1. Tổng quan về bệnh lệch vách ngăn mũi
1.1. Lệch vách ngăn mũi là gì?
Vách ngăn mũi là một phần cấu tạo của mũi, nằm trong hốc mũi và chia thành hai khoang mũi. Lệch vách ngăn mũi là hiện tượng vách ngăn mũi bị dịch chuyển sang một bên, gây ra sự không đồng đều trong đường dẫn không khí ở hai bên mũi, khiến mũi trở nên méo mó và biến dạng.

Mô phỏng tình trạng lệch vách ngăn mũi
Phân loại bệnh lệch vách ngăn mũi bao gồm:
- Lệch hình chữ C: chủ yếu gây ra tắc nghẽn mũi ở phía bên mũi bị vẹo.
- Lệch hình chữ S: không chỉ bị vẹo vách ngăn sang bên trái mà còn có thể bị vẹo sang bên phải. Trường hợp bị vẹo cả hai bên sẽ gây tắc nghẽn ở cả hai bên mũi.
- Mào hoặc gai vách ngăn mũi: thường xuất hiện ở vị trí tiếp giáp giữa xương và sụn của vách ngăn, có thể va vào niêm mạc mũi gây ra chảy máu mũi và đau đớn cực kỳ.
- Dày chân của vách ngăn: phần dưới của vách ngăn có thể có hiện tượng xương trở nên dày hơn bình thường.
1.2. Cảnh báo dấu hiệu lệch vách ngăn mũi
Hầu hết các trường hợp bị lệch vách ngăn mũi sẽ thể hiện qua những dấu hiệu sau đây:
- Nếu bị lệch từ trung tâm của vách ngăn xuống dưới sẽ gây ra tình trạng tắc nghẽn mũi kéo dài, khiến người bệnh chỉ có thể thở qua một bên mũi, nghe kém hoặc cảm thấy tai của bên bị tắc nghẽn mũi có cảm giác ù ù.
- Nếu bị lệch từ vùng giữa trở lên sẽ gây đau sâu ở giữa hai bên của hốc mắt, đau lan tỏa về phía sau đầu và đau nhức suốt ngày. Cơn đau trở nên khủng khiếp hơn khi thời tiết đột ngột thay đổi, lạnh hoặc nóng, có cảm giác như có con kiến bò trong mũi kèm theo cảm giác hắt hơi liên tục.
- Một số dấu hiệu khác: giảm khả năng phát hiện mùi, họng khô rát, ngủ ngáy, viêm mũi xoang, chảy máu mũi,...
2. Phẫu thuật vách ngăn mũi - khi nào cần và thực hiện như thế nào?
2.1. Khi nào cần phẫu thuật điều trị lệch vách ngăn mũi?
Không phải tất cả các trường hợp đều cần phẫu thuật vách ngăn mũi. Can thiệp phẫu thuật lệch vách ngăn mũi chỉ được thực hiện đối với những trường hợp lệch vách ngăn ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng mũi xoang, người bệnh thường xuyên chảy máu từ mạch mũi và gặp phải tình trạng ngủ ngáy.

Phẫu thuật vách ngăn mũi cần được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm và chuyên môn cao
Điều trị lệch vách ngăn mũi bằng phẫu thuật giúp chỉnh lại phần xương và sụn phân chia hai khoang mũi đã bị lệch. Thông qua việc cắt tỉa, thay thế hoặc định vị lại vách ngăn, đường thở của người bệnh sẽ được thông thoáng trở lại vị trí trung tâm.
2.2. Phẫu thuật điều trị lệch vách ngăn mũi được thực hiện như thế nào?
Phương pháp phẫu thuật để điều trị lệch vách ngăn sẽ được đề xuất tùy theo tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân. Trước khi tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được gây tê. Tiếp theo, bác sĩ sẽ loại bỏ phần vách ngăn lệch và đặt lại niêm mạc vào vị trí chính xác của nó. Khi các phần xương và sụn thừa được loại bỏ, vách ngăn sẽ được nắn thẳng trở lại trạng thái bình thường.
Sau khi hoàn thành phẫu thuật vách ngăn mũi, bác sĩ sẽ đặt miếng xốp mềm vào một bên hốc mũi để ổn định vách ngăn. Cuối cùng, người bệnh sẽ được chuyển vào phòng hồi sức cho đến khi tỉnh lại.
Khi người bệnh tỉnh lại và có thể thở bằng một bên mũi, miếng xốp sẽ được rút ra vào buổi sáng hôm sau để bệnh nhân có thể thở bằng cả hai bên mũi. Nếu phẫu thuật thành công, bệnh nhân có thể xuất viện sau một ngày và sẽ được hẹn tái khám sau một tuần.
2.3. Một số điều cần lưu ý sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, người bệnh có thể cảm thấy ngạt mũi nhẹ nhàng nhưng hiện tượng này chỉ kéo dài trong 2 - 3 ngày. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ những hướng dẫn sau để tránh lệch vách ngăn hoặc chảy máu:

Sau phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn mũi, bệnh nhân cần nằm ở tư thế đầu cao hơn so với cơ thể
- Ngủ ở tư thế đầu cao hơn so với cơ thể.
- Trong hai tuần đầu sau phẫu thuật, cần tránh dùng ngón tay để khảo sát hoặc xịt mũi.
- Trước khi mũi hồi phục hoàn toàn, cấm sử dụng rượu bia và thuốc lá.
- Tránh mọi hoạt động thể chất mạnh trong thời gian phục hồi.
- Lựa chọn trang phục có nút cài thay vì trang phục đầu chui để không ảnh hưởng đến mũi.
- Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa bệnh về đường hô hấp.
Thường sau phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn mũi khoảng từ 3 tháng đến 1 năm hoặc lâu hơn, mô và sụn mũi sẽ ổn định trở lại và các vấn đề về đường thở do lệch vách ngăn trước đó sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sau một thời gian dài, vách ngăn có thể lệch trở lại. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ xem xét khả năng phải thực hiện phẫu thuật lần thứ hai.
Mặc dù tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật vách ngăn mũi rất thấp, nhưng nếu điều trị tại các cơ sở y tế không đáng tin cậy, người bệnh vẫn cần chú ý để phát hiện kịp thời các vấn đề sau:
- Nhiễm trùng và chảy máu hoặc phản ứng với thuốc gây mê.
- Thay đổi hoàn toàn hình dạng của mũi.
- Mất khả năng phát hiện mùi.
- Tạm thời tê ở phần răng, nướu trên.
- Xuất hiện lỗ trên vách ngăn mũi.
- Không giảm đi các triệu chứng do lệch vách ngăn mũi gây ra trước đó.
Để tránh những nguy cơ không mong muốn, người bệnh cần phải nắm rõ thông tin và lựa chọn cơ sở y tế có đủ trang thiết bị và đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp cho việc thực hiện phẫu thuật vách ngăn mũi.