được đăng ký thương hiệu và trở thành biểu tượng của ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản khi các mẫu xe thông dụng bắt đầu xuất hiện và trở nên phổ biến. Thập kỷ 1940 chứng kiến sự tăng trưởng và mở rộng đáng kinh ngạc của Toyota khi sản lượng xe tăng đều qua các năm.
Vào năm 1947, Toyota đã sản xuất được 100.000 chiếc xe. Đồng thời, Toyota cũng thành lập nhiều doanh nghiệp vệ tinh trong chuỗi cung ứng để đảm bảo sự độc lập trong sản xuất, không phụ thuộc vào bất kỳ ai.
03.
PHONG TRÀO VƯƠN RA THẾ GIỚI
Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Nhật Bản trở thành một đống đổ nát, và tình hình tài chính của Toyota cũng không khá hơn. Lúc này, Toyota đối mặt với xung đột nghiêm trọng giữa lao động và quản lý. Chủ tịch Kiichiro Toyoda và đồng minh từ chức, hai người lãnh đạo mới của Toyota - Eiji Toyoda và Shoichi Saito - đã sang Mỹ để tìm cách phục hồi đế chế ô tô một thời. Họ thăm các nhà máy của Ford và nghiên cứu công nghệ xe hơi tiên tiến nhất để tìm kiếm ý tưởng mới cho công ty. Từ đó, hệ thống Toyota Suggestion System ra đời, nơi mọi nhân viên được khuyến khích đóng góp ý kiến để cải thiện mọi khía cạnh.
Lúc này, một chính sách quan trọng hơn cả được triển khai là cam kết đầu tư vào các cơ sở hiện đại nhất, là chìa khóa để tiến bộ trong công suất và chất lượng. Toyota tăng tốc nhanh chóng vào thập kỷ 50, đầu tư vào trang thiết bị mới cho tất cả nhà máy.
Vào năm 1955, Toyota bắt đầu mở rộng quy mô hoạt động quốc tế bằng việc xuất khẩu 2 dòng xe Land Cruiser và Toyopet sang thị trường Mỹ. Tuy nhiên, sự lan rộng ra các thị trường quốc tế thực sự bắt đầu vào năm 1957, khi Toyota trở thành hãng xe Nhật Bản đầu tiên chinh phục thị trường Mỹ với dòng xe Toyota Crown.
Thập kỷ 1960, Toyota liên tục đạt được thành công ở thị trường Úc và châu Âu. Đến năm 1970, số lượng xe xuất khẩu của Toyota vượt qua con số 1 triệu chiếc. Từ đó, hãng đã được ghi tên trong lịch sử của các hãng xe lớn trên thế giới.
Ông Eiji Toyoda tại nhà máy liên doanh với Genera Motors năm 1985. (Hình: AP)
Có thể nói, giai đoạn này, Toyota phát triển mạnh mẽ như một cơn bão. Cuối những năm 1950, Toyota chỉ là một công ty nhỏ trên thế giới nhưng đến năm 1963, nó đã trở thành hãng xe lớn thứ 93 trên thế giới và năm 1966, vươn lên vị trí thứ 47.
Vào năm 2005, với doanh thu gần 180 tỷ USD, Toyota là tập đoàn duy nhất của Nhật Bản và cũng duy nhất của châu Á nằm trong Top 10 các tập đoàn có quy mô lớn nhất với lợi nhuận lên tới 11 tỷ USD.
Vào năm 2009, Akio Toyoda - cháu trai của Kiichiro Toyoda - đã chính thức nhận nhiệm vụ, đưa đế chế Toyota quay trở lại thời kỳ gia đình trị. Hiện nay, Toyota sở hữu nhiều thương hiệu xe nổi tiếng và phổ biến trên toàn thế giới như Lexus, Scion. Năm 2014, doanh số của Toyota đạt khoảng 213,78 tỷ USD, tăng 16,1%, trong đó mảng ô tô chiếm 92,56%.
Với hơn 70 năm lịch sử hình thành và phát triển, Toyota đã khéo léo tận dụng các cơ hội để liên tục chuyển biến, từ đó đạt được những thành tựu ấn tượng trên phạm vi toàn cầu. Thật sự, một doanh nghiệp linh hoạt, nhạy bén với biến động của thời đại sẽ tự tạo ra cơ hội cho mình để thành công. Điều này là bài học mà cả doanh nghiệp trẻ và trưởng thành đều cần học hỏi nếu muốn vươn lên trên thị trường kinh doanh.