Buzz
1. Xơ gan cổ trướng bệnh học là gì?
Gan đảm nhận chức năng giải độc, là trung tâm của quá trình chuyển hóa và đóng vai trò trong việc hình thành hệ miễn dịch. Khi gan bị tổn thương bởi bất kỳ tác nhân nào, chức năng của nó bị suy giảm, dẫn đến sự mất cân bằng và gây ra những bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể.
Xơ gan cổ trướng là tình trạng gan bị suy giảm chức năng nghiêm trọng do các yếu tố gây hại. Ở giai đoạn này, chức năng gan hầu như không thể phục hồi. Triệu chứng điển hình của xơ gan cổ trướng là bụng phình to do hiện tượng tích nước trong xoang bụng.
Nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan cổ trướng:
Bất kỳ yếu tố nào gây hại cho gan đều ảnh hưởng đến tế bào Kupffer, kích thích tế bào này tạo ra nhiều yếu tố viêm TGF-β. Những yếu tố này kích hoạt tế bào hình sao sản sinh mô sợi một cách bất thường, khiến gan bị xơ hóa và không thể thực hiện chức năng. Suy giảm chức năng gan dẫn đến nhiều hậu quả, trong đó có hiện tượng tích nước ở xoang bụng.
Các yếu tố gây hại cho gan bao gồm:
Nhiễm trùng: các virus gây viêm gan kéo dài có thể dẫn đến xơ gan.
Chất độc hại: bia, rượu, các chất kích thích, hóa chất... khiến gan làm việc quá sức, dẫn đến suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và gây xơ gan.
Xơ gan do tắc mật.
Hệ miễn dịch không hoạt động bình thường cũng ảnh hưởng đến chức năng gan.
Yếu tố di truyền cũng có thể gây xơ gan.
Những yếu tố gây hại dẫn đến bệnh xơ gan cổ trướng
2. Quá trình hình thành bệnh xơ gan cổ trướng
Trong cơ thể người khỏe mạnh, áp suất thẩm thấu và áp suất keo của máu luôn được duy trì ổn định để cân bằng nước trong mạch máu và trong tế bào.
Tuy nhiên, khi chức năng gan thay đổi, sự hình thành các protein huyết tương bị trở ngại dẫn đến thay đổi áp lực keo của máu. Sự thay đổi này làm thay đổi áp suất giữa nước trong mạch máu và nước trong tế bào. Kết quả là nước và các chất trong huyết thanh sẽ chuyển từ mạch máu vào các khoang trong cơ thể, đặc biệt là khoang bụng, gây ra hiện tượng tích nước và dịch trong khoang bụng, khiến bụng phình to.
Bước đầu nhận biết bệnh xơ gan cổ trướng qua triệu chứng
3. Phương pháp chẩn đoán bệnh xơ gan cổ trướng
Chẩn đoán dựa vào các dấu hiệu lâm sàng:
Bệnh xơ gan ở giai đoạn đầu thường khó nhận biết vì thiếu dấu hiệu lâm sàng rõ ràng. Chỉ khi bước vào giai đoạn cổ trướng, bệnh đã phát triển phức tạp. Giai đoạn này thường có các dấu hiệu sau:
Cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, hoa mắt, suy giảm máu.
Không muốn vận động.
Da, mắt, niêm mạc vàng.
Thị lực suy giảm.
Bụng phình to do tích nước trong xoang bụng, các mạch máu ở bụng nổi lên rõ rệt.
Cơ thể dễ mắc các bệnh thông thường do hệ miễn dịch suy giảm.
Chức năng tiêu hóa suy giảm do gan không tiết mật đủ,...
Sinh thiết gan là phương pháp chẩn đoán
Bác sĩ sử dụng thiết bị y tế để lấy mẫu tế bào gan từ cơ thể bệnh nhân, sau đó tiến hành xét nghiệm để có kết quả.
Ngoài việc sử dụng sinh thiết gan, cần kết hợp với khám lâm sàng, xét nghiệm máu, chọc dịch ổ bụng, chụp CT,… để chẩn đoán.
4. Các phương pháp can thiệp cho bệnh nhân mắc bệnh xơ gan cổ trướng
Nhờ sự phát triển của y học và công nghệ, ngày nay bệnh xơ gan cổ trướng có thể được can thiệp bằng các phương pháp sau:
Tiêm chọc dịch từ xoang bụng:
Bệnh nhân mắc bệnh xơ gan cổ trướng thường được thực hiện phương pháp tiêm chọc dịch từ xoang bụng để giảm biến chứng có thể xảy ra. Bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân tiêm chọc dịch từ xoang bụng định kỳ. Mặc dù phương pháp này khá đơn giản, nhưng có thể gây ra nhiều rủi ro cho bệnh nhân như nhiễm trùng ổ bụng, đe doạ tính mạng bệnh nhân,...
Phương pháp tiêm chọc dịch màng bụng được áp dụng trong điều trị bệnh xơ gan cổ trướng
Sử dụng kỹ thuật tế bào gốc:
Phương pháp này là quy trình tách chiết tế bào gốc từ tuỷ xương và sau đó nuôi cấy chúng. Các tế bào này sau đó được chuyển trở lại vào động mạch gan để điều trị bệnh nhân. Chúng có vai trò chậm quá trình xơ hoá, kích thích tái tạo tế bào gan bị tổn thương. Thậm chí, chúng có thể biến hoá thành tế bào gan khỏe mạnh.
Phương pháp ghép gan:
Trong trường hợp gan suy giảm nặng, thậm chí không thực hiện được chức năng của mình, ghép gan là phương pháp được bác sĩ chỉ định. Bệnh nhân sẽ được thực hiện ghép gan từ người hiến tặng phù hợp. Tuy nhiên, phương pháp này đắt đỏ và không phải lúc nào cũng có người hiến tặng phù hợp.
Điều trị xơ gan cổ trướng bằng thuốc kết hợp với chế độ sinh hoạt phù hợp:
Hiện nay có nhiều loại thuốc hỗ trợ điều trị xơ gan và phục hồi chức năng gan.
Ngoài ra, bệnh nhân cần tuân thủ lời khuyên của bác sĩ về chế độ ăn uống và sinh hoạt, bao gồm việc không sử dụng bia, rượu, thuốc lá, và các chất gây hại cho gan; ăn uống cân đối, giàu rau củ quả, ít dầu mỡ và tinh bột; thực hiện vận động đều đặn, tập thể dục nhẹ nhàng,...
Biện pháp này chỉ hỗ trợ trong việc điều trị xơ gan, giúp ngăn chặn sự tiến triển xấu của bệnh. Để có kết quả tốt, bệnh nhân cần phải tiến hành ghép gan hoặc sử dụng tế bào gốc.
Chế độ ăn uống cân đối sẽ đồng hành trong quá trình điều trị xơ gan với kết quả tốt hơn
